Kliment Timiryazev
Kliment Timiryazev | |
|---|---|
 Timiryazev, 1911 | |
| Doğum | 22 Mayıs 1843 Sankt-Peterburg, Rus Çarlığı |
| Ölüm | 28 Nisan 1920 Moskova, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti |
| Mezun olduğu okul(lar) | Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi |
| Meslek | Botanikçi, Fizyolog |
| Ödüller | Croonian Lecture |
Kliment Arkadyeviç Timiryazev (Rusça: Климент Аркадьевич Тимирязев, soyadı bazen Timiriazev olarak çevrilir; 22 May [E.U. 3 June] 1843 - 28 Nisan 1920), Rus İmparatorluk botanikçisi ve fizyologu ve Rusya'da Charles Darwin'in Evrim Teorisi'nin önemli bir savunucusuydu.[1] Petrovskoye Akademisi'nde bir bitki fizyolojisi fakültesi ve bir laboratuvar kurdu.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Timiryazev, Rus devlet adamı Arkadi Semyonoviç Timiryazev ile daha sonra Rus vatandaşlığı alan Fransız asıllı İngiliz Adelaida Bode'nin çocuğu olarak dünyaya geldi. En az üç erkek kardeşi vardı: askeri subay Nikolay (1835-1906), istatistik uzmanı Dmitri (1837-1903) ve yazar Vasiliy (c. 1840-1912). Timiryazev ilk önce evde özel öğretmenler tarafından eğitildi. 1861'de Saint Petersburg Üniversitesi'ne girdi ve 1866'da fizik ve matematik fakültesinden onur derecesiyle mezun oldu. İki yıl sonra, karbondioksitin parçalanmasını incelemek için bir cihazla ilgili ilk makalesini yayınladı ve Wilhelm Hofmeister, Robert Bunsen, Gustav Kirchhoff, Marcellin Berthelot, Hermann von Helmholtz, Jean-Baptiste Boussingault ve Claude Bernard gözetiminde çalıştığı yurt dışına gönderildi. 1871'de Rusya'ya döndükten sonra klorofilin spektral analizi üzerine doktorasını savundu ve 1892'de kapanana kadar Petrov'un Ziraat Akademisi'ne profesör olarak atandı. 1877'den beri Moskova Devlet Üniversitesi'nde de ders verdi. Araştırma çalışmaları fotosentezle ilgili fenomenlere ayrılmıştı. 1870'lerin başında başlattığı Rusya'da seraların tarımsal araştırmalar için kullanılmasına da öncülük etti. Rus Bilimler Akademisi (1890'dan beri), Royal Society (1911) ve Botanical Society of Scotland (1911) üyesi ve Saint Petersburg Üniversitesi, Harkov Üniversitesi, Glasgow Üniversitesi (1901) ve Cambridge Üniversitesi (1909) ve Cenevre Üniversitesi (1909) fahri profesörüydü.[1][2]
1911'de ileride bir Sovyet akımı olacak olan. 1920'de ölümünden kısa süre önce, resmi olarak Bolşevik rejimini onayladı, bu Sovyet hükümeti ve araştırma yönelimli bilim insanları arasındaki paktın kurulması yardım etti.
Darwinizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Timiryazev, Rusya'da Charles Darwin'in evrim teorisinin önemli bir savunucusuydu. 1877'de Down House'da Darwin'i ziyaret etti ve tanıştı.[3][4]
Timiryazev, eserlerinde Darwinizm'i öne çıkarmış ve Türlerin Kökeni Üzerine'nin Rusça çevirisini hazırlamıştır. Ancak, reddettiği " varolma mücadelesi " terimini çokça eleştirdi. Bunun olumsuz toplumsal sonuçları olan talihsiz bir metafor olduğuna inandı ve Darwinizm'in "mücadele" kelimesi kullanılmadan da öğretilebileceğini belirtti.[5]
Alexander Oparin, Moskova Üniversitesi'nde Timiryazev'in özel derslerine katıldı. Evrim üzerine bu dersler Oparin için pek etkiliydi. Ayrıca Moskova'daki dairesinde Darwinizm dersleri verdi.[6]
Kalıt
[değiştir | kaynağı değiştir]Timiryazev Ziraat Akademisi, Moskova Metrosu'nun Timiryazevskaya istasyonu, ay krateri Timiryazev ve asteroit 6082 Timiryazev onun adını almıştır. Vinnytsya'da Kliment Timiryazev'in adını taşıyan Bölgesel Evrensel Bilimsel Kütüphane var. Timiryazev Devlet Biyoloji Müzesi'ne de Moskova'da onun adı verilmiştir.[2]
Moskova'daki Tverskoy Bulvarı'nın başlangıcında, 4 Kasım 1923'te açılışı yapılan, Sergey Merkurov'un yaptığı ve mimar Osipov'un tasarladığı Timiryazev'in bir heykeli var. Timiryazev, kendisine fahri doktora unvanı verilen Cambridge Üniversitesi'nin cübbesiyle betimlenmiştir. Granit kaide, Timiryazev'in aydınlattığı 'bitki fizyolojisinin eğrisi' yazıtını taşıyor. Ekim 1941'de heykel bir Faşist bombayla devrildi, ancak birkaç saat sonra yerine geri döndü. Alt yarısı hala bomba kıymıklarının neden olduğu izleri taşıyor.
Seçilmiş Yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Life Of The Plant (1958 İngilizce baskısı)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Тимирязев Климент Аркадьевич | это... Что такое Тимирязев Климент Аркадьевич?". Словари и энциклопедии на Академике (Rusça). 25 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ a b "ЭСБЕ/Тимирязев, Климент Аркадьевич — Викитека". ru.wikisource.org (Rusça). 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2023.
- ^ Chela-Flores, Julian. (2012).
- ^ Timiriazev, Kliment. [1877].
- ^ Düwell, Marcus; Rehmann-Sutter, Christoph; Mieth, Dietmar. (2008).
- ^ Margulis, Lynn; Matthews, Clifford; Haselton, Aaron. (2000).
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Darwin ile Down'da 29 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
