İstanköy
 | Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Şubat 2021) |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Şubat 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | |
 | |
| Coğrafya | |
|---|---|
| Bölge | Güney Ege |
| Koordinatlar | 36°48′55″K 27°06′37″D / 36.81528°K 27.11028°D |
| Takımadası | Oniki ada |
| Denizi | Ege Denizi |
| İklim | Akdeniz iklimi |
| Sahil şeridi | 112 km |
| Zirve | Dikaio Dağı (843 m) |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Yerleşim yerleri | |
| Demografi | |
| Nüfus | 60,500 |
| Etnik grup(lar) | Yunanlar, Türkler |
İstanköy veya Kos Adası[1][2](Yunanca: Κως, Kos) Bodrum Yarımadası'nın karşısında, Anadolu'dan 8 mil uzakta yer alan bir Ege adasıdır. Yunanistan'ın 12 Adalar Vilayeti'ne bağlıdır. 2019 verilerine göre nüfusu 60.500'dür. Adada turizm oldukça gelişmiştir. Antik kalıntılar bulunmaktadır. İstanköy şehrinde yer alan ve hekim Hipokrat ile ilişkilendirilen bir ağaç (Hipokrat Ağacı) meşhurdur. Adada yaşayan halkın bir bölümü Yunanistan vatandaşı Türk ve Müslümanlardan oluşur. Sayıları 3.000 ila 4.000 arası olduğu tahmin edilen Türk kökenli nüfus ağırlıklı olarak Platani köyünde ve Kos şehir merkezinde yaşar.
Oniki Ada grubuna bağlı olarak Ege Denizi'nde Karya sahiline yakın bir durumdadır. İstanköy adası ayrıca, Meropis ve Nymphsea olarak da bilinir.
Diodrus Siculus (xv, 76) ve Strabo (xiv, 657) onu iyi takviye edilmiş liman olarak tanımlarlar.
Büyük İskender ve Mısırlı Ptolemies'in idaresi altında iken (MS 336'dan beri) kasaba Ege'deki büyük merkezlerin birinde gelişti. Josepheus ("Ant."xiv, 7,2) Strabo'dan aktarım yoluyla sonucu şöyle der, Mithridates, Kraliçe Cleopatra tarafından oraya depo edilmiş altınları gidip-getirmesi için yollanır. Herod'un bir yıllık maaşı atletik oyunlarda ödül kazananın kari için sağlamak zorunda olduğu söylenir. (Josephus,"B.J",i, 21,11) ve oraya oğlu Herod için bir heykel dikildi ("C.I.G", 2502).
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]
Adaya ilk olarak Karyalılar yerleşir. Dorlar MÖ 11 yüzyılda istila ederler ve adayı Delian League (Yunan Şehir Devletleri) ye bağlarlar.
Adayı Persler iki defa istila ederlerse de başarışı olamazlar ve kovulurlar. Pers savaşları nın Yunan kültürüne ve dolaylı olarak dünya siyasi yaşamına yegane katkısı, oligarşik siyasi yapılanmanın yıkılması ve demokrasinin tartışılmaya başlaması şeklinde olur. Nitekim Ada'daki dneminde var olan zorba hükümdarlar yıkılır ve demokrasi tartışılmaya başlanır. Ada, Rodos ayaklanmasından sonra güney doğu Ege'de önemli bir Atinalı istasyonu olarak hizmet vermiştir (411-407).
MÖ 336'da Demokrasi tesis edilir. Sosyal savaş (358-355) süresince yardımları nedeni ile zayıflayan Atina kuvvetleri onu birkaç yıllığına Karya satrapı Mausolus'a bırakırlar. MÖ 366'da Kos kasabası inşa edilir. Kısa bir zaman sonra Roma ve Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olur. Hellenistik çağda Kos Zenith in refahını elde eder. Onun başarısı Mısır kralları tarafından takdir edilir ve ada Mısırlılar tarafından bir dış askeri merkez olarak deniz kuvvetlerinin Ege'yi gözlemesi için kullanırlar. Ada ilerleyen dönemde Ptolemaios Hanedanlığı'nda prenslerin eğitimi için gözde dinlenme yeri haline gelir. Adanın en bilinen sakinleri, hekim Hipokrat, ressam Apelles, şair Philates ve Theocritus'dur.
Korsanların fırsatçı akınları ve şiddetli depremler hariç, ada barışın bozulmasına nadiren tanık olur. Büyük komşusunun öncülüğünü takiben Rodos ve Kos genellikle Romalılara karşı dostça davranış gösterir. MS 53'te özgür şehir yapılır. Ada daha sonra Venedik Cumhuriyeti'nce zapt edilir ve onlar adayı Aziz John Şövalyeleri'ne satarlar (1315). İki yüzyıl sonra şövalyeler Türk istilası ile yüzleşirler ve adayı Osmanlılara bırakırlar (1525).
Osmanlı İmparatorluğu adayı 1912'de İtalyanlara transfer edilene kadar 400 yıl yönetir. İtalyanlar, eski şehrin büyük bir bölümünü yok eden ve birçok yeni yapıya zarar veren 23 Nisan 1933'teki yıkıcı depremden sonra adanın altyapısını geliştirdiler. Mimar Rodolfo Petracco, eski mahalleleri arkeolojik parka dönüştüren ve yeni şehri konut, idari ve ticari alana bölen yeni şehir planını çizdi.[3] II. Dünya Savaşı'nda ada, İtalyan olarak bulundurma, Mihver'in bir parçasıydı. 1943'te İtalyanlar teslim olana kadar İtalyan birlikleri tarafından kontrol ediliyordu. Bu olayda, Kos Katliamı olarak bilinen olayda Almanlara katılmayı reddeden 100 İtalyan subayı idam edildi. Daha sonra İngiliz ve Alman kuvvetleri, Almanların galip geldiği Oniki Adalar Seferi kapsamında Kos Muharebesi'nde adanın kontrolü için çatıştı. Alman birlikleri, adayı 1945 yılına kadar işgal etti; daha sonra ada, Birleşik Krallık'ın himayesi altına girdi ve 1947'de Paris barış anlaşmasının ardından adayı Yunanistan'a devretti.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ada, Antik Çağ zamanında deprem ve çökme sonrası ayrılmış bulunan dağ zincirinin bir parçasıdır. Bu dağlar Kalymnos ve Kappari'yi içine alır ki onlar 70 metre su altı yarığıyla ayrılır. Kos'da coğrafi şekillenmeyle ilgili olan geniş farklı kayalar vardır. Bunlar içinde önemlisi Kuaterner tabakasıdır. At, suaygırı ve fil gibi memeli fosil kalıntıları bulunmuştur. Adada bulunmuş bir fosil fil dişi Atina Üniversitesi Paleontoloji müzesinde sergilenmektedir.
İstanköy adasının sahilleri Karpat Denizi suları ile yıkanır. Sahili 112 km uzunluğundadır.
Kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ada bir turist ve kültür merkezidir. Beyaz badanalı binalar pek çok hotel, restaurant ve az sayıda gece kulüplerini içerir. Bar Sokakları meşhurdur. Kasaba liman girişinde 1315 yılında Rodos'un Hospitalier şövalyeleri tarafından yapılan 14. yüzyıl hisarına sahiptir.
Antik Çağ hekimi Hippocrates'in İstanköy'de doğduğu düşünülür. Hippocrates'in ağacı kasabanın merkezindedir. Bir düşünce tapınağı, şimdi yaşlı ağacın dalları, yapı iskelesi kerestesi ile desteklenir. Küçük şehir ayrıca Uluslararası Enstitüsü ne yuvadır. Hipokrat müzesi ona adanır. Enstitünün yanı Asklepieion harabeleridir. Orada Herodicus (MÖ 5 yüzyıl Trakyalı hekimdir, doğum yeri Slymbria Silivri Hippocrates'in öğrencisi olduğu düşünülmektedir.) Hippocrates hekimliğini düşünüyordu.
İstanköy'ün ana köyleri: Kardemena, Kefalos, Tigaki, Antimachia, Mastihar, Marmari ve Pyli dir.
Daha küçükleri: Zia, Zipari, Lagoudi ve Asfendiou dur.
Kardemena genç İngiliz tatilcileri için şimdi popüler bir dinlenme yeridir ve çok sayıda gece kulübüne sahiptir.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Din
[değiştir | kaynağı değiştir]En yaygın din Rum Ortodoksluğu'dur. Adadaki en büyük dini azınlık ise Türk kökenli olan Müslümanlardır. İstanköy'de ayrıca çok sayıda cami ve bir Latin Katolik Kilisesi de vardır. Kos merkezindeki Defterdar Cami ve Platani köyündeki her zaman açılmaktadır
II. Dünya Savaşı'nda Naziler tarafından ortadan kaldırılan sinagog, İstanköy'deki Yahudi Cemaati tarafından uzun süredir kullanılamamaktadır. Ancak yakın zamanda restore edilmiş ve İbrahimî dinin sembolü olarak dokunulmamış bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Sinagog İstanköy Belediyesi tarafından çeşitli kültürel faaliyetlerde kullanılmaktadır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kos'taki ana endüstri turizmdir. Tarım ada halkının pek çoğunun birincil işidir. Buğday ve mısırın yanı sıra ana ekin üzüm, incir, zeytin, badem, domates dir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yunanistan'dan skandal uygulama! Kos'ta 2 gün gözaltında kaldı". Sabah. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
- ^ "Tarihçe". istankoy.org. 18 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ G. Rocco, M. Livadiotti, Il piano regolatore di Kos del 1934: un progetto di città archeologica, "Thiasos", 1, 2012, pp. 10-12 28 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Orijinal olarak an article Kos adasına dayanır. Bilgi, GNU Free Documentation License lisansı altındadır. Onun izni ile kullanılır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- İstanköy'ün Tarihçesi, Belgeler ve Eski/Yeni Resimleri 10 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İstanköy Resimleri
- Island Guide[ölü/kırık bağlantı]
