Kronostratigrafi
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Mayıs 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Kronostratigrafi, kayaç kütlelerinin göreceli yaş ilişkilerini ele alan stratigrafinin bir parçasıdır ve en temel birimi jeolojik zamanın belli bir aralığında oluşan bir kayaç kütlesidir. Kronostratigrafi'nin en büyük amacı, kayaçların yer değişiminin sırasını ve bütün kayaçların yer değişim zamanını belli jeolojik bölge ve dünyanın jeolojik geçmişinde aramaktır. Kronostratigrafi jeolojik bir alan içerisinde zamana bağlı birikme esnasındaki tüm kayaçların çökelmesini ve dünyanın son oluşum halini kayıt altına almasını sağlamaktadır. Standart stratigrafik isimlendirme bilinen fosil toplulukları tarafından tanımlanan zamana göre belli aralıklara dayandırılmış bir sistemdir. Fosil topluluklarının belli aralıklar ve belli arayüzlere göre nitelikli bir tez halinde oluşum tarihleri belirlenmektedir.
Yöntemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kronostratigrafi, izotop jeolojisi ve jeokronoloji üzerine dayanır ve stratigrafik sistem tarafından tanımlanan belirli fosil toplulukları içeren, bilinen ve iyi tanımlanmış kaya birimlerinin yaşının bulunması temel alınır ve yaşı bulmaya çalışılır. Fosil ve tortul kayaç topluluklarının yaşına ulaşmak bugüne kadar oldukça zordu. Kullanılan yöntem süperpozisyon kanunu ve kesişme ilişkisi ilkeleriyle türetilmiştir. Magmatik kayaçlar zaman içinde belirli aralıklarla meydana gelir ve bir jeolojik zaman ölçeğinde anlık bir olay sayılabilmektedir ve mineral topluluklarının içeriğinden elde edilen bilgiler ve izotopik yöntemlerle daha doğru ve kesin tarih alınabilir. Bir kronostratigrafik sütunun yapımının meydana gelmesi müdehaleci ve ekstruzif magmatik kayaçlara dayanmaktadır. Genellikle faylanmayla ilişkili metamorfizmada kronostratigrafik sütun çökelme aralıkları için dirsek olarak kullanılabilir. Metamorfik kayaçlar kimi zaman kendi tarihlerini verebilir, yaşını içerisindeki sınırlar verebilir. Örneğin, graproli içeren yatak bir noktada kristalin temelini üstler ise, kristal temelinde kalan fosil topluluğunun bir yaş sınırını verecektir .Bu süreçte, arazi ilişkileri ve yaş tarihlerinin denetlenmesi oldukça gayret gerektirir.
Birimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı kronostratigrafi birimleri:
- Eonotem - Fanerozoik
- Eratem - Paleozoyik
- Sistem - Ordovisyen
- Seri - Üst Ordovisyen
- Evre - Aşgil
