Kuber
| Kuber | |
|---|---|
| Kuber'in emrindekilerden Mauros'un mührü. | |
 | |
| Hüküm süresi | 670'li yıllar |
| Önce gelen | Kubrat, Batbayan |
| Hanedan | Tuğluktartışmalı |
| Babası | Kubrattartışmalı |
Kuber,[1] Aziz Dimitrios'un Mucizeleri adlı esere göre 670'li yıllarda hüküm sürmüş Ön Bulgar liderdir. Ataları, onun egemenliğinden yaklaşık 60 yıl önce Avarlar tarafından Doğu Roma'dan Pannonia'daki Sirem bölgesine göç ettirilmiş Hristiyanlaşmış Ön Bulgarlardı.[2][3] Bilimsel bir kurama göre, Kubrat'ın oğlu, İşbara'nın kardeşi ve Tuğluk uruğunun bir üyesidir.
Köken
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuber bahsi, Aziz Dimitrios'un Mucizeleri adlı kitabın ikinci bölümünde yer almaktadır.[4][5] Bu kitap, 680-690 arasında Selanik'te yazılan ve azizlerin hayatını anlatan bir eserdir.[6][7] Bulgar tarihçi Vasil Zlatarski'ye göre, Kuber; Kubrat'ın dördüncü oğludur. Karadeniz'in kuzeyindeki soğuk bozkırlardaki Onogur Ön Bulgarlar'ın yöneticisidir.[4][8] Günah Çıkartıcı Theofanis'e göre, babasının 642'deki ölümünün ardından Hazar bozkırlarından ayrılmış ve Pannonia'daki Avarların kağanına bağlılığını bildirmiş, ordusuyla birlikte bu coğrafyaya yerleşmiştir.[9] [5] Amerikan tarihçi John Van Antwerp Fine, Jr.'de ise, eğer Zlatarski'nin kuramı doğruysa Kuber ve babasının isimlerinin aynı olabileceğini iddia etmiştir. Ona göre, Kuber ve Kubrat muhtemelen Bulgarcasıdaki aynı adın Grekçe'deki farklı türevleridir.[5]
Avar Pannoniası Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuber, Sirmium ve Balkan Yarımadası'nda yerleştirilen Avarlara bağlı savaş esirleri de dâhil olmak üzere, köken olarak karışık milletli bir bölgede egemenlik sahibiydi. [4][5][10] O, bu bölgede Avar kağanına bağlı bir ilteberdi.[7][11] Kuber'in Kubrat'ın oğlu olduğunu kabul eden tarihçi Samuel Szádeczky-Kardoss, böylece Kuber'in Tuğluk uruğuna mensup bir yönetici olduğunu da onaylamaktadır. Ona göre, Kuber bu bölgenin ilteberi yani valisidir. Kuber'e ilteberlik verilmesinin nedeni, Samuel Szádeczky-Kardoss'a göre, Kuber'i Hazar bozkırlarından itibaren destekleyen Onogur boylarından ayırarak, olası isyanları engellemektir.[4] Kuber'e bağlı kişiler kendilerini Sermesianoi olarak nitelendirmiş,[11] Bizans kayıtlarında ise bu insanlar için "Bulgar" adı kullanılmıştır.[12] Bu kişiler, Kuber'den yaklaşık 60 yıl önce ataları Avar Kağanlığı'na boyun eğmesine rağmen Hristiyan kimliklerini devam ettirmiştir.[5]
Kuber'in halkı, atalarının topraklarına dönmek gibi bir düşüncesini Kuber döneminde de devam ettimiştir.[5] Aziz Dimitrios'un Mucizeleri'nde anlatılanlara göre, Kuber egemenliğini güçlendirdikten sonra Avar kağanına karşı büyük bir başkaldırı başlatmıştır.[13] Çağdaş tarihçiler, bu başkaldırının 670 ile 680 arasında meydana geldiğini düşünmektedir.[11][12][14] Yaklaşık 70,000[15] Ön Bulgardan oluşan bu asi grup, Bizans topraklarına doğru yola çıkmıştır.[7] Avar kağanı bu göçleri durdurmak için girişimlerde bulunmuştur, ancak Avarlarla yaptıkları savaşlar neticesinde Tuna'yı geçmişlerdir.[7]
Makedonya Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuber ve ona tabî halk, Selanik dolaylarına kadar göç hareketini sürdürdü.[7][16] Kuber, Bizans'a bir elçi göndererek arkasındaki Ön Bulgar kavimleriyle birlikte burada yerleşmek istediklerini Doğu Roma'ya bildirdi.[7] Bunu Bizans imparatoru kabul etti ve Slav bir kabile olan Dragovitlere Kuber ve ona bağlı olanlara yiyecek tedariki için emir verdi.[7][11] Ancak, Kuber'in tebası hâlâ atalarının memlketine dönmek istediklerinden bu coğrafyaya yerleşmedi ve bu teba dağılmaya başladı.[7] Bu durum karşısında ordusunun güç kaybetmesinden korkan Kuber, Bizans imparatoruna başvurarak imparatordan Ön Bulgarların bölgeyi terk etmesini yasaklayabilmesi için yetki istedi.[7] Onun bu teklifi reddedildi. Bunun üzerine Kuber, kentteki iç savaştan yararlanarak Selanik'i işgal etmeye karar verdi.[7] Ancak kentin kapılarını açmayı deneyen Kuber'in adamları, Kuber'in bu düşüncesinin anlaşılmasına neden oldu.[7]
Kuber'in yaşamıyla ilgili bu bilgilerin dışında herhangi bir kaynak yoktur.[17] Zlatarski ve Cankova-Petkova da dâhil olmak üzere bazı çağdaş tarihçiler, onun İşbara'nın Bulgar İmparatorluğu ile aynı zamanda yaşayan Makedonya'daki Ön Bulgar hanlığını kurduğunu iddia etmektedir.[18] Bu tarihçiler aynı zamanda, Slav kavimlerinin Selanik'teki isyanlarını bastıran İmparator II. Justinianos'un, 689'da İstanbul'a dönüşünde Kuber'e bağlı Ön Bulgarlar tarafından pusuya düşürüldüğünü iddia etmektedir.[18][19]
Makedonyalı arkeolog Ivan Mikulčić'e göre, özellikle kalelerdeki arkeolojik buluntular, Kuber'in doğu Arnavutluk ve Makedonya'daki varlığını kanıtlamaktadır. Çünkü, bu kalelerde Ön Bulgar kültürünün önemli ögelerinden tamgalar, tılsımlar, metalürjik ürünler ve kurganlara rastlanmıştır.[20] Özellikle, Erseka ve Vrap'ta bulunan hazinelerde bu durum daha belirgindir.[20]
Onur
[değiştir | kaynağı değiştir]Livingston Adası'nda bulunan Tangra Dağları'ndaki Kuber Zirvesi Kuber'in adıyla adlandırılmıştır.[21]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Conflict and Chaos in Eastern Europe, Dennis P. Hupchick, Palgrave Macmillan, 1995, ISBN 0312121164, p. 138.
- ^ Curta
- ^ Fine
- ^ a b c d Szádeczky-Kardoss 1990, s. 215.
- ^ a b c d e f Fine 1991, s. 44.
- ^ Curta 2001, ss. 61-62.
- ^ a b c d e f g h i j k Fine 1991, s. 45.
- ^ Fine 1991, ss. 44, 46.
- ^ The Chronicle of Theophanes Confessor (357.13.), p. 498.
- ^ Szymański & Dąbrowska 1979, s. 59.
- ^ a b c d Curta 2006, s. 106.
- ^ a b Hupchik 2002, s. 33.
- ^ Fine 1991, ss. 45, 46-47.
- ^ Fine 1991, ss. 46-48.
- ^ Микулчиќ 1996, s. 71.
- ^ Szádeczky-Kardoss 1990, s. 216.
- ^ Fine 1991, ss. 45-46.
- ^ a b Fine 1991, s. 72.
- ^ Hupchik 2002, s. 35.
- ^ a b Микулчиќ 1996, ss. 29-33.
- ^ Kuber Peak. 17 Nisan 2015 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi SCAR Composite Antarctic Gazetteer.
Ek kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birincil kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Chronicle of Theophanes Confessor: Byzantine and Near Eastern History, AD 284–813 (Translated with Introduction and Commentary by Cyril Mango and Roger Scott with the assistance of Geoffrey Greatrex) (2006). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822568-3.
İkincil kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Curta, Florin (2001). The Making of the Slavs. History and Archaeology of the Lower Danube Region c. 500-700. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80202-4.
- Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-89452-4.
- Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
- Hupchik, Dennis P (2002). The Balkans. From Constantinople to Communism. Palgrave MacMillans. ISBN 1-4039-6417-3.
- Микулчиќ, Иван (1996). Средновековни градови и тврдини во Македониjа [Medieval towns and castles in the Republic of Macedonia]. Makedonska akademija na naukite i umetnostite. ISBN 9989-649-08-1.
- Szymański, Wojciech; Dąbrowska, Elżbieta (1979). Awarzy. Węgrzy [Avars. Hungarians]. Ossolineum. ISBN 83-04-00246-9.
- Szádeczky-Kardoss, Samuel (1990). "The Avars". Sinor, Denis (Ed.). The Cambridge History of Early Inner Asia (Volume I. Cambridge University Press. ss. 206-228. ISBN 0-521-24304-1.
