Kuveyk Nehri
| Kuveyk Nehri قُوَيْقٌ | |
|---|---|
 Kuveyk Nehri
| |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Suriye, Türkiye |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Toros Dağları |
| Ağız | Halep |
| Uzunluk | 129 km |
Kuveyk Nehri (Arapça: قُوَيْقٌ), Suriye ve Türkiye arasında bulunan kapalı havzalı bir nehir ve vadidir.[1] Nehir, Toros Dağları'ndan doğar, Fırat'a paralel olarak Gaziantep Platosu'ndan geçen, Matah Çöküntüsü'nün batı kenarı boyunca akar[2] ve kuzey Suriye'deki Halep kentinden geçerek kentin güneyindeki ovalara ve bataklıklara dökülür.
Ford, Pratt ve McGowwan'ın 19. yüzyıldaki araştırmalarından[3] elde edilen kanıtlar, sularının Gaziantep yakınlarındaki bol kaynaklardan geldiğini ve doğal olarak Fırat havzasının bir koluna (Sağun) aktığını göstermektedir. Bunun yerine, Romalılar bu suları yapay olarak yönlendirmiş, İpek Yolu kenti Halep'e su sağlamak için su kemerleri aracılığıyla güneye doğru kanalize etmişlerdir. Su kemerleri daha sonra doğal bir vadiye akar ve Kilis yakınlarındaki Akpınar deresiyle birleştikten sonra onları Halep'e ve antik Kinnesrin kentine doğru taşır.[1] Bu Kuveyk vadisi binlerce yıldır yerleşim yeri olmuş ve antik çağlarda çakmaktaşı endüstrileri ve çömlekçiliğiyle tanınmıştır.[4]
Terimin etimolojisi, derenin kıyılarında yaygın bir hayvan olan ve Orta Çağ Avrupası'nda lüks bir yiyecek maddesi olan kurbağaların vıraklama seslerine atıfta bulunur.[5] Antik çağda, Yunanlılar tarafından Belus (Βήλος)[6] olarak biliniyordu, genellikle Halos olarak çevrilir ve İngilizcede de Halep Nehri (Aleppo River) olarak bilinir.
1960'ların sonlarında, sınırın Türk tarafındaki sulama projeleri nedeniyle nehir tamamen kurudu. Son zamanlarda, ölü nehri canlandırmak ve böylece Halep'in güneyindeki ovalarda tarımı yeniden canlandırmak için Fırat'tan su yönlendirildi, ancak birçok Suriyeli, Türk yetkililerin nehre yönelik tutumundan dolayı hala kırgındır.[7]
Nehri canlandırmak ve sulama yapmak için, 2008 yılında Halep kırsalında Tel Hasil Su Pompa İstasyonu açıldı.[8] Suriye İç Savaşı nedeniyle kapandıktan sonra, istasyon restore edildi ve Temmuz 2022'de tekrar faaliyete geçirildi.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Şubat 1922'de sel -
Halep Halk Parkı'nda nehir geçişi (1950'ler) -
2010'da nehir -
2011'de nehir
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Phenix, Robert R. (20 Aralık 2008). The sermons on Joseph of Balai of Qenneshrin: rhetoric and interpretation in fifth-century Syriac literature. Mohr Siebeck. s. 53. ISBN 978-3-16-149676-9. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ Wagner, Wolfgang (25 Temmuz 2011). Groundwater in the Arab Middle East. Springer. s. 165. ISBN 978-3-642-19350-7. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ "Accept Terms and Conditions on JSTOR". www.jstor.org. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ Peregrine, Peter Neal; Ember, Melvin (2002). Encyclopedia of Prehistory: South and Southwest Asia. Springer. s. 42. ISBN 978-0-306-46262-7. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ MacGowan, D. J. (1862). "The "Kuweik River," an Aqueduct"
. Journal of the Royal Geographical Society of London. Cilt 32. s. 74. doi:10.2307/1798401. ISSN 0266-6235.
- ^ Cohen, Getzel M. (2006), Hellenistic Settlements in Syria, the Red Sea Basin, and North Africa, Hellenistic Culture and Society, Vol. 46, Los Angeles: University of California Press, s. 145, ISBN 9780520931022.
- ^ Gren, Erik (2002). Orientalia Suecana. Almquist & Wiksell Periodical Co. s. 37. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ Shaza Qreima (8 Temmuz 2022). "President al-Assad inaugurates Tal Hasel water pumping plant, Aleppo". SANA. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
