Lampriformes
| Lampriformes | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lophotus lacepede (Lophotidae) | |||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||
| |||||||||
| Tip tür | |||||||||
| Lampris guttatus Brünnich, 1788 | |||||||||
| Çeşitlilik | |||||||||
| [[|7 familya]] | |||||||||
| Sinonimler | |||||||||
| Allotriognathi Bathysomi | |||||||||
Lampriformes (/ˈlæmprɪfɔːrmiːz/) ışın yüzgeçli bir balık takımıdır. Üyeler toplu olarak lampridler (daha doğru bir şekilde Lampridae) veya lampriformlar olarak adlandırılır ve Lophotidae, Kürek balığı, opahlar ve Trachipteridae gibi açık okyanus ve kısmen derin deniz gerçek kemikli balıklarını birleştirir. Bu takımın eşanlamlısı Allotriognathi'dir. Sık görülen ancak görünüşe göre yanlış olan bir yazım çeşidi ise Lampridiformes'dir. Genellikle küçük ama oldukça farklı olan yedi aile içerirler ve toplamda yaklaşık 20 türle birlikte 12 lampriform cinsi vardır.[1]
Bilimsel adı kelimenin tam anlamıyla "parlak şekilli" anlamına gelir. Parlak anlamına gelen "lampr-", opah'ın genel adı olan lampris'ten gelir. Buna karşılık diğer lambariformların çoğu aslında kurdeleye benzer ve habitustaki disk şeklindeki opahlara pek benzemezler. Bununla birlikte, anatomileri ve ailenin filogenisi ile oldukça belirgin bir şekilde birleşmişlerdir. Takımın en eski fosilleri, orijinal lampriformun oldukça "opah şeklinde" olduğunu öne sürmektedir. Bilimsel adı, Lampris (cins türü) + standart balık takımı eki "-formes"in birleşimidir. Nihayetinde Antik Yunan lamprós (λαμπρός, "parlak") + Latince forma ("dış biçim") türemiştir ve eski opahların parlak renklerine atıfta bulunur.[2]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Takım bazen Bathysomi ve Taeniosomi'ye ayrılır. İlki parafiletik bir topluluktur, dolayısıyla tüm takımla eşanlamlıdır, ikincisi ise geçerli bir alt takım olarak kabul edilebilir. Fosil taksonlar da dahil olmak üzere, Lampriformes'in filogenetik dizilimi, canlı cins ve tür sayısı ile birlikte sınıflandırılması şu şekildedir:[3]
Bazal ve incertae sedis
- Cins Bathysoma (fosil)
- Cins Nardovelifer (fosil)
- Cins Palaeocentrotus (fosil)
- Aile Turkmenidae (fosil)
- Aile Veliferidae - yelkenli ay balıkları (iki cins, altı tür)
- Aile Lampridae - opahlar (bir cins, iki tür)
Alt takım Taeniosomi
- Aile Lophotidae- crestfishes (iki cins, üç tür)
- Aile Radiicephalidae - ince kuyruklu (monotipik)
- Aile Trachipteridae - kurdele balıkları (üç cins, 10 tür)
- Aile Regalecidae - kürek balıkları (iki cins, dört tür)
Cins zaman çizelgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Diogo (2008). "On the cephalic and pectoral girdle muscles of the deep sea fish Alepocephalus rostratus, with comments on the functional morphology and phylogenetic relationships of the Alepocephaloidei (Teleostei)". Anim. Biol. 58 (1): 23-29. doi:10.1163/157075608X303636.
- FishBase (2000): Order Lampriformes 26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Version of 2000-OCT-17. Retrieved 2009-SEP-30.
- Glare, P.G.W. (ed.) (1968–1982): Oxford Latin Dictionary (1st ed.). Oxford University Press, Oxford. 0-19-864224-5ISBN 0-19-864224-5
- Nelson, Joseph S. (2006): Fishes of the World (4th ed.). John Wiley & Sons, Inc. 0-471-25031-7ISBN 0-471-25031-7
- Olney, John E. (1998): Lampriformes. In: Paxton, J.R. & Eschmeyer, W.N. (eds.)): Encyclopedia of Fishes: 167–169. Academic Press, San Diego. 0-12-547665-5ISBN 0-12-547665-5
- Woodhouse, S.C. (1910): English-Greek Dictionary - A Vocabulary of the Attic Language. George Routledge & Sons Ltd., Broadway House, Ludgate Hill, E.C. Searchable JPEG fulltext 3 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sepkoski, Jack (2002). "A compendium of fossil marine animal genera". Bulletins of American Paleontology. 364: 560. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi17 Mayıs 2011.
