Lavaşi
Lavaşi (Gürcüce: ქორეთი), tarihî Palakatsio bölgesinde, günümüzde Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı Gülyüzü (Pekraşeni) köyünün sınırları içinde ortadan kalkmış bir köydür.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yassı tandır ekmeği "lavaşi" (ლავაში), başka dillerde “lavaş” şeklinde geçer. Gürcü Türkolog Sergi Cikia, Lavaş Gölü'nün genel görünümünün bir lavaşa benzediğini, köyün bu gölün kıyısında bulunduğunu ve adını da bu gölden aldığını yazmıştır.[2][3]
Lavaşi köyünün bulunduğu tarihî Palakatsio bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın sınırları içinde yer alıyordu.[1] Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1578 yılında ele geçirmiştir.
Lavaşi köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Lavaş (لواش) şeklinde geçer. Bu sırada köy, Gürcistan Vilayeti içinde, Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Söz konusu defterde Lavaşi'nin Koreti köyüne yakın olduğu belirtilmiştir. Bu tespit üzerinden Koreti köyünün de Lavaşi Gölü kıyısında olduğu anlaşılmaktadır. Defteri yayıma hazırlayan Gürcü Türkolog Sergi Cikia Rusça kaynaklarda Lavaşi'nin Lavaş (Лаваш) şeklinde geçtiğini yazmıştır. Boş köye Osmanlı idaresince 1595 yılında çıkarılan 800 akçelik vergi Lavaşi Gölü'nde balık avcılığını da kapsıyordu.[3][4]
Lavaşi köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde yer almamıştır.[5] Bu kayıt üzerinden köyün yeniden meskun hale gelmediği söylenebilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 186. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "ლავაში" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 7 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 408". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი : თარგმანი : წიგნი II), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 273". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2025.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2025.