Ludwig von Bertalanffy - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Biyografi
  • 2 Çalışması
  • 3 Kaynakça
  • 4 İlave Kaynaklar

Ludwig von Bertalanffy

  • Afrikaans
  • العربية
  • مصرى
  • تۆرکجه
  • Čeština
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • עברית
  • Magyar
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Nederlands
  • Polski
  • Piemontèis
  • Português
  • Русский
  • Slovenčina
  • Svenska
  • Українська
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ludwig von Bertalanffy
Ludwig von Bertalanffy, 1926
Doğum19 Eylül 1901(1901-09-19)
Viyana yakınlarındaki Atzgersdorf, Avusturya-Macaristan
Ölüm12 Haziran 1972 (70 yaşında)
Buffalo, New York, ABD
Mezun olduğu okul(lar)Viyana Üniversitesi
Tanınma nedeniGenel sistem teorisi
Von Bertalanffy fonksiyonu
Kariyeri
DallarıBiyoloji ve sistem teorisi
TezFechner und das Problem der Integration höherer Ordnung (Fechner ve Yüksek Dereceli Bütünleşme Sorunu) (1926)

Karl Ludwig von Bertalanffy (d. 19 Eylül 1901, Viyana - ö. 12 Haziran 1972, Buffalo, New York), 20. yüzyılın başlarında önemli kuramsal biyolog; bilim felsefesi üzerine, psikoloji, biyofizik üzerinde karşılaştırmalı fizyoloji araştırmaları yapmıştır. Avusturya kökenli Kanadalı düşünür felsefe sorunlarına biyoloji verilerine dayanarak Genel Sistem Teorisi ve sabit açık sistemlerin kinetik teorisini geliştirdi. Genel Sistem Teorisi Cemiyeti'nin kurucularından aynı zamanda başkan yardımcılarındandı. Sistem metodolojisini psikolojiye ve sosyal bilimlere uygulayan ilk kişilerden biriydi.

Bertalanffy Avusturya'da büyüdü ve daha sonra Viyana, Londra, Kanada ve ABD'de çalıştı.

Biyografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

19 Eylül 1901 yılında Viyana yakınlarında küçük bir kasabada doğdu. On yaşına kadar evde özel eğitmenlerden ders aldı. Almış olduğu eğitimlerle kendini geliştirmeye devam etti. İlk olarak 1918 yılında üniversite seviyesinde felsefe ve sanat tarihi çalışmalarına Innsbruck Üniversitesi'de başladı daha sonra da Viyana Üniversitesi'nde devam etti. 1926 yılında Alman fizikçi ve filozof Gustav Fechner ile doktora tezini tamamladı. İki yıl sonra teorik biyoloji de ilk kitabı olan Kalkınma Modern Teoriler kitabını yayınladı.[1]

Bertalanffy Avusturya Alpler'inde Nisan 1924 yılında eşi Maria ile tanıştı ve sonraki kırk sekiz yıl hiç ayrılmadılar. Kanser çalışma alanında babasının ayak izlerini takip edecek bir oğulları oldu.

Bertalanffy, profesör olarak Viyana Üniversitesi (1934-1948), University of London (1948-1949), Montreal Üniversitesi (1949), Ottawa Üniversitesi(1950-1954), University of Southern California (1955-1958), Menninger Foundation (1958–60), Buffalo Üniversitesi (SUNY) (1969–72) görev yaptı.

Roux 'Archiv für Entwicklungsmechanik, Doğa, Bilim, Amerikan Naturalist, Biyoloji Aylık Dergisi, Bilim Felsefesi dergilerinde, kitaplarda ve ansiklopedilerde teorik biyoloji ve Genel Sistem Teorisi üzerine 200'den fazla makale, 10'nun üzerinde monografi yazdı.

12 Haziran 1972 yılda 70. doğum gününü kutladı ve ani bir kalp krizi geçirdi ve kısa bir süre sonra gece yarısı öldü.

Çalışması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel Sistem Teorisi çalışmalarında iki yöntemden söz edilebilir. Birincisi, Ludwig Von Bertalanffy'nin geliştirdiği temelde deneysel olan bir yöntemdir. Buna göre, sistemler algılandıkları biçimde gözlenip incelenir ve daha sonra bu gözlem sonuçları ifade edilir.

İkinci olarak ise W.Ross Ashby'nin düşünülebilen bütün sistemleri göz önüne alarak, bunları üzerinde işlem yapılabilecek, yargılara varılabilecek en uygun boyuta indirgediği yöntem yer almaktadır.

Bertalanffy, o güne kadar fizik alanında çalışılan tüm sistemlerin kapalı olduğuna, dış dünya ile etkileşim içinde olmadıklarına dikkat çekmiştir. Oysa bir biyolog olarak çoğu fenomen için böyle bir yaklaşımın imkânsız olduğunu bilinmekteydi. Yaşayan bir organizmanın çevresinden ayrıldığında, kısa bir süre içinde oksijen, besin ve su yetersizliğinden öleceğini hatırlatarak organizmaların açık sistemler olduğunu ve açık sistemlerin sürekli olarak çevreleriyle madde ve enerji değişimi yapmadan yaşayamayacaklarını dile getirmiştir. Böylece ilk kez dış çevre faktöründen bahsedilmiştir.

Açık sistemlerin kendileri dışındaki sistemlerle etkileşim içinde olmaları, bu tür sistemlerin en büyük özelliğidir. Bu etkileşimin iki yolu vardır: Girdi ve Çıktı. Girdi, sisteme dışarıdan gelen her şey, çıktı ise sistemden çevreye gitmek için ayrılan her şey olarak tanımlanabilir. Sistem ve çevre bir sınırla birbirlerinden ayrılırlar. Örneğin canlı sistemlerde deri, sınır görevini görür. Bir sistemin çıktısı, genellikle girdinin direkt ya da endirekt sonucudur. Dışarı çıkan her şey daha önceden içeri girmiş olmalıdır. Tabii ki sistem girdi ve çıktı arasında kalan bir geçiş tüneli değildir; aktif bir işlemcidir. Örneğin aldığımız oksijen vücudumuzdan karbondioksit olarak çıkar. Girdinin sistem tarafından çıktıya dönüştürülmesi işlemine dönüşüm (transformation) denir.

Modern organizasyon teorisinin temelini oluşturan sistem yaklaşımı, ikinci dünya savaşından sonra egemen olmaya başlamış ve temelde biyoloji ve fizikte kullanılan bu teori, organizasyonlarda da başarılı bir şekilde uygulanmaya başlamıştır. Karmaşık yapılı organizasyonların incelenmesi ve beşeri ilişkilerin öneminin anlaşılmasıyla organizasyonlar sosyal sistemler olarak ele alınmıştır. Sistem yaklaşımı analitik bir özelliğe sahiptir ve Bertalanffy tarafından 1920'lerde ortaya atılan genel sistem teorisiyle başlamıştır.

Sistem teorisinde sistemin genel amaçlarının neler olduğunun belirlenmesi önemlidir. Sistemin stratejik açıdan önemli kısımları, bunlar arasındaki karşılıklı bağlılığın özelliklerinin araştırılması ve bu kısımları birleştiren süreçlerin neler olduğu temel noktadır. İşletmenin alt sistemleri ve üst sistemleri çevreyle devamlı ilişki halindedir.

Bertalanffy'nin biyoloji teorisi altında yapmış olduğu çalışmaların sonucu; günümüzde durağan olmayan yapıları ve öz örgütlenmenin dinamiklerini inceleyen modern sistem teorilerinin gelişimini ileri itmiş olmasıdır. Son söz Ludwig von Bertalanffy'in:

“
"…Sistemlerin geleneklere göre özelliklerini ele alan genel bir sistem kuramının varlığını, değişken ve parametreleri tanımlayarak, özel uygulamalar somut gerçekleri ile göstermektedir. Yine de başka ifadeyle, bu tür örnekler, doğanın muntazam bir istikrarını gösteriyor"[2]
„

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Bertalanffy Center for the Study of Systems Science, page: His Life - Bertalanffy's Origins and his First Education 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 2009-04-27
  2. ^ Ludwig von Bertalanffy, "General System Theory. Foundations, Development, Applications", New York, 1968, sayfa 62

İlave Kaynaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Sabine Brauckmann (1999). Ludwig von Bertalanffy (1901--1972)14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISSS Luminaries of the Systemics Movement, January 1999.
  • Ludwig von Bertalanffy9 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. the information philosopher
  • g
  • t
  • d
Sibernetik ile ilgili alt alanlar ve sibernetikçiler
Alt alanlar
  • Yapay zekâ
  • Biyolojik sibernetik
  • Biyomedikal sibernetik
  • Biyorobotik
  • Biyosemiyotik
  • Nörosibernetik
  • Katastrof teorisi
  • Hesaplamalı nörobilim
  • Bağlantısallık
  • Kontrol teorisi
  • Sovyetler Birliği'nde sibernetik
  • Karar teorisi
  • Belirme
  • Mühendislik sibernetik
  • Homeostaz
  • Bilgi teorisi
  • Yönetim sibernetik
  • Medikal sibernetik
  • İkinci derece sibernetik
  • Göstergebilim
  • Sosyosibernetik
  • Polycontexturality
  • Sinerjetik
Sibernetikçiler
  • Alexander Lerner
  • Alexey Lyapunov
  • Alfred Radcliffe-Brown
  • Allenna Leonard
  • Anthony Wilden
  • Buckminster Fuller
  • Charles François
  • Genevieve Bell
  • Margaret Boden
  • Claude Bernard
  • Cliff Joslyn
  • Erich von Holst
  • Ernst von Glasersfeld
  • Francis Heylighen
  • Francisco Varela
  • Frederic Vester
  • Charles Geoffrey Vickers
  • Gordon Pask
  • Gordon S. Brown
  • Gregory Bateson
  • Heinz von Foerster
  • Humberto Maturana
  • I. A. Richards
  • Igor Aleksander
  • Jacque Fresco
  • Jakob von Uexküll
  • Jason Jixuan Hu
  • Jay Wright Forrester
  • Jennifer Wilby
  • John N. Warfield
  • Kevin Warwick
  • Ludwig von Bertalanffy
  • Meleyke Abbaszade
  • Manfred Clynes
  • Margaret Mead
  • Marian Mazur
  • N. Katherine Hayles
  • Natalia Bekhtereva
  • Niklas Luhmann
  • Norbert Wiener
  • Pyotr Grigorenko
  • Qian Xuesen
  • Ranulph Glanville
  • Robert Trappl
  • Sergei P. Kurdyumov
  • Anthony Stafford Beer
  • Stuart Kauffman
  • Stuart Umpleby
  • Talcott Parsons
  • Ulla Mitzdorf
  • Valentin Turchin
  • Valentin Braitenberg
  • William Ross Ashby
  • Walter Bradford Cannon
  • Walter Pitts
  • Warren McCulloch
  • William Grey Walter
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BIBSYS: 90064586
  • BNE: XX1087139
  • BNF: cb11891630c (data)
  • CANTIC: a10967709
  • CiNii: DA00139973
  • GND: 11865666X
  • ISNI: 0000 0001 1027 541X
  • LCCN: n50009080
  • LNB: 000058491
  • NDL: 00433152
  • NKC: ola2002152914
  • NLA: 35018062
  • NLG: 214447
  • NLI: 987007258493805171
  • NLK: KAC2018O2762
  • NSK: 000644764
  • NTA: 068435932
  • RERO: A002998790
  • SELIBR: 178121
  • SNAC: w64k35sf
  • SUDOC: 02672359X
  • Trove: 792566
  • VIAF: 59078916
  • WorldCat (LCCN): n50-009080
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwig_von_Bertalanffy&oldid=36016593" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1901 doğumlular
  • Viyana doğumlular
  • 1972'de ölenler
  • Avusturya-Macaristan'da kişiler
  • Avusturyalı biyologlar
  • Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Avusturyalı göçmenler
  • Teorik biyologlar
  • Sistembilimciler
  • Sistemler biyolojisi
  • Alberta Üniversitesi
  • Buffalo, New York'ta ölenler
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CANTIC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CINII tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLG tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 08.34, 12 Eylül 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Ludwig von Bertalanffy
Konu ekle