Luthier
Luthier, marangozluk eğitimini üst seviyede tamamlamış, müzik aletleri yapımcısıdır.
Sözcük kökeni olarak; fr:luth, lute, de:Laute, it:liuto ve ar:el-loud; yani ödağacı anlamına gelmekte olup, Türkçeye ud şeklinde yerleşmiştir.[kaynak belirtilmeli] Genel olarak da Luthier`ler, ud, keman üretmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Luthier'lerin ürettiği telli çalgılar, iki kategoride incelenir. Birinci kategoride; elektroarp, banjo, buzuki, charango, cittern, dulcimer, arp, kantele, kitara, kora, koto, ud, theorbo, archlute, angelique, torban, kobza, bandura, lir, mandolin, şamisen, sitar, ukulele ile veena bulunmaktadır.
İkinci kategoride ise; alto, çello, crwth, bas gitar, erhu, keman, mouthbow, nyckelharpa, hurdy gurdy, rabab, rebec, sarangi, viola, viyolonsel, viola da braccio, viola d'amore, viola da gamba ve viyolin bulunur.
Luthier sözcüğü Türkçede aynı şekilde kullanılmakta olup, ağırlıklı olarak telli enstrüman üretenler için söylenilse de, tüm müzik aletleri yapımcılarını içermektedir. En bilinen luthierlerden biri olarak, dünyanın en ünlü keman üreticisi Antonio Stradivari gösterilebilir. Çağdaş luthierlere örnek olarak; Gauthier Louppe verilebilir.
Türkiye'de, Cümbüşün muciti ve üreteni olarak Zeynel Abidin Cümbüş ünlü bir luthierdir.
Luthier'ler, sadece enstrüman üretmekle kalmaz, aynı zamanda onarımını ve bakımını da yaparlar. 15. yüzyıldan bu yana süregelen luthierlik mesleği, iyi bir kulağa sahip olmayı gerektirir. Dünyada bu işkolunun eğitimi için, İtalyan Luthier ustaların beşiği olan Crémone kenti önde gelmektedir.
Tarihteki luthierler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tieffenbrucker
- Martin Hoffmann
- Joachim Tielke
- Leopold Windhelm
- Tacettin Reis
- Andrew Rutherford
- Richard Berg
- Stephen Gottlieb
- Cezar Mateus
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Uluslararası Luthier'ler web sitesi4 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İngilizce Vikipedi'de Luthier maddesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Büyük Ansiklopedi
- Temel Britannicamadde taslak değil
