Mâlvâ'nın Babürlüler tarafından fethi

Mâlvâ'nın Babürlüler tarafından fethi
	; Babür'ün ordusunun Mandu'daki kaleye saldırarak Baz Bahadur'u yenilgiye uğrattığını gösterir minyatür çalışma
Tarih	1560 – Kasım 1570
Bölge	Malva Sultanlığı
Sonuç	Babür zaferi ; Bölgesel değişiklikler: Malva'nın Babür topraklarına katılması
Taraflar
Babür İmparatorluğu	Malva Sultanlığı; Kandeş Sultanlığı; Berar Sultanlığı
Komutanlar ve liderler
Ethem Han; Pir Muhammed Han (ölü); Abdullah Han Özbek	Baz Bahadır

Malva'nın Babürler Tarafından Fethi, 1560 yılında, Babür İmparatorluğu tarafından, Ekber Şah (1556–1605) döneminde, Malva Sultanlığı'na karşı başlatılan askerî bir harekâttır. Söz konusu sultanlık, imparator Hümayun Şah zamanında Şir Şah Suri'nin isyanı sırasında Babür yönetiminden kopmuştu. Bu nedenle Ekber Şah, bölge üzerinde hak iddia etmekteydi. Baz Bahadır, Surî İmparatorluğu döneminde Malva valisi olarak görev yapmaktaydı; ancak Şir Şah'ın ölümünün ardından bağımsızlığını ilan ederek merkezi otoriteden ayrılmıştı.^[1]

Fetih harekâtı, Ekber Şah'ın sütkardeşi Ethem Han ile komutan Pir Muhammed Han tarafından sevk ve idare edilmiştir. Bu ikili, 1561 yılında yapılan Sarangpur Muharebesi'nde, ordusunun kendisini terk ettiği bir anda Baz Bahadır'ı mağlup etmişlerdir. Ardından Babür kuvvetleri, başkent Mandu'yu işgal etmiş; tarihçi Badauni'ye göre halk üzerinde katliamlar gerçekleştirmiş, Sultan'ın servetine ve haremine el koymuşlardır. Bu gelişmeler üzerine doğrudan harekete geçen Ekber Şah, Malva'ya gitmiş ve Ethem Han'ı bölge valiliği görevinden azletmiş, elde ettiği ganimetlere de el koymuştur. Akabinde, Baz Bahadır'ı takip etmek üzere Pir Muhammed Han'ı güneye göndermiştir. Rivayet olunur ki, Ethem Han, Malva Sultanı'nın eşi Rupmati'ye göz koymuş, ancak Rupmati Babür komutanına teslim olmaktansa zehir içerek yaşamına son vermiştir.^[2]

Fetih sonrasında Baz Bahadır, Malva'dan kaçarak Kandeş'e sığınmıştır. Babür komutanı Pir Muhammed Han'da onu takip ederek bölgenin merkezi olan Burhanpur'u işgal etmiştir. Ancak kısa süre sonra Baz Bahadır, Kandeş Sultanlığı ve Berar Sultanlığı ile kurduğu ittifakla Babür kuvvetlerini mağlup etmiş, Pir Muhammed Han bu muharebede öldürülmüştür. Bu zaferin ardından Baz Bahadır, 1562 yılında Malva üzerindeki denetimini kısa bir süreliğine yeniden sağlamıştır. Ancak bu durum uzun ömürlü olmamış ve Babürler bölgeye yeni bir askerî harekât başlatmışlardır.^[3]^[4]

Ekber Şah, Malva'yı yeniden ele geçirmek üzere Abdullah Han Özbek'i görevlendirmiştir. Baz Bahadır, bu kez de direniş amacıyla önce Gondvana dağlık bölgesine çekilerek gerilla savaşına girişmiş, ardından 1568 yılında II. Udai Singh'in himayesine sığınmıştır. Bu sırada Abdullah Han, Malva eyaletinin valisi olarak tayin edilmiştir. Nihayet Baz Bahadır, Kasım 1570'te Babürlere teslim olmuş ve Ekber Şah tarafından 2.000 kişilik bir mansabdar (subaylık derecesi) ile ödüllendirilerek Babür aristokrasisi içinde yer almıştır.^[5] Fethedilen topraklar daha sonra Malva Subahı olarak teşkilatlandırılmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kaynakça

^ Chandra, Satish (2007). Medieval India: From Sultanat To The Mughals-Mughal Empire (1526-1748) - Part II. ss. 103-104.
^ Agrawal, Ashvini (1983). Motilal Banarsidass. Motilal Banarsidass. s. 75. ISBN 8120823265.
^ King, L. White (1903). "History and Coinage of Malwa". The Numismatic Chronicle and Journal of the Numismatic Society. 3: 358. JSTOR 42680007.
^ Richards, John F. (1995). "The Mughal Empire". The New Cambridge History of India. Cambridge University Press. s. 18.
^ Majumdar, R. C.; Chaudhuri, J. N.; Chaudhuri, S. (1974). The History and Culture of the Indian People: The Mughal empire. Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan. ss. 112-13.

[1] Chandra, Satish (2007). Medieval India: From Sultanat To The Mughals-Mughal Empire (1526-1748) - Part II. ss. 103-104.

[2] Agrawal, Ashvini (1983). Motilal Banarsidass. Motilal Banarsidass. s. 75. ISBN 8120823265.

[3] King, L. White (1903). "History and Coinage of Malwa". The Numismatic Chronicle and Journal of the Numismatic Society. 3: 358. JSTOR 42680007.

[4] Richards, John F. (1995). "The Mughal Empire". The New Cambridge History of India. Cambridge University Press. s. 18.

[5] Majumdar, R. C.; Chaudhuri, J. N.; Chaudhuri, S. (1974). The History and Culture of the Indian People: The Mughal empire. Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan. ss. 112-13.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]