Mervan Bergusi
Mervan Bergusi | |
|---|---|
| Arapça: مروان البرغوثي | |
| Doğum | 6 Haziran 1959 Kûber |
| Meslek | siyasetçi |
| Siyasi parti | El Fetih |
| Evlilik | Fedva Bergusi (e. 1984) |
Mervan el-Bergusi (Arapça: مروان البرغوثي) (d. 6 Haziran 1959, Ramallah), iki devletli çözümün savunucusu olan Filistinli siyasetçi.[1][2][3]
Bergusi, 2002'de İkinci İntifada'nın başlarında, beş kişinin ölümüne yol açan saldırılara karıştığı suçlamasıyla İsrail tarafından yakalanıp suçlu bulunup hapse atılıncaya kadar sokak protestolarına ve diplomatik girişimlere öncülük etti.[4] Barguti, mahkemenin meşruiyetini kabul etmeyi veya savunma yapmayı reddetti ancak mahkûm edildiği olaylarla hiçbir bağlantısının olmadığını belirtti.[5] Parlamentolararası Birlik raporunda Bergusi'nin adil bir yargılama görmediği ve delillerin niteliğinin sorgulanması gerektiği belirtildi.[6][7]
İsrail-Filistin barış sürecinin yeniden başlamasını savunan önde gelen isimlerden bazıları, Bergusi'yi Filistinlileri birleştirebilecek ve İsrail ile bir uzlaşma müzakeresi yürütebilecek en yetenekli lider olarak görüyor. Kendisine "Filistin'in Mandela'sı" deniliyor.[8][9][10][11]
Bergusi, hapiste geçirdiği yıllar boyunca siyasi faaliyetlerini sürdürdü. İki devletli çözüme yönelik siyasi bir yol öneren ve Hamas'ın desteğini alan 2006 tarihli Filistinli Mahkumlar Belgesi'nin öncülerinden ve baş yazarlarından biriydi. Mahkum arkadaşlarına yönelik eğitimler düzenledi ve 2017 yılında ziyaret edilme haklarının artırılmasını sağlayan bir açlık grevine öncülük etti.[12] Avukatına göre, Ekim 2023'ten bu yana ailesiyle görüşmesine izin verilmiyor ve defalarca ağır şekilde dövüldü, bu da sağlığının kalıcı olarak bozulmasına yol açıyor.[13] İsrail makamları, olaylarla ilgili şikayetlerini reddetti. Müzakereler yoluyla serbest bırakılmasını sağlamaya yönelik birçok girişim başarısızlıkla sonuçlandı.[14]
Bergusi 6 Haziran 1959 tarihinde Ramallah'ın 13 km kuzeybatısındaki Kober köyünde, fakir bir ailenin yedi, çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. 15 yaşında iken El Fetih'e katıldı. 18 yaşındayken İsrail tarafından tutuklandı. Hapiste iken orta öğretimini tamamladı ve İbraniceyi iyi derecede öğrendi. 1983'te kaydolduğu Batı Şeria'daki Birzeit Üniversitesini tutuklanma ve sürgün sebebiyle ancak 1994'te bitirebildi. Daha sonra Bir Zeit Üniversitesi uluslararası ilişkiler bölümünde yüksek lisansını tamamladı. Üniversite öğrencisi iken El Fetih içinde aktif olarak siyasetle ilgilendi. 21 Ekim 1984'te evlenen Bergusi bir kız ve üç erkek çocuk babasıdır.
1987'deki 1. Filistin İntifadası'nın önemli liderlerinden olan Mervan Bergusi, İsrail tarafından tutuklandı ve Ürdün'e sınırdışı edildi. 7 yıl sürgünde kaldı.[15] 1994 Oslo Anlaşması'ndan sonra Batı Şeria'ya geri döndü. 1996'da Filistin Meclisine Ramallah milletvekili olarak seçildi. 1999′da El Fetih'in Batı Şeria sorumlusu oldu. 2000 yılında başlayan 2. Filistin intifadasının da lideri olan Bergusi, 15 Nisan 2002'de Ramallah'ta İsrail ordusu tarafından tutuklanarak Kudüs'teki polis merkezine götürüldü. Yapılan yargılama sonucu 5 defa müebbet ve ayrıca 40 yıl hapse mahkûm edildi.[16]
Hapis koşulları ve iddia edilen kötü muamele
[değiştir | kaynağı değiştir]Barguti, 2002'deki tutukluluğunun ardından üç yıl boyunca hücre hapsinde tutuldu ve o zamandan beri sık sık hücre hapsine geri konuldu.[17] Barguti, 7 Ekim 2023'ten beri hücre hapsinde tutulmaktadır. Oğlu Arab Bergusi'nin söylediğine göre, bu tarihten kısa bir süre sonra Ofer Cezaevi valisi, babasına önünde diz çökmesini emretti.[18] Arguti, bu emri Bergusi'yi bir lider olarak gören izleyen tutukluları aşağılama girişimi olarak nitelendirdi. Oğlu, babasının itaat etmeyi reddetmesi üzerine gardiyanlar tarafından zorla diz çöktürüldüğünü ve omzunun çıktığını da sözlerine ekledi.
Aralık 2023'te avukatı, Bergusi'nin birkaç kez dövüldüğünü ve bir keresinde "diğer mahkumların önünde çıplak bir şekilde yerde sürüklendiğini" iddia etti.[19] Mart 2024'te Bergusi, avukatlarına Megiddo hapishanesinin güvenlik kameralarının olmadığı bir alanına sürüklendiğini ve gardiyanlar tarafından coplarla saldırıya uğradığını söyledi.[20] The Guardian gazetesi, "Elleri kelepçeli bir şekilde yerde sürüklenirken burnundan kan geldiğini ve bayılana kadar dövüldüğünü" yazdı.[19] Şubat 2024'te konuşan ailesine göre, Bergusi karanlıkta tutuluyor ve hücresinde günlerce yüksek sesli müzik çalıyordu. Mayıs 2024'te The Guardian, Barguti'nin "günlerini sıkışık, karanlık ve tek kişilik bir hücrede, yaralarına bakacak hiçbir yolu olmadan ve elleri arkadan kelepçeli bir şekilde sürüklenmekten kaynaklanan bir omuz yaralanmasıyla geçirdiğini" bildirdi.[19] İsrail İşkenceye Karşı Kamu Komitesi, Bergusi'nin işkenceye maruz kaldığını ve bunun "7 Ekim'den bu yana tüm gözaltı tesislerinde standart hale geldiğini" söyledi.
İsrail cezaevi yetkilileri, Eylül 2024'te Bergusi'ye "vahşice saldırmakla" suçlandı.[20] İsrail cezaevi yönetimi, Ekim 2024'te, Bergusi'nin son bir yıl içinde kötü muameleye maruz kaldığına dair iki şikayeti, yasanın ihlal edilmediği gerekçesiyle reddettiklerini açıkladı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Marwan Barghouti". Encyclopædia Britannica.
- ^ "Profile: Marwan Barghouti". BBC News. 26 November 2009. Retrieved 9 August 2011.
- ^ "Press Release: Public Opinion Poll No (95)". Palestinian Center for Policy and Survey Research. 6 May 2025. 7 May 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 May 2025.
- ^ "Press Release: Public Opinion Poll No (93) | PCPSR". www.pcpsr.org. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ Shulman, Robin (21 May 2004). "Palestinian Leader Convicted in Israel". The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ Scott, Georgia; Scott, Sophia (20 June 2022), Tomorrow's Freedom (Documentary), Cocoonfilms, Groundtruth Productions23 March 2025
- ^ Foreman, Simon (3 October 2003). "The trial of Mr. Marwan Barghouti". Inter-Parliamentary Union. Erişim tarihi: 17 June 2024.
- ^ Kristof, Nicholas (12 November 2023). "Opinion | In Israel and Gaza, Biden Needs to Do More to Build Peace -..." The New York Times. 12 November 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ "Can Marwan Barghouti, the 'Palestinian Mandela', bring peace to Gaza?". France 24 (İngilizce). 4 November 2023. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ Goat, Elliott; published, The Week UK (6 February 2024). "Marwan Barghouti: the Palestinian hostage 'seen as Nelson Mandela'". theweek (İngilizce). Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ Al Jazeera Staff. "Will Israel release Marwan Barghouti, the 'Palestinian Mandela'?". Al Jazeera (İngilizce). Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ Beaumont, Peter (27 May 2017). "Mass Palestinian hunger strike in Israeli jails ends after visitation deal". The Observer (İngilizce). ISSN 0029-7712. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ "Israeli prison staff accused of assaulting Marwan Barghouti". The Guardian (İngilizce). Agence France-Presse. 28 October 2024. ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ "Marwan Barghouti, the world's most important prisoner". The Economist. 22 July 2024. 22 July 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019.
- ^ Ashly, Jaclynn. "The love story of Fadwa and Marwan Barghouti". Al Jazeera (İngilizce). Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ Zeteo (18 January 2025). The Case of Marwan Barghouti: How Israel Imprisoned Palestine's Most Popular Leader. Erişim tarihi: 23 March 2025 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ a b c Michaelson, Ruth; Taha, Sufian; Kierszenbaum, Quique (18 May 2024). "Israeli abuse of jailed Palestinian leader Marwan Barghouti 'amounts to torture'". The Observer (İngilizce). ISSN 0029-7712. Erişim tarihi: 23 March 2025.
- ^ a b Khoury, Jack. "Jailed Palestinian leader Marwan Barghouti 'beaten with clubs' by guards, family claims". Haaretz.com (İngilizce). 7 January 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 March 2025.