Moldova'da din

Moldova'da din (2024 nüfus sayımı)

  Doğu Ortodoksluğu (%95)

  Diğer Hristiyanlar (%3)

  Diğer (%1)

  Dinsizler (%1)

Modava'da Din,Moldova'nın anayasası, din özgürlüğünü ve kilise ile devletin tam ayrımını öngörmektedir, ancak anayasa, Doğu Ortodoks Hristiyanlığının "istisnai önemi"ni vurgulamaktadır. Dini aidiyet temelinde ayrımcılık yasa dışıdır ve dini ve etnik nefreti kışkırtma, Mayıs 2022'de yasa dışı hale getirilmiştir. Moldova'daki din, Hristiyanlığın Doğu Ortodoks mezhebi tarafından domine edilmektedir. 2024 Moldova nüfus sayımına göre, ülkenin %95'i Doğu Ortodoks Hristiyan inancına sahip olduğunu bildirmiştir. Bu grubun yaklaşık %80-90'ı, Rus Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olan ve Rusya'nın Moldova üzerindeki etkisini derinleştirmede güçlü bir rol oynayan Moldova Ortodoks Kilisesi'ne (resmi adıyla Kişinev ve Tüm Moldova Metropoliti) bağlıdır. Kalan %10-20'lik kısım ise, Romanya Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olan Bessarabia Metropoliti'ne aittir.

Moldova'nın Ortodoks olmayan nüfusuna dair, ABD Dışişleri Bakanlığı 2022 yılı itibarıyla yaklaşık %5'sinin farklı inançlardan olduğunu tahmin etmektedir; Baptistler, Yehova'nın Şahitleri ve Pentekostal inançlıların sayısı her biri 15.000-30.000 arasında değişmektedir; Moldova Cumhuriyeti Yahudi Topluluğu örgütü, Yahudi nüfusunu yaklaşık 20.000 olarak tahmin etmektedir; Moldova İslam Birliği (2011'de Moldova Adalet Bakanlığı tarafından Moldova Müslümanlarını temsil eden bir STK olarak tanınmıştır) ise Müslüman nüfusunun 15.000–17.000 arasında olduğunu tahmin etmektedir. Kişinev'de altı sinagog, Orhei'de bir sinagog, Soroca'da bir sinagog ve Tiraspol'de bir sinagog ile Kişinev'de bir cami bulunmaktadır. Geriye kalan %1'den az olan Moldova nüfusu ise Yedinci Gün Adventistleri, Evanjelik Hristiyanlar, Roma Katolikleri, Lutherciler ve ateistlerdir. Transdinyester yönetimi, nüfusun %80'inin Moldova Ortodoks Kilisesi'ne ait olduğunu tahmin etmektedir.

1992 tarihli Dinler Yasası, dini özgürlükleri düzenlerken, kayıtsız dini grupların faaliyetlerini engelleyen kısıtlamalar içermektedir. Yasada 2002 yılında değişiklik yapılmış olsa da, birçok kısıtlama hala geçerlidir. Yasada, dini ibadet özgürlüğü, her bireyin dinini her şekilde ifade etme hakkı güvence altına alınmıştır. Ayrıca, itirafın gizliliği korunur, mezheplerin dernekler ve vakıflar kurmasına izin verilir ve Devletin mezheplerin dini faaliyetlerine müdahale edemeyeceği belirtilir. Yasada, "örgütlenmek ve faaliyet göstermek" için dini kuruluşların Devlete kayıtlı olması gerektiği ve kayıtsız grupların, mülk edinme, çalışan istihdam etme veya kendi adlarına kamusal mezarlıklarda alan edinme hakkı bulunmadığı belirtilmiştir.

Dinler

Condrița'daki Moldova Ortodoks Kilisesi

Doğu Ortodoks Kilisesi

Birincil din Hristiyanlıktır ve 2024 nüfus sayımı verilerine göre nüfusun %95'i olarak Doğu Ortodoksudur. İdari olarak, Doğu Ortodoks cemaati içinde iki otosefal kiliseye (Rus ve Rumen) ait iki özerk kilise vardır. Dini Konularda Devlet Hizmeti'ne göre, Kişinev ve Moldova'nın özerk Metropolü (Rus Ortodoks Kilisesi'ne aittir), 1.194 parişe sahiptir; Besarabya'nın özerk Metropolü (Rumen Ortodoks Kilisesi'ne ait) 124 parişe sahiptir. Ayrıca Eski Ayin Rus Ortodoks Kilisesi'nin (Eski İnananlar) takipçileri nüfusun yaklaşık %0.1'ini oluşturmaktadır.

Orhei'deki Rumen kilisesi

Doğu Ortodoksluğunun dini gelenekleri, ülkenin kültürü ve mirasıyla iç içedir. Kendini ateist olarak tanımlayan pek çok kişi rutin olarak dini bayramları kutlar, haç çıkarır ve hatta yerel gelenek ve durum gerektiriyorsa mumları yakar ve ikonları öper.

Katolik Kilisesi

Moldova tek bir piskoposluk, Kişinev Roma Katolik Piskoposluğu oluşturur. Herhangi bir dini ilin parçası değildir ve bu nedenle metropolit otoritesi için doğrudan Kutsal Makam'a bağlıdır. Moldovalıların yaklaşık% 0,5'i Katolik inancına bağlıdır.

Diğer inançların taraftarları arasında Baptistler, Pentekostaller, Yedinci Gün Adventistleri, Müslümanlar, Yehova'nın Şahitleri, Bahailer, Yahudiler, Birleşme Kilisesi üyeleri, Molokanlar (bir Rus grubu), Mesih Yahudileri (İsa'nın Mesih olduğuna inanan), Lutheranlar, Presbiteryenler, Hare Krishnas ve diğer bazı karizmatik Hristiyan ve evanjelik Hıistiyan gruplar var. İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi (Mormonlar) ülkede 3 cemaate ve toplamda yaklaşık 455 üyeye sahiptir. En son elde edilen rakamlara göre, Yahudi cemaatinin yaklaşık 20.000'i Kişinev'de, 3.100'ü Balçık ve çevresinde, yaklaşık 2.200'ü Tiraspol'de ve 2.000'i Bender'de olmak üzere yaklaşık 31.300 üyesi var.

Dine karşı tutumlar

2014 yılında Moldova'daki Kamu Politikası Enstitüsü tarafından yapılan bir ankete göre, ankete katılanların %80'i bir kurum olarak Kilise'ye yüksek derecede güven duymakta, ancak %85'i kilisenin siyasi alandan ayrı kalması gerektiğini düşünmektedir. %76'sı kilisenin hükûmet meselelerine karışmaması gerektiğini düşünüyor.

Ayrıca anket, ankete katılanların %58'inin ayda bir kereden az kiliseye gittiğini ve %10'unun hiç gitmediğini gösterdi.

Kilise ve devlet

Anayasa kilise ve devletin ayrıldığını ilan etse de, Moldova Ortodoks Kilisesi (Rus Ortodoks Kilisesi altındaki Tüm Moldova ve Kişinev Metropolü) bazen siyasi tartışmalarda aktiftir.

Haziran 2010'da Metropolit Vladimir, Valeriu Pasat'ın kampanya reklamlarında yer aldı ve görünüşe göre adaylığını onayladı.

Ekim 2015'te aynı Ortodoks Kilisesi, pasif yolsuzluk ve nüfuz ticareti yapmakla suçlanan eski başbakan Vlad Filat'ın davasını etkilemek için başarısız bir girişimde yetkisini kullandı.

Aralık 2015'te Tüm Moldova ve Kişinev Metropolü, dini kuruluşlar 2013'te vergiden muaf statülerini kaybetmelerine rağmen, gelir raporları sunmayı reddederek Moldova Cumhuriyeti Devlet Vergi Dairesine itiraz etti.

2016 yılında, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunun arifesinde, metropolit Piskoposu Vladimir, kilise üyelerini Moldova Cumhuriyeti Sosyalistler Partisi'nin Rusya yanlısı lideri Igor Dodon'a oy vermeye çağırdı. Aynı kilisenin Piskopos Marchel başkanlığındaki bir grup Moldovalı din adamı, daha sonra Kasım ayında yapılacak ikinci tur seçimlerde vatandaşları Igor Dodon'a oy vermeye çağırdı ve Sosyalist adayın Ortodoks Kilisesi'ni desteklediğini, rakibi Maia Sandu'nun ise ona karşı savaşacağını belirtti.