Molla Sadrâ
| Molla Sadra | |
|---|---|
| Doğum | 1571 Şiraz, Safevî Devleti |
| Ölüm | 1641 Basra, Osmanlı İmparatorluğu |
| Meslek | Hekim, Yazar, Filozof |
| Dönem | 16. ve 17 Yüzyıl |
Etkiledikleri
| |
Etkilendikleri | |
Molla Sadra, tam adı Sadreddin Muhammed Şirazi (Farsça: ملا صدرا; 1571, Şiraz - 1641, Basra), İranlı filozof ve İslam alimidir. Meşşaî, İşraki ve Ekberi düşünce ekollerini birleştirmiştir.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]İran'ın Şiraz kentinde doğdu. Felsefe, kelam, hadis ve tefsir çalışmaları için önce Kazvin'e (1591) daha sonra İsfahan'a (1597) seyahat etti. On İki İmam Şiiliğinin İmamiye önemli merkezlerinden olan bu şehirlerde Mir Damad ve Bahaüddin Amili'nin talebeliğinde bulundu.
Eğitimini İsfahan'da tamamladıktan sonra felsefesini ortaya koyan aynı zamanda İran'daki Kum şehrinin yakınlarındaki Kahak adındaki köyde geçirdiği on beş yıllık zühd hayatından edindiği tecrübelerinin etkisini yansıtan Esfar'ul Erbaa (Dört Sefer) adlı eserini verdi.
İranlılar tarafından ülkelerinin en büyük filozofu olarak kabul edilen Molla Sadra akılcılıkla sezgiciliği bir araya getirerek Hikmet'ul Mutealiye (Aşkın Hikmet) ekolünü kurmuştur. Molla Sadra'nın felsefesi İbn-i Sina Meşşailiği, Sühreverdi'nin İşraki felsefesi, Muhyiddin Arabi'nin, Nazari İrfan ekolü ve On İki İmam Şiiliği'nden etkilenmiştir. Eserlerinde İslam düşünce dünyasındaki akılcı, sezgici, nas ekollerini farklı bir sentezde bir araya getirmeye çalışmıştır.
Hayatının sonlarına doğru Şiraz'a döndü. Muhammed Bakır Meclisi gibi bazı On İki İmam Şiiliğine mensup kelamcılarınca sapkınlıkla suçlandı ancak mensubu olduğu ailenin gücü sebebiyle yazmaya devam edebildi. Hac yoluna çıktığında Basra'da yaşamı son buldu ve günümüzde Irak'a ait topraklara defnedildi.
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Esfar'ul Erbaa (Dört Sefer: (a) Yaratılanlardan Hakk'a sefer, b) Hakk'la Hakk'da sefer c) Hakk'dan yaratılanlara Hakk'la sefer d) Hakk'la yaratılanlar arasında sefer.)
- Şevahid'ur Rububiyye fi'l Menahic'il Sulukiyye
- El-Mebdeu ve'l Mead (Başlangıç ve Dönüş)
- Risaletu'l Meşair
- El-Hikmet'ul Arşiyye
- El-Mezahir'ul İlahiyye fi Esrar'il Ulumi'l Kemaliyye
- Mefatih'ul Gayb (Gayb'ın Anahtarları)
- Kesr-u Esnam'il Cahiliyye (Cahiliyye Putlarını Kırmak)
- Risaletun Fi Hudusi'l Alem
- Et Tefsir'ul Kebir
- Muteşabeh'ul Kur'an
- Şerh-u Usul'ul Kafi
- Risaletun İla Mirdamad (Mir Damad'a mektup).
Hakkında yazılan kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Molla Sadra’nin Bilgi Teorisi ve Anti-Subjektivist bir Epistemolojinin İmkânı (tez), İbrahim Kalın
Hocaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed Bakır El Huseyni, Muhakkik Damad (Mir Damad olarak da bilinen İranlı filozoftur), Seyyid Ebu Kasım, Mir Finderski olarak bilinir, Şeyh Muhammed b. Hüseyin El Harisi (Şeyh Bahai olarak bilinir).
Öğrencileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şeyh Muhammed b. Muhsin (Feyz Kaşani olarak bilinir.), Şeyh Abdurrezzak El Lahici, Şeyh Hüseyin b. İbrahim Tinkabni, Molla Abdurreşid
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikipedia Mulla Sadra maddesi
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ulum-el Hikme Okulu2 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- MOLLĀṢADRĀ ŠIRĀZI23 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. an article by Sajjad H. Rizvi in encyclopedia Iranica
- Sadra Islamic Philosophy research Institute17 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biography13 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biography26 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mulla Sadra (Sadr al-Din Muhammad al-Shirazi) (1571/2-1640)28 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Commentary on Mulla Sadra's philosophyPDF (2.11 MiB)
by Allameh Tabatabaei
