Moshiler
Moshiler — (Yunanca : Μόσχοι, Moshoi), tarihi Mesheti topraklarında yaşayan eski bir kabiledir. Meshilerin Antik Yunan kaynaklarında geçen ismidir. Moshiler, İberya, Ermenistan Krallığı ve Kolhis arasındaki sınır bölgesindeki Mesheti Sıradağları civarında yaşıyorlardı.
Miletli Hekatios (MÖ 550 – 476), Moshilerden Matieni'nin yanında yaşayan "Kolhisliler" olarak bahseder.[1]
Strabon, Moshilerin yaşadığı bölgeyi iki yerde konumlandırır. İlk konum, Midillili Hellanicus'tan alıntı yapan Bizanslı Stephanos'un da teyit ettiği Karadeniz'in doğu kıyısındaki modern Abhazya'da bir yerdir. Bir zamanlar zenginliğiyle ünlü iken Pharnaces ve Mithridates tarafından yağmalanan bir Leucothea (deniz tanrıçası) tapınağı olan Moschice'nin (Moschikê) ikinci konumu, Kolhlar, Ermeniler ve İberliler arasında bölündü. Bu sonuncu Moschoi açıkça tarihi Gürcü Mesheti bölgesi idi (burada Yunanca χ, chi, Gürcüce ხ, kh'dır). Prokopius onlara Meschoi diyor ve onların İberyalılara tabi olduklarını ve İberya'nın dini olan Hristiyanlığı benimsediklerini söylüyor.
Herodot'a göre, Moshilerin teçhizatı ahşap miğferler, küçük kalkanlar ve uzun uçlu küçük mızraklarla Tibarenler, Makronlar, Mosinikler ve Marlar ile aynıydı. Bütün bu kabileler Ahameniş İmparatorluğu'nun 19. satraplığını oluşturdu.[2]
Kafkas araştırmalarının ünlü tarihçisi Cyril Toumanoff'a göre, Moshiler, İberya Krallığı'na katılan erken dönem proto-Gürcü kabilelerindendi.[3]
Flavius Josephus, muhtemelen yanlış bir şekilde onların İncil'de bahsedilen (Hezekiel) Meshech ile aynı olduğunu iddia eder.
Moshiler, bazı yazarlar tarafından Muşkiler ile aynı kabile kabul edilir ancak bu da şüpheli görünmektedir. Çoğu araştırmacı Muşkilerin Kilikya veya Tabal civarında, yani Karadeniz'de değil, Doğu Akdeniz'de bulunduğunu varsaymaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Karl Wilhelm Ludwig Müller, Fragmenta Historicorum Graecorum I, fragm. 228.
- ^ ჰეროდოტე „ისტორია“. წიგნი - VII: პოლიმნია, მუხლი 78.
- ^ Cyril Toumanoff, Studies in Christian Caucasian History, p 80
- Genel
- Moshi // Büyük Sovyet Ansiklopedisi / ana. ed. AM Prohorov . - 3. baskı. - Cilt 1-30. - Moskova : "Sovyet Ansiklopedisi", 1969-1978. (Rusça) .
- E. Dhorme: Les Peuples issus de Japhet d'après le chapitre X de la Genèse. In: Syria. Band 13, Nummer 1, 1932, S. 28–49.
- Giorgi Leon Kavtaradze: Probleme der historischen Geographie Anatoliens und Transkaukasiens im ersten Jahrtausend v. Chr. In: Orbis Terrarum 2, 1996, ISSN 1385-285X (fehlerhaft), S. 191–216, (online 24 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).