Nikolay Şagdıroğlu Kuular

Nikolay (Şagdıroğlu) Kuular
Николай Шагдыр оглу Куулар
Doğum	4 Nisan 1958 Tıva Sovyet Sosyalist Otonom Cumhuriyeti
Meslek	Yazar, şair
Milliyet	Tıva (Türk)

Nikolay Şagdıroğlu Kuular (Tıva Türkçesi: Николай Шагдыр оглу Куулар) (4 Nisan 1958 doğ.), Tıva romancı, şair, nesir ustası, çevirmen, Tıva'nın tanınmış yazarı. Rusya'nın Yazarlar ve Gazeteciler Birliği'nin üyesi. Nüfus Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda mühendis, muhabir, "Şın" gazetesinin bölüm başkanı, Tıva kitap yayınevinin editör, Tıva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı, "Ulug-Hem" dergisinin editörlük işlerini yaptı.

Yaşamı ve Yazarlığı

Nikolay Şagdıroğlu Kuular 4 Nisan 1958 tarihinde Tıva Sovyet Sosyalist Otonom Cumhuriyetinin Övür bölgesinin Torgalıg beldesinde doğmuştur. Torgalıg orta okulunu, Tomsk Politeknik (mühendislik) Enstitüsü Otomasyon ve Elektromekanik Fakültesi'ni (1980 yılı), Moskova'da A. Gorkiy Edebiyat Enstitüsü'nü (1991 yılı) bitirmiştir.

Uzun süre "Şın" gazetesinin redaktörlüğünü yapmış, Tıva yayınevinde redaktör, baş redaktör olup Tıvanıñ Kürüne Üniversitesinde uzman öğretmen olup, "Ulug-Hem" dergisinin baş redaktörü olup çalışmaktadır. 1993-1995 yıllarında Tıva Yazarlar Birliği (Tıvanıñ Çogaalçılar Evileliniñ) idaresinde yer almaktadır. Doğa koruyucularının "Boydus Kıygızı", Övür bölgesinin "Övürnüñ sudalı" adlı gazetelerini redaktörlemekte ve yayınlamaktadır.

Edebiyat kariyerine 1972 yılında başladı. İlk şiir "Şın" gazetesinde yayımlandı. İlk yayınlanan kitabı «Çayık» (Sağanak Yağış) 1981 yılında çıkmıştır. Eserleri Altay, Ermeni, Başkort, Kırgız, Moğol, Rus, Tatar, Özbek, Ukrayna, Hakas dillerine çevrilmiştir. Çevirmenlik yönüyle de Tuva Türkçesine birçok önemli yazarın eserlerini çevirmiş olup ayrıca İncilin tarihi çoğu bölümlerini, Buda'nın yaşamı başta olmak üzere Budizm'in önemli eserlerini de çevirmiştir. Geniş bir yelpaze çevirisi vardır. Alexander Puşkin, Sergey Yesenin, Aleksander Blok, Boris Pasternak, Rabindranath Tagore, Bo Juyi, Ömer Hayyam, Nikolay Rubtsov, Yuriy Kuznetsov'un şiirleri. On Dördüncü Dalai Lama'nın metinleri, Runosuke Akutagawa, Cengiz Aytmatov gibi önemli yazarların çeşitli eserlerinden seçkiler çevirmiştir.

Ve Nikolay Kuular'ın en iddialı çalışması, İncil'in Tıva Türkçesine nitelikli olarak çevrilmesidir, bu çalışma hayatının yirmi yılını aldı. Çeviri teklifini yapan kurum ise o zaman İsveç'te St. Andrev Manastırı'nın tesislerinde bulunan ve şu anda Moskova'da bulunan İncil Çeviri Enstitüsü'nden İvan ve İlya Oselski kardeşlerden geldi. Enstitü, kutsal kitap metinlerinin Rusya halklarının ve komşu ülkelerin dillerine çevrilmesinde önemli yer alıyor. Bu kurum ise tamamen dünyanın her yerinden Hristiyanların bağışlarıyla finanse edilen kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. Bu gönüllü bağışlar nedeniyle çevirmenlerin, danışmanların, editörlerin çalışmaları, tirajın yayınlanması için baskı masrafları ödeniyor. İncil'in çevirisi daha önce adı Tıva kitap yayınevine verilmiş olan Tıva yazarı Yuriy Künzegeş'e İncil'in çevirmeni olmayı teklif ettiler, ancak o ise yaşı gerekçe göstererek reddetti. Nikolay Kuular tarafından İncil'in Tıva Türkçesine uygun olarak çevrilmesinde Eduard Mijit ve Maria Küjüget'in de katkıları oldu. Teolog Vitaly Voinov özellikle Tıvaca İncil çevirisi projesini koordine etmek için Tıva'ya geldi ve 1999-2007 yılları arasında Kızıl'da yaşadı.

Kitapları

• İlk yayınlanan kitabı "Çayık" ("Özümner" adlı dergide, Kızıl, 1981) -
• "Mañgan ak kulun" (Kızıl, 1984)
• "Ögbelerim çurtu" (Kızıl, 1988)
• "Çırık bolgaş dümbey" (Kızıl, 1991)
• "Dañgına" (Kızıl, 1996)
• "Dañgına" kitabı" (Krasnoyarsk şehri, "Ofset", 2006)
• "Düüşkünnerlig еer-dagır oruktar" (Kızıl, 2002)
• "Tanaа-Hereldiñ çurtunda" (Kızıl, 2004)
• "Çolduñ nomu" (Kızıl, 2006)
• "Meeñ tanıjım Tañdı еezi dañgına" (Kızıl, 2008)

Aleksandr Puşkin'in, M. Lermontov'un, İ. Buninn'in, S. Esenin'in, B. Pasternak'ın, Bo-Tszyuinun, Ömer Hayyam'ın, R. Tagor'un, İsikava Takuboku'nun, Mool, Buryat, Altay, Hakas, Kırgız, Kazak, Ukrayna, Tatar ve başka ülke şairlerinin şiirlerini ve şiir kitaplarını, Е. Labişt'in, D. Myagmarn'ın (V. Seren-оol- ile birlikte) piyesleri, İncil'in çoğu bölümlerini, Çaа Dugurjulga-çagıg adlı bölümünü, daha da diğer kitaplarını, H. Saddhatissan'ın "Buddanıñ amıdıralı" adlı kitabı, "R. Akutagavan'ın romanlarını ("Erlik oranınıñ hilinçeе" diye adlandırıp), eski dönem Budist edebi literatür eserlerini ("Ertken törümelder töögüleri" adıyla) Tıva Türkçesine çevirmiştir.

Dış bağlantılar

1. Tıva şairler - lrd63.narod2.ru26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2. N. Kuular5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
3. Nikolay Kuular resmi3 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.