Nitel araştırma metotları
| Makale serilerinden |
| Sosyoloji |
|---|
 |
|
Konular |
Nitel araştırma metotları ya da bazen sadece nitel metotlar, nitel araştırmada olayların ve algıların laboratuvar ortamı dışında tümel bir biçimde anlamlarını bulmaya yönelik çalışma- kullanılan yöntem.
Günümüz araştırma sistemlerinde özellikle sosyal disiplinlerde kullanılan, insan ve insan gruplarının davranışlarının,sosyal olaylarının oluşumunu ve anlamını açıklamada kullanılır.Nitel metotlar, katılımcı ve yorumlayıcı bir tavırla ele alınır.[1][2]
Ana nitel metotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Nitel araştırmada ulaşılması gereken bilgiler için-algılar, çevresel bilgi ve süreç bilgisi-nitel metotlar kullanılır.Bu metotlar kendi içerisinde üç ana başlıkta incelenir;görüşme,gözlem ve yazılı materyal incelemesi.[3]
Görüşme
[değiştir | kaynağı değiştir]Görüşme,nitel metotların içinde en sık kullanılandır.İnsanların deneyimlerini, perspektiflerini ve duygularını ifade ederken kullanılan nitel araştırma yöntemidir.Sözlü iletişim, görüşmenin ana formudur.[3]
Avantajları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Katılımcıların sorulara anlık cevap verebilmesi,
- Karmaşık ve hassas konuların ikili iletişimde daha rahat anlaşılabilmesi,
- Görüşülen kişilerin birincil ifadesinin yer alması sebebiyle derin anlama olanağı sunması.[4]
Dezavantajları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Görüşmecinin eğitim ve hazırlık sürecinin uzun olması,
- Elde edilen verilerin değerlendirilmesinin zor ve zaman alıcı olması,
- Görüşmecinin sahip olduğu etkenlerin-konuşması,görünüşü-görüşmenin sonucunu etkilemesi.[4]
Gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Gözlem, nitel araştırmada incelenen sosyal durumların gözlenerek açıklanabileceğini savunan nitel metot türüdür.İnsanların davranışlarını,diğer sosyal olguları değerlendirmek ve yorumlamak için kullanılır.[3] Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış gözlem olmak üzere iki alt başlığa sahiptir.
Yapılandırılmamış gözlem,yarı-yapılandırılmış gözlem olarak da adlandırılır.
Yapılandırılmış gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu nitel gözlem metodu,katılımcının tam kontrolü olmadan ve yapılandırılmamış gözlemle ulaşılan sonuçları bir veri toplama aracı yardımıyla doğal ortamda test etmeye yönelik çalışır.[2][5]
Yapılandırılmamış gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir veri toplama aracı olmaksızın yapılan nitel metottur.Bu metot,katılımcı ve katılımsız olmak üzere iki alt başlığa sahiptir.[2][5]
Katılımcı gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]İncelediği konunun içine giren ve grubun bir parçası olan araştırmacı yardımıyla yapılır.Araştırılan durumu en ayrıntılı formuyla sunmaya ve betimlemeye yöneliktir.Katılımcı içten bir tavırla olaylara yaklaşarak onları derinden yorumlar.Katılım seviyesi, araştırmacıya göre değişebilir.[2]
Katılımsız gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir veri toplama aracının olmadığı fakat araştırmacının incelediği durumun bir üyesi olmadığı nitel metottur.Kısmi nesnellik sağlayan bu metotta,araştırmacının bulunduğu sosyal ortama hiç dahil olmaması oldukça zordur.[2]
Avantajları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sözel durumun dışında davranış incelemesine olanak vermesi,
- Doğal çevreyi barındırması[5]
Dezavantajları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kontrol imkanı sunmaması,
- Elde edilen verileri sayısallaştırma zorluğu,
- İncelenecek alana giriş zorluğu,
- Gözlemcinin iyi yetişmiş ve etkin olmasının gerekmesi.
- Yazılı materyallerin incelenmesi[5]
Yazılı materyal incelenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hem kendi başına hem de diğer nitel metotlarla kullanılabilen bir yöntemdir.Elde edilen bilgilerin-görüşme kayıtları,gözlemden elde edilen notlar, resimler-sistematik bir şekilde sınıflandırılması ve sunulmasında kullanılan nitel metottur.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "açıkders.ankara.edu" (PDF). 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ a b c d e "bingöl.edu.tr" (PDF). 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ a b c d "eb.ted.org". 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ a b "medium.com". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ a b c d "fenitay.files.wordpress" (PDF). 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
