Afrotheria - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Özellikleri
  • 2 Evrim tarihi
  • 3 Sınıflandırma
  • 4 Filogeni
  • 5 Kitaplar
  • 6 Kaynakça
  • 7 Dış bağlantılar

Afrotheria

  • Afrikaans
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • Basa Bali
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • Català
  • Cebuano
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Galego
  • עברית
  • Magyar
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • 한국어
  • Latina
  • Limburgs
  • Latviešu
  • Македонски
  • Bahasa Melayu
  • Malti
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Diné bizaad
  • Polski
  • Português
  • Русский
  • Саха тыла
  • Scots
  • Simple English
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Tagalog
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • Winaray
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikitür
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Paenungulatomorpha sayfasından yönlendirildi)
Afrotheria
Yaşadığı dönem aralığı: 66-0 myö
Senozoyik-Günümüz 
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Bazı Afrotheria türleri
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
İnfra sınıf: Placentalia
Klad: Afrotheria
Stanhope vd., 1998[2]
Takımlar
  • Afroinsectiphilia
    • Damarlı dişliler (Tubulidentata)
    • Fil sivri fareleri (Macroscelidea)
    • Tenreksiler (Afrosoricida)
  • Paenungulatomorpha[1]
    • †Ocepeia
    • †Abdounodus
    • Paenungulata
      • Kır sıçanımsılar (Hyracoidea)
      • Deniz inekleri (Sirenia)
      • Hortumlular (Proboscidea)

Afrotheria eteneliler alt sınıfının bir üst takımı. Bu molekülergenetik araştırmalar sonucu ortaya konulan taxon birbirlerinden çok farklı görünüşlü 80 civarında türü içermektedir. Takımın tüm türleri Afrika'dan türemiştir ve Asya fili, bir Kır sıçanımsı türü ve Deniz inekleri haricinde bütün türler hala Afrika'da yaşamaktadır.

Özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu memeli grubu, suda yaşayan Deniz inekleri, Karıncayiyen, Yer domuzu veya Filler gibi birbirinden çok farklı türlerden oluşmaktadır. En küçükleri sadece 5 gr ağırlığa ulaşan Küçük uzunkuyruklu tenrek (Microgale parvula) ve en büyükleri ise ağırlığı 5 tona kadar varabilen Afrika filidir (Loxodonta africana). Genetik benzerliklerin yanında dikkati çeken ortak özelliklerinden birisi burunlarının daima uzun ve çoğunlukla hareket ettirilebilir olmasıdır.

Evrim tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

105 milyon yıl önce Gondvana kıtasının bölünmesi ile Afrotheria grubu isolasyonda kalıp diğer memelilerden ayrı gelişmiştir. Ortak atalarının ormanda yaşamış bir böcek yiyici olduğu tahmin edilir.

30 - 40 milyon yıl önce Afrika'nın Avrupa'ya ve Asya'ya yaklaşması ile isolasyon durumu kalkmış ve diğer kıtalardan başka memelilerde Afrika'ya yerleşmiş ve bazı Afrotheria türleri de diğer kıtalara geçmiştir.

Eutheria  
 

Afrotheria

 
  Exafroplacentalia  
 

Xenarthra

 
  Boreoeutheria  
   

Laurasiatheria

 
   

Euarchontoglires

 
 
 
 

En son moleküler genetik çalışmalara göre Afrotherianlar Xenarthranlarla daha yakından ilişkilidir. (Bkz. Atlantogenata)

Eutheria  
  Atlantogenata  
 

Afrotheria

 
 

Xenarthra

 
 
Boreoeutheria
 

Euarchontoglires

 
 

Laurasiatheria  

 
 
 

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrotheria birbirlerinden çok farklı 6 takımdan oluşmaktadır:

  • Damarlı dişliler (Tubulidentata), sırf Yer domuzu türü
  • Fil sivri fareleri (Macroscelidea) 15 tür
  • Kır sıçanımsılar (Hyracoidea) 6 tür
  • Deniz inekleri (Sirenia) 4 tür
  • Hortumlular (Proboscidea), günümüzde yaşayan tek temsilcileri 4 türden oluşan Filgiller familyasıdır
  • Tenreksiler (Afrosoricida) 51 tür. Altın köstebek ve Tenrekgiller olmak üzere ikiye ayrılırlar.
  • 1000 yıl önce soyu tükenmiş olan Bibymalagasia (Madagaskar'da yaşamış kazıcı hayvanlar), Gergedan'a benzeyen Embrithopoda ve sucul Desmostylia grubuda Afrotheria grubunun üyeleri olmalıdır.

Kır sıçanımsılar, Deniz inekleri ve Filler yakın akrabalıklarından dolayı bazı sınıflandırmalarda Paenungulata adlı bir üst familya içerisine konulur.

Filogeni

[değiştir | kaynağı değiştir]
Afrotheria
Afroinsectiphilia
Tubulidentata

Orycteropodidae

 
Afroinsectivora
Macroscelidea

Macroscelididae

 
Afrosoricida
 

Chrysochloridae

 
Tenrecomorpha
 

Potamogalidae

 
 

Tenrecidae

 
 
 
 
 
Paenungulata
Hyracoidea

Procaviidae

 
Tethytheria
Proboscidea

Elephantidae

 
Sirenia
 

Dugongidae

 
 

Trichechidae

 
 
 
 
 
Moleküler kanıtlar baz alınarak oluşturulmuş Afrotheria kladogramı.[3]

Kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Nikaido M, Nishihara H, Hukumoto Y, Okada N (2003) Ancient SINEs from African endemic mammals. Mol Biol Evol 20: 522–527.
  • William J. Murphy, Eduardo Eizirik, Mark S. Springer et al., Resolution of the Early Placental Mammal Radiation Using Bayesian Phylogenetics, Science, Vol 294, Issue 5550, 2348-2351, 14 December 2001.
  • Jan Ole Kriegs, Gennady Churakov, Martin Kiefmann, Ursula Jordan, Juergen Brosius, Juergen Schmitz. (2006) Retroposed Elements as Archives for the Evolutionary History of Placental Mammals. PLoS Biol 4(4): e91.[1]1 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • David Macdonald: Die große Enzyklopädie der Säugetiere. Deutsche Ausgabe: Könemann in der Tandem Verlag GmbH, 2004 ISBN 3-8331-1006-6

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Gheerbrant, Emmanuel; Filippo, Andrea; Schmitt, Arnaud (6 Temmuz 2016). "Convergence of Afrotherian and Laurasiatherian Ungulate-Like Mammals: First Morphological Evidence from the Paleocene of Morocco". PLOS ONE (İngilizce). 11 (7): e0157556. doi:10.1371/journal.pone.0157556. ISSN 1932-6203. PMC 4934866 Özgürce erişilebilir. PMID 27384169. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi3 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Afrotheria". Fossilworks.org. 
  3. ^ Tabuce, R.; Asher, R. J.; Lehmann, T. (2008). "Afrotherian mammals: a review of current data" (PDF). Mammalia. 72: 2-14. doi:10.1515/MAMM.2008.004. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)27 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Afrotheria Specialist Group (auf Englisch)
  • Erdferkel, Rüsselspringer und woher wir eigentlich kommen 15 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sciencegarden-Artikel über morphologische Forschung über Afrotheria
  • g
  • t
  • d
Yaşayan memeli takımları
  • Âlem Animalia
  • Şube Chordata
  • Alt şube Vertebrata
Yinotheria
Australosphenida
  • Monotremata (Ornitorenk ve dikenli karıncayiyenler)
Theria
Metatheria
(Marsupial dahil)
Ameridelphia
  • Paucituberculata (Fare keseli sıçangiller)
  • Didelphimorphia (Keseli sıçangiller)
Australidelphia
  • Microbiotheria (Chiloé keseli sıçanı)
  • Notoryctemorphia (Keseli köstebekler)
  • Dasyuromorphia (Keseli sansarlar ve keseli kurtlar)
  • Peramelemorphia (Keseli tavşanlar ve keseli porsuklar)
  • Diprotodontia (Kangurular ve akrabaları)
Eutheria
(Eteneliler dahil)
Atlantogenata
Xenarthra
  • Cingulata (Armadillolar)
  • Pilosa (Karıncayiyenler ve tembel hayvanlar)
Afrotheria
  • Afrosoricida (Tenrekler ve altın köstebekler)
  • Macroscelidea (Fil sivri fareleri)
  • Tubulidentata (Yerdomuzu)
  • Hyracoidea (Kır sıçanları)
  • Proboscidea (Filler)
  • Sirenia (Deniz inekleri)
Boreoeutheria
Laurasiatheria
  • Eulipotyphla (Kirpiler, sivri fareler, köstebekler ve akrabaları)
  • Chiroptera (Yarasalar)
  • Pholidota (Pangolinler)
  • Carnivora (Köpekler, kediler ve akrabaları)
  • Perissodactyla (Tek toynaklılar)
  • Artiodactyla (Çift toynaklılar, balinalar ve yunuslar)
Euarchontoglires
  • Rodentia (Kemiriciler)
  • Lagomorpha (Tavşanlar ve ıslıklı tavşanlar)
  • Scandentia (Sivri sincapçıklar)
  • Dermoptera (Kolugolar)
  • Primatlar
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrotheria&oldid=35319808" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Afrotheria
  • 1998'de tanımlanan taksonlar
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar
  • Sayfa en son 11.37, 5 Mayıs 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Afrotheria
Konu ekle