Peştu alfabesi
Peştu alfabesi (Peştuca: پښتو الفبې pax̌to alifbe), Arap alfabesinin Peştu diline uyarlanmış alfabe olup ek olarak Arapçada bulunmayan sesler eklenmiştir.
Harfler
[değiştir | kaynağı değiştir]Peştu alfabesi 44 harften oluşmaktadır. Listede Peştuca'nın Güney, Orta ve Kuzey lehçeleri dahildir.
| İsim | UFA | ALA-LC | Transliterasyon | Latin | Unicode | Yazılış | Yalın | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sonda | Ortada | Başta | |||||||
| elif | [ɑ], [ʔ] | ā, ʾ | ā, ʾ | Ā ā, yok | U+0627, U+0622 |
Peştuca: ـا | Peştuca: ـﺎ | Peştuca: آ, Peştuca: ا | Peştuca: آ, Peştuca: ا |
| be | [b] | b | b | B b | U+0628 | Peştuca: ـﺐ | Peştuca: ـﺒـ | Peştuca: بـ | Peştuca: ب |
| pe | [p] | p | p | P p | U+067E | Peştuca: ـﭗ | Peştuca: ـﭙـ | Peştuca: پـ | Peştuca: پ |
| te | [t̪] | t | t | T t | U+062A | Peştuca: ـﺖ | Peştuca: ـﺘـ | Peştuca: تـ | Peştuca: ت |
| ṭe | [ʈ] | ṭ | ṭ (veya tt) | Ṭ ṭ | U+067C | Peştuca: ـټ | Peştuca: ـټـ | Peştuca: ټـ | Peştuca: ټ |
| se | [s] | s̱ | s | S s | U+062B | Peştuca: ـﺚ | Peştuca: ـﺜـ | Peştuca: ثـ | Peştuca: ث |
| jīm | [d͡ʒ] | j | j (veya ǰ) | J j | U+062C | Peştuca: ـﺞ | Peştuca: ـﺠـ | Peştuca: جـ | Peştuca: ج |
| če | [t͡ʃ] | ch | č | Č č | U+0686 | Peştuca: ـﭻ | Peştuca: ـﭽـ | Peştuca: چـ | Peştuca: چ |
| he | [h] / [x] | ḥ | h | H h | U+062D | Peştuca: ـﺢ | Peştuca: ـﺤـ | Peştuca: حـ | Peştuca: ح |
| xe | [x] | kh | x | X x | U+062E | Peştuca: ـﺦ | Peştuca: ـﺨـ | Peştuca: خـ | Peştuca: خ |
| śe | [t͡s] / [s] | ṡ | ts (veya c) | Ś ś | U+0685 | Peştuca: ـڅ | Peştuca: ـڅـ | Peştuca: څـ | Peştuca: څ |
| źim | [d͡z] / [z] | ż | dz (veya j) | Ź ź | U+0681 | Peştuca: ـځ | Peştuca: ـځـ | Peştuca: ځـ | Peştuca: ځ |
| dāl | [d̪] | d | d | D d | U+062F | Peştuca: ـﺪ | Peştuca: ـﺪ | Peştuca: د | Peştuca: د |
| ḍāl | [ɖ] | ḍ | ḍ (veya dd) | Ḍ ḍ | U+0689 | Peştuca: ـډ | Peştuca: ـډ | Peştuca: ډ | Peştuca: ډ |
| zāl | [z] | ẕ | z | Z z | U+0630 | Peştuca: ـﺬ | Peştuca: ـﺬ | Peştuca: ﺫ | Peştuca: ﺫ |
| re | [r] | r | r | R r | U+0631 | Peştuca: ـﺮ | Peştuca: ـﺮ | Peştuca: ﺭ | Peştuca: ﺭ |
| ṛe | [ɺ̢] ([ɭ̆]), [ɻ] | ṛ | ṛ (veya rr) | Ṛ ṛ | U+0693 | Peştuca: ـړ | Peştuca: ـړ | Peştuca: ړ | Peştuca: ړ |
| ze | [z] | z | z | Z z | U+0623 | Peştuca: ـﺰ | Peştuca: ـﺰ | Peştuca: ﺯ | Peştuca: ﺯ |
| že | [ʒ] / [d͡z] | zh | ž | Ž ž | U+0698 | Peştuca: ـﮋ | Peştuca: ـﮋ | Peştuca: ژ | Peştuca: ژ |
| ẓ̌e (güney) ǵe (orta, kuzey) |
[ʐ] (güney) [ʝ] (orta) [ɡ] (kuzey) |
ẓh (güney) g'h (orta) g (kuzey) |
ẓ̌ (güney) γ̌/ǵ (orta) g (kuzey) |
Ǵ ǵ (veya Ẓ̌ ẓ̌) | U+0696 | Peştuca: ږ | Peştuca: ږ | Peştuca: ـږ | Peştuca: ـږ |
| sīn | [s] | s | s | S s | U+0633 | Peştuca: ـﺲ | Peştuca: ـﺴـ | Peştuca: سـ | Peştuca: س |
| šīn | [ʃ] / [t͡s] | sh | š | Š š | U+0634 | Peştuca: ـﺶ | Peştuca: ـﺸـ | Peştuca: شـ | Peştuca: ش |
| ṣ̌īn (güney) x̌īn (orta, kuzey) |
[ʂ] (güney) [ç] (orta) [x] (kuzey) |
ṣh (güney) k'h (orta) kh (kuzey) |
ṣ̌ (güney) x̌ (orta) x (kuzey) |
X̌ x̌ (veya Ṣ̌ ṣ̌) | U+069A | Peştuca: ـښ | Peştuca: ـښـ | Peştuca: ښـ | Peştuca: ښ |
| swād | [s] | ṣ | s | S s | U+0635 | Peştuca: ـﺺ | Peştuca: ـﺼـ | Peştuca: صـ | Peştuca: ص |
| dwād / zwād | [z], [d̪] | z̤ | z, d | Z z, D d | U+0636 | Peştuca: ـﺾ | Peştuca: ـﻀـ | Peştuca: ضـ | Peştuca: ض |
| twe / swe | [s], [t̪] | ṭ | t | T t | U+0637 | Peştuca: ـﻂ | Peştuca: ـﻄـ | Peştuca: طـ | Peştuca: ط |
| zwe | [z] | ẓ | z | Z z | U+0638 | Peştuca: ـﻆ | Peştuca: ـﻈـ | Peştuca: ظـ | Peştuca: ظ |
| ayn | [ʔ] / [ɣ] | ʻ | ʻ | yok | U+0639 | Peştuca: ـﻊ | Peştuca: ـﻌـ | Peştuca: عـ | Peştuca: ع |
| ğayn | [ɣ] | gh | gh (veya γ) | Ğ ğ | U+063A | Peştuca: ـﻎ | Peştuca: ـﻐـ | Peştuca: غـ | Peştuca: غ |
| fe | [f] / [p] | f | f | F f | U+0641 | Peştuca: ـﻒ | Peştuca: ـﻔـ | Peştuca: فـ | Peştuca: ف |
| qāf | [q] / [k] | q | q | Q q | U+0642 | Peştuca: ـﻖ | Peştuca: ـﻘـ | Peştuca: قـ | Peştuca: ق |
| kāf | [k] | k | k | K k | U+06A9 | Peştuca: ـک | Peştuca: ـکـ | Peştuca: کـ | Peştuca: ک |
| gāf | [ɡ] | g | g | G g | U+06AB | Peştuca: ـګ | Peştuca: ـګـ | Peştuca: ګـ | Peştuca: ګ |
| lām | [l] | l | l | L l | U+0644 | Peştuca: ـﻞ | Peştuca: ـﻠـ | Peştuca: لـ | Peştuca: ل |
| mīm | [m] | m | m | M m | U+0645 | Peştuca: ـﻢ | Peştuca: ـﻤـ | Peştuca: مـ | Peştuca: م |
| nūn | [n] | n | n | N n | U+0646 | Peştuca: ـﻦ | Peştuca: ـﻨـ | Peştuca: نـ | Peştuca: ن |
| ṇūn | [ɳ] | ṇ | ṇ (veya nn) | Ṇ ṇ | U+06BC | Peştuca: ـڼ | Peştuca: ـڼـ | Peştuca: ڼـ | Peştuca: ڼ |
| wāw | [w], [u], [o] | w, ū, o | w, ū, o | W w, Ū ū, O o | U+0648 | Peştuca: ـﻮ | Peştuca: ـﻮ | Peştuca: و | Peştuca: و |
| gərda he yuvarlak hē |
[h]/[ʔ], [a], [ə] | h, a, ə | h, a, ə | H h, A a, Ə ə | U+0647 | Peştuca: ـﻪ | Peştuca: ـﻬـ | Peştuca: هـ | Peştuca: ه |
| klaka ye sert yē |
[j], [i] | y, ī | y, ī | Y y, Ī ī | U+064A | Peştuca: ـﻲ | Peştuca: ـﻴـ | Peştuca: يـ | Peştuca: ي |
| pasta ye yumuşak yē |
[e] | e | ē | E e | U+06D0 | Peştuca: ـﯥ | Peştuca: ـﯧـ | Peştuca: ېـ | Peştuca: ې |
| nārīna ye eril yē |
[ai], [j] | ay, y | ay, y | Ay ay, Y y | U+06CC | Peştuca: ـی | ـ | ـ | Peştuca: ی |
| x̌əźīna ye dişil yē |
[əi] | ạy | əi | Əi əi | U+06CD | Peştuca: ـۍ | ـ | ـ | Peştuca: ۍ |
| fāiliya ye sözlü yē |
[əi], [j] | ạy, y | əi, y | Əi əi, Y y | U+0626 | Peştuca: ـئ | Peştuca: ـئـ | Peştuca: ئـ | Peştuca: ئ |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Awde & Sarwan (2002). "Pashto dictionary & phrasebook", page 24.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Peştu fonetik klavyesi 27 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.