X

Başlığın diğer anlamları için X (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Latin alfabesi Xx harfi
X	x
X	x

Xx Türk alfabesinde kullanılmayan bir Roma harfidir. IPA'daki değeri [x] damağın arkasından gelen bir H sesidir. Türkçedeki ıxlamur (ıhlamur) sözcüğünün bu harfle yazılması doğru ses değerlerine örnek teşkil eder. Bazı dillerde normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. Yunanca, Kürtçe, Lazca ve Azerbaycan Türkçesinde de tıpkı Arapçadaki Hı (خ) gibi bir art damak sesini çıkarmak için kullanılır. Kiril Alfabesindeki Х harfi ile aynı ses değerine sahiptir.

X harfi Türk alfabeleri içerisinde Tatarcada, Salarcada ve Azericede kullanılır. Art damaktan gelen bir H sesidir. Normal H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken bu ses boğazın üst kısmında titreşir. Azerbaycan Türkçesinin resmî harflerinden birisidir. İç ve Doğu Anadolu ağızlarında sıklıkla rastlanır. Örneğin: Baxmax (Bakmak) fiilinin okunuşu Baḥmaḥ şeklindedir ancak kelimenin içindeki h harfleri gırtlaktan ve hırıltılı olarak çıkartılır. Çaxmax (Çaḥmaḥ; Çakmak), Yanmax (Yanmaḥ; Yanmak)… Anadolu Türkçesinin halk ağzındaki ve Azericedeki kullanımında çoğu zaman aynı kaynağa yakın olarak seslendirilen Arapçadaki Ha (ح) harfi ile olan farkı ortadan kalkmıştır (Ⱨ, Ḩ).

KS Sesi

Avrupa dillerinde genel olarak K ve S harflerinin birleşimidir. Türkçede bu nedenle KS olarak yazılır. Örneğin: Karl Marx (Karl Marks)...