Penguen (dergi)
 25 Ekim 2012 tarihli dergi kapağı. | |
| Kategoriler | Dergi |
|---|---|
| Sıklık | Haftalık |
| İlk sayı | 25 Eylül 2002 |
| Son sayı | 18 Mayıs 2017 |
| Ülke | Türkiye ve KKTC |
| Dil | Türkçe |
| Website | http://www.penguen.com |
Penguen, 2002 ile 2017 yılları arasında Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta yayımlanmış haftalık bağımsız mizah ve hiciv dergisi.
Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'nin en çok satan haftalık mizah dergilerinden biri olan dergi, Oğuz Aral'ın Gırgır ekolünden yetişen mizahçılarca kurulmuştur. Haftalık Leman dergisinden ayrılan Metin Üstündağ, Bahadır Baruter, Selçuk Erdem, Erdil Yaşaroğlu ve arkadaşlarınca Eylül 2002'de kurulan derginin ilk sayısı, 25 Eylül 2002 günü yayımlanmıştır ve dergi, kuruluşunun ardından Türkiye'nin en çok satılan haftalık mizah dergisi haline gelmiştir. 30 Temmuz 2003 tarihine kadar çarşamba günleri yayımlanan dergi, 8 Ağustos 2003 ile 22 Ağustos 2003 tarihleri arasında cuma günleri yayımlanmıştır. 28 Ağustos 2003 tarihinden sonraysa, her hafta perşembe günleri yayımlandı. 2007'nin Ağustos ayında, kadrosundan Yiğit Özgür, Memo Tembelçizer, Oky, Ersin Karabulut, Umut Sarıkaya ve Uğur Gürsoy yeni bir dergi kurmak üzere ayrılmıştır. Bu çizerler Eylül 2007'de "Uykusuz" adlı bir dergi çıkarmaya başlamışlardır.
Kapak
[değiştir | kaynağı değiştir]Derginin amblemi uçmaya çalışan penguendir. Derginin kurucu karikatüristlerinden Selçuk Erdem tarafından çizilmiştir. Kapak karikatürü, genellikle Türkiye'nin gündemindeki bir olay ile ilgili olmaktadır. Töre cinayetlerindeki artış, Irak Savaşı, kadına şiddet, Gezi Parkı Direnişi vb. konular, kapak konusu olmuştur. Derginin gündeme dair tutumu, muhalif ve eleştirel çizgidedir.
Kapakta ayrıca derginin Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'taki fiyatı,[1] tarih, sayı ve barkod bilgileri yer alır. Kapakta, dergi adından önce küçük puntolarla yazılı olan "Haftalık" ibaresi bulunur.
Yenilenme süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Penguen dergisi 657. sayısından itibaren mesajını verdiği yenilenme sürecini, 21 Mayıs 2015 tarihinde yayımlanan 661. sayısında gerçekleştirmiştir. Böylece dergiye Ahmet Ümit, Ece Temelkuran, Ozan Önen, Zeynep Deniz Özturhan gibi yazarlar ve Doruktan Turan, İlker Altungök, Emir Sağlam gibi çizerler dahil olmuş ve dergi karikatür ve mizahın yanı sıra hiciv metinlerine de yer vererek 24 sayfaya çıkartılmıştır. Ayrıca 3 TL olan fiyatı, 4 TL olmuştur.
Kapanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Dergiden yapılan açıklamada gazete ve dergi okuma alışkanlığının kaybedildiğini, dünyada basının küçülmekte olduğunu, yapılan çalışmalardan haksız kazanç elde edenlerin olduğunu, özgürlüklerin kısıtlandığını ve ekonomik sorunların yaşandığını belirterek 4 sayı sonra yayın hayatına son verecekleri belirtildi.[2] Çizerlerden Serkan Yılmaz ve Serkan Altuniğne'den ise farklı yorumlar geldi.[3] 18 Mayıs 2017 tarihinde güneşe doğru uçan bir penguen ve "Her şey için teşekkürler!" yazılı kapak ile veda edildi.[4]
Dergi kapanmadan önce çalışmış olan yazar ve çizerler
[değiştir | kaynağı değiştir]
|
|
Zamanında dergide çalışmış olan yazar ve çizerler
[değiştir | kaynağı değiştir]
|
Yılmaz Okumuş (2008-2009)
|
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir].png)
- Penguen dergisi, Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, kendisini kedi olarak çizen karikatürist Musa Kart'a açtığı tazminat davasını eleştirmek üzere "Tayyipler Âlemi" adıyla, başbakan Erdoğan'ı çeşitli hayvanlara benzeten karikatürleri kapak olarak yayımlamış ve bu nedenle Erdoğan, manevi tazminat davası açmıştır. Ancak, mahkeme söz konusu karikatürlerin eleştiri niteliğinde olduğu ve manevi zarar doğuracak nitelikte olmadığından hareketle, davayı reddetmiştir.
- 2006 yılında, Emrah Ablak, Bülent Üstün ve Cengiz Üstün ile birlikte birkaç çizer, Penguen'den ayrılarak bir başka haftalık mizah dergisi olan Fermuar'ı çıkarmaya başlamıştır. Esin Özbek de daha sonra Fermuar kadrosuna katılmıştır. Fermuar dergisi, bir süre sonra yayınlarını sona erdirmiştir.
- 9 Ağustos 2007 tarihindeki resmi açıklamayla; Yiğit Özgür, Ersin Karabulut, Umut Sarıkaya, Uğur Gürsoy, Mehmet Çilingir ve Oky dergiden ayrılmışlardır. Bu çizerler yeni dergileri Uykusuz'u 5 Eylül 2007'de çıkarmışlardır.
- 2009 İlkbaharı'nda dergi, görsel mizah sayfası bobiler.örg'ten her hafta 1 ila 2 çalışmayı yayımlamaya başlamıştır. 2015 yılı itibarıyla bu uygulamaya son verilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ derginin resmi sitesi23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Penguen dergisi kapanma nedenini takipçileriyle paylaştı". Habertürk. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017.
- ^ "Penguen dergisi aslında neden kapandı". Odatv. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017.
- ^ "Penguen: Her şey için teşekkürler". Evrensel. 17 Mayıs 2017. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Facebook'ta Penguen
- Twitter'da Penguen
- Instagram'da Penguen (dergi)19 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.