Poliamin
Poliaminler, ökaryot ve prokaryot hücrelerin olmazsa olmaz yapıtaşlarından putresin, kadaverin, spermidin ve spermin gibi primer amin gruplarından iki ya da daha fazla sayıda içeren organik bileşiklerdir.
Siklen, siklik poliaminler sınıfının temel yapıtaşı olarak görülmektedir. Polietilen amin ise aziridin monomerine dayanan bir polimerdir.
İşlevleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Poliaminlerin hücre içindeki sentezi çok düzenli bir yapıya sahip olmasına karşın, bu moleküllerin temel işlevi tam olarak bilinmemektedir. DNA'ya bağlanan bu katyonlar belli aralıklarla sıralanmış diğer katyonlarla bileşikleri oluştururlar.
Hücresel poliamin sentezi engellendiğinde, hücre büyümesi ya tümüyle durmakta ya da büyük ölçüde yavaşlamaktadır. Bu durumda, hücre büyümesini olağan koşullara geri getirmek için ekzojen poliaminlerin sağlanması gerekecektir. Çoğu ökaryot hücre, hücre duvarlarında bu tür poliaminlerin hücre içine alınmasını kolaylaştıran poliamin taşıyıcı sistemler barındırmaktadır. Bu sistem hızla yenilenen hücrelerde oldukça etkindir ve henüz gelişim aşamasındaki bazı kemoterapötikler bunları hedef almaktadır.[1]
Poliaminler, NMDA ve AMPA reseptörleri gibi birçok iyon kanalının önemli modülatörleridir. Voltaj-bağımlı potasyum kanallarını engelleyen bu yapılar, hücresel enerjinin (hücre zarındaki K+ iyonu değişimi gibi) korunmasına yardımcı olurlar.
Lineer poliaminlerin sentezi
[değiştir | kaynağı değiştir]Putresin
[değiştir | kaynağı değiştir]Putresin, her ikisi de arjininden başlayan iki farklı yolla elde edilir.
- Birinci yol, arjininin arjinin dekarboksilaz (ADC) enzimi yardımıyla agmatine dönüştürülmesini temel alır. Bunu, agmatin imino hidroksilaz (AIH) ile agmatinin karbamilputresine dönüştürülmesi izler. Son olarak ise karbamilputresinden putresin elde edilir.
- Arjininin ornitine dönüştürülmesiyle başlayan ikinci yol, elde edilen ornitinin ornitin dekarboksilaz (ODC) yardımıyla putresine dönüştürülmesi işlemlerinden oluşur.
Kadaverin
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kadaverin, lizinin lizin dekarboksilaz (LDC) ile tek adımlı tepkimesi sonucunda elde edilir.
Spermidin ve spermin
[değiştir | kaynağı değiştir]Spermidin, dekarboksile bir S-adenosil-L-metionin (SAM) aminopropilik grubu kullanılarak putresinden elde edilir. Tepkime, spermidin sentaz yardımıyla gerçekleşir.
Spermin ise spermidinin SAM ile spermin sentaz eşliğinde tepkimesi sonucu elde edilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Wang C, Delcros JG, Cannon L, Konate F, Carias H, Biggerstaff J, Gardner RA, Phanstiel IV O 4th. Defining the molecular requirements for the selective delivery of polyamine conjugates into cells containing active polyamine transporters. J Med Chem. 2003 Nov 20;46(24):5129-38. PMID 14613316 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Poliaminlerin hücre yenilenmesi ve hücre ölümündeki rolü 12 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ornitin dekarboksilaz: Sıçan beyni ve genetiği değiştirilmiş fareler üzerine deneyler, 2002, Pekka Kilpelainen, Oulu Üniversitesi Biyokimya Bölümü 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
