Poliperhon
| Polyperkhon Yunanca: Πολυπέρχων | |
|---|---|
| Makedon Kral Naibi | |
| Makedon Kral Naibi | |
| Hüküm süresi | MÖ 319–317 |
| Önce gelen | Antipatros |
| Sonra gelen | Kassandros |
| Doğum | y. MÖ 394 Tymphaea (Epir) |
| Ölüm | y. MÖ 303 |
| Çocuk(lar)ı | Alexander |
| Babası | Simmias |
Polyperkhon (Grekçe: Πολυπέρχων; bazen Polysperchon şeklinde yazıldığı da görülür; d. MÖ 390–380[1][2] – ö. MÖ 304'ten sonra,[3] muhtemelen MÖ 3. yüzyıl),[4] Hem II. Filip'e hem de onun oğlu Büyük İskender'e hizmet etmiş ve ardından İskender'in generalleri arasındaki kontrol mücadelelerinde aktif rol oynamış bir Makedon Yunan generaliydi.
Erken kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Polyperkhon, Epirus'taki Tymphaia'dan Simmias'ın oğluydu. II. Filip ve onun oğlu Büyük İskender'in altında hizmet etti ve İskender'e uzun yolculukları boyunca eşlik etti. MÖ 333'teki Issos Muharebesi'nden sonra, Polyperkhon'a falanksın Tymphaean taburunun komutası verildi ve bu komutayı MÖ 324'e kadar elinde tuttu.[5]
Babil'e dönüşünden sonra, Polyperkhon (diğer gazilerle birlikte) Krateros ile birlikte Makedonya'ya geri gönderildi, ancak MÖ 323'te İskender'in ölümüne kadar yalnızca Kilikya'ya ulaşmıştı.[6] Krateros, Antipatros'un yerine Makedonya'nın naibi olacaktı, ancak sağlığı iyi değildi.[6] Krateros'un yönetememesi durumunda Polyperkhon, Krateros'un yerine geçecekti.[6] Polyperkhon ve Krateros Yunanistan'a doğru yollarına devam ettiler.
Krateros'un ikinci komutanı olarak Polyperkhon, Makedonya valisi olarak görev yaptı ve Antipatros'un Lamia Savaşı'nda Yunan isyanını bastırmasına yardım etti.[5] Polyperkhon, o zamana kadar neredeyse yenilmez kabul edilen Menon'un Teselya süvarilerini yendi. Diadokhoilerin Birinci Savaşı'nın ardından, Antipatros tüm imparatorluk üzerindeki naipliğini kabul ettirmek için Küçük Asya'ya giderken, Polyperkhon Makedonya'da kaldı.
Naiplik
[değiştir | kaynağı değiştir]Antipatros'un MÖ 319'daki ölümünden sonra, Polyperkhon tüm imparatorluğun naibi ve başkomutanı olarak atanır, ancak kısa süre sonra baş yardımcısı olması gereken Antipatros'un oğlu Kassandros ile çatışmaya girer. İkisi, hızla İskender'in tüm halefleri arasında yayılan bir iç savaşa girerler ve Polyperkhon, Eumenes ile ittifak kurarak, Kassandros, Antigonos ve Ptolemy'ye karşı mücadele eder.[7]
Polyperkhon, ilan ettiği özgürlükleriyle Yunan şehirlerinin kontrolünü sağlamakta başlangıçta başarılı olsa da, MÖ 317'de Megalopolis'te büyük bir aksilik yaşar. Birkaç ay sonra filosu Antigonos tarafından yok edilir ve Kassandros bir yıl sonra Atina'nın kontrolünü sağlar. Kısa bir süre sonra, zihinsel engelli Kral Philip Arrhidaeus ve eşi Eurydice'nin kontrolünü ele geçiren Kassandros tarafından Polyperkhon Makedonya'dan sürülür. Polyperkhon, İskender'in annesi Olympias, dul eşi Roksana ve bebek oğlu IV. Aleksanderos'la bir araya geldiği Epirus'a kaçar. Olympias ve Epirus Kralı Aeacides ile bir ittifak kurar ve Olympias bir orduyu Makedonya'ya götürür. Başlangıçta başarılı olur ve Kral Philip'in ordusunu yenip onu ele geçirir ve idam ettirir, ancak kısa süre sonra Kassandros Peloponnesus'tan döner ve Olympias'ı MÖ 316'da ele geçirip öldürür. Roksana ile çocuk kral Kassandros'un kendi gözetimine alınır.
Antigonos ile İttifak
[değiştir | kaynağı değiştir]Polyperkhon hemen Peloponnesus'a kaçar. Burada hala birkaç güçlü noktayı kontrol ediyordu ve o zamana kadar eski müttefikleriyle arası açılmış olan Antigonos ile ittifak kurar ve naipliği Antigonos'a devreder. Polyperkhon kısa süre sonra Korint ve Sikyon da dahil olmak üzere Peloponnesus'un büyük bir bölümünü kontrol eder. Antigonos ve düşmanları arasındaki MÖ 311 tarihli barış anlaşmasını ve çocuk kral IV. Aleksandros ile annesinin öldürülmesini takiben, Polyperkhon bu bölgeleri elinde tutar. I. Antigonos ile diğerleri arasında tekrar savaş çıktığında, Antigonus, Kassandros'a karşı kullanmak üzere bir pazarlık kozu olarak Büyük İskender'ın sözde gayri meşru oğlu Makedonyalı Heracles'i Polyperkhon'a gönderir. Ancak Polyperkhon, Antigonus ile bağlarını koparmaya karar verir ve çocuğu MÖ 309'da öldürür.
Sonraki hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Polyperkhon'un ölüm tarihi kesin olarak bilinmemektedir. En son MÖ 304'te hayatta olduğundan bahsedilmektedir,[3] ancak daha fazla referansın olmaması yalnızca Diodorus Siculus'un sonraki anlatısının kaybolmasından ve başka hiçbir kaynağın bu dönemi yeterli ayrıntıda ele almaması nedeniyledir. Plutarkhos'un Pyrrhus'un Yaşamı 8.3'teki bir bahsi, Polyperkhon'un MÖ 3. yüzyılın başlarına kadar yaşamış olabileceğini göstermektedir.[4]
Polyperkhon'un, Diadohoi Savaşları'na katılan, önce babasının yanında, sonra Kassandros ile ittifak halinde olan Alexander adında bir oğlu vardır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ W. Heckel'e göre MÖ 390–380 arası, 'The Marshals of Alexander's Empire' (1992), s. 189
- ^ R. Billows'a göre MÖ 382'den sonra,, 'Antigonos the One-Eyed and the Creation of the Hellenistic State' (1990), s. 172, n. 20
- ^ a b Heckel, W., 'The Marshals of Alexander's Empire' (1992), s. 204
- ^ a b Billows, R., 'Antigonos the One-Eyed and the Creation of the Hellenistic State' (1990), s. 172, n. 20
- ^ a b Hornblower, Simon; Spawforth, Tony (2000). Who's Who in the Classical World. Oxford: Oxford University Press. ss. 315-316. ISBN 0192801074.
- ^ a b c Pitt, E. M.; Richardson, W. P. (May 2017). "Hostile inaction? Antipater, Craterus, and the Macedonian regency". The Classical Quarterly (İngilizce). 67 (1): 79-80. doi:10.1017/S0009838817000301. ISSN 0009-8388. 13 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi11 Mart 2025.
- ^ Habicht 1998, ss. 75–77.
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Green, Peter (1990). Alexander to Actium. University of California Press. ss. 17-20. ISBN 0-520-05611-6.
- Habicht, Christian (1998). Ελληνιστική Αθήνα [Hellenistic Athens] (Yunanca). Atina: Odysseas. ISBN 960-210-310-8.
- Simpson, R. H. (1957). "Antigonus, Polyperchon and the Macedonian Regency". Historia. 6 (3): 371-73. JSTOR 4434536.
- Wheatley, P. (1998). "The Date of Polyperchon's Invasion of Macedonia and Murder of Herakles". Antichthon. 32: 12-23. doi:10.1017/S0066477400001064.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Livius7 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Polyperchon4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
.jpg){kind=small} | Antik Yunanistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Bir asker ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |