Pordoselene
Grekçe: Πορδοσελήνη / Ποροσελήνη | |||||||||||
 Pordoselene Kulesi Ayvalık'ta birçok noktadan görülebilir | |||||||||||
  Pordoselene Türkiye haritasındaki konumu. | |||||||||||
| Konum | Cunda, Ayvalık, Balıkesir, Türkiye | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölge | Aiolis | ||||||||||
| Koordinatlar | 39°20′12″K 26°39′17″D / 39.33667°K 26.65472°D | ||||||||||
| Tür | Yerleşim yeri | ||||||||||
| Sit ayrıntıları | |||||||||||
Pordoselene
 | |||||||||||
Pordoselene (Grekçe: Πορδοσελήνη) veya Poroselene (Ποροσελήνη), antik Aiolis'ya ait bir kasaba ve polis (şehir devleti) idi.[1] Günümüzde Balıkesir ilinin Ayvalık ilçesine bağlı Cunda Adası girişinde yer almaktadır. Pordoselene'nin konumu için, Lesbos ve Küçük Asya arasındaki Maden Adası veya Alibey Adası (Cunda) önerilmektedir. Ancak Alibey Adası olasılığı daha ağır basmaktadır, çünkü Maden Adası'nın arkeolojik verileri ve düşük verimliliği, burada eski bir yerleşimin varlığına işaret etmemektedir.[2][3][1] Barrington Atlas of the Greek and Roman World'ün editörleri ise Nasos ve Pordoselene'yi eşitlemektedirler.[2] Öte yandan geçmişte Aristoteles, Plinius, Pausanias gibi tarihçilerin eserlerinde Pordoselene izlerine rastlanmakta birlikte, Ayvalık Maden Adası bölgesinde Pordoselene Kulesi adı verilen bir kule de bulunmaktadır.[4]
Kent, Lesbos (Midilli) ve Küçük Asya (Anadolu) kıyıları arasında yer alan ve aynı zamanda Prodoselene olarak da adlandırılan bir takımada olan Hekatonnesi'nin ana adası üzerinde bulunuyordu.[5][6] Strabon, Yunanca'da pordos kelimesinin "osuruk" anlamına gelmesi nedeniyle bu ismin yarattığı uygunsuz çağrışımdan kaçınmak isteyen bazı kişilerin, kente Poroselene adını verdiğini belirtir.[7] Ptolemy,[8] Yaşlı Plinius[9] ve Aelian[10] da bu formu kullanmıştır. Daha da geç bir dönemde ise, kentin adı Proselene olarak değiştirilmiş ve bir piskoposluk merkezi olarak bu isimle anılmıştır.[11] Aristoteles, Hayvanların Tarihi üzerine adlı eserinde bu kasabadan bahseder. Aristoteles'e göre kasaba, adanın gelinciklerin bulunduğu bir bölgesi ile gelinciklerin bulunmadığı diğer bir bölgesi arasındaki sınırı oluşturan bir yolun ucunda yer alıyordu.[12]
MÖ 422/1 yılına ait Antik Atina'ya ödenen vergilerin listesinde "Nesos Pordoselene" (Grekçe: Νεσος Πορδοσελήνε) yer adı geçmektedir. Ancak, Nesos (veya Aiol diyalektinde Nasos) ile Pordoselene'nin tek bir şehir mi yoksa iki farklı şehir mi olduğu konusunda farklı görüşler mevcuttur.[1]
Günümüzde zorlukla bulanabilse de kentin izlerine rastlamak mümkündür. Bölgedeki yüzey araştırmaları sırasında Prof. Dr. Engin Beksaç tarafından detaylı bir çalışmaya tabi tutulmuştur. Yüzey buluntuları Klasik dönemden Bizans süreci sonlarına kadar giden bir süreci temsil etmektedir.
MÖ 5. ve 4. yüzyıllara ait gümüş ve bronz sikkeler günümüze kadar korunmuştur.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Mogens Herman Hansen & Thomas Heine Nielsen (2004). "Aeolis and Southwestern Mysia". An inventory of archaic and classical poleis. New York: Oxford University Press. ss. 1047, 1049–1050. ISBN 0-19-814099-1.
- ^ a b Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 56 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ "ToposText". topostext.org. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2025.
- ^ Periplus of Pseudo-Scylax, 97; Strabon. Geographica. xiii. p.618. Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.
- ^ Bizanslı Stefanos. Ethnica. s.v. Πορδοσελήνη.
- ^ Strabon. Geographica. xiii. p.618. Sayfa numaraları Isaac Casaubon'un baskısına aittir.
- ^ Batlamyus. Coğrafya. 5.2.5.
- ^ Pliny. Naturalis Historia. Vol. 5.31.38.
- ^ N. An. 2.6.
- ^ Hierocles. Synecdemus. Vol. s. 686
- ^ Aristotle, History of Animals VIII, 28,605b-606a.
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
