Primatomorpha - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Evrim
  • 2 Sınıflandırma
  • 3 Kitaplar
  • 4 Kaynakça

Primatomorpha

  • العربية
  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • বাংলা
  • Català
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • فارسی
  • Galego
  • עברית
  • Bahasa Indonesia
  • Latina
  • Norsk bokmål
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Simple English
  • Српски / srpski
  • Українська
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikitür
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Primatomorpha
Yaşadığı dönem aralığı: 66-0 myö
Senozoyik-Günümüz[1]
(Moleküler genetik çalışmalara göre:
88/80–0[2][3]) 
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Kolugo (Galeopterus variegatus)
Modern primat familyaları
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Magna takım: Boreoeutheria
Üst takım: Euarchontoglires
Büyük takım: Euarchonta
Mir takım: Primatomorpha
Beard, 1991[5]
Takımlar
  • Dermoptera
  • Pan-Primates[4]
    • †Plesiadapiformes (parafiletik)
    • Primates

Primatomorpha, eteneliler infra sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir mir takım. Primatomorpha: Primatlar (Primates), Abalı memeliler (Dermoptera) ve Plesiadapiformları içerir.

Evrim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Moleküler genetik çalışmalara göre en erken Primatomorphlar yaklaşık 88 milyon yıl önce ortaya çıkmıştır.[2] Primatların ve Dermopteranların birbirinden ayrılması, Meredith vd.(2012)'nin yaptığı çalışmaya göre 82 milyon yıl önce gerçekleşmiştir.[6]

En erken Primatların ise yaklaşık 77 milyon yıl önce ortaya çıktığı hesaplanmıştır.[2]

Euarchontoglires kladogramı

Euarchontoglires 
 Glires 
 

 Rodentia

 
 

 Lagomorpha

 
 
Euarchonta
 

 Scandentia

 
Primatomorpha
 

 Dermoptera

 
 Primates 
 Strepsirrhini 
 

Lemuriformes

 
 

Lorisiformes

 
 
 Haplorrhini 
 

 Tarsiiformes

 
Simiiformes
 

Platyrrhini

 
 

Catarrhini

 
 
 
 
 
 
 

Diğer yorumlar, Dermoptera ve Scandentia'yı, primatların kardeş grubu olarak "Sundatheria" adlı bir grupta birbirine bağlar.[7][8] Bazı yeni araştırmalar, Scandentia'yı Glires kardeş taksonu olarak kabul ederek Euarchonta'yı geçersiz kılıyor.[9][10]

En son filogenetik analizlere göre oluşturulmuş kladogram.

Euarchontoglires
 
 

Scandentia (sivri sincapçıklar)

 
Glires
 

Rodentia (kemirgenler)

 
 

Lagomorpha (tavşanlar, yabani tavşanlar, pikalar)

 
 
 
Primatomorpha
 

Dermoptera (kolugolar)

 
 
 

Primates (†Plesiadapiformes, Strepsirrhini, Haplorrhini)

 
 
 
 

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Grup, Dermoptera ve Primates olarak iki gruba ayrılır.[11]

  • Placentalia (Eutheria)
    • Atlantogenata
    • Boreoeutheria
      • Laurasiatheria
        • Euarchontoglires
          • Glires
          • Euarchonta
            • Scandentia
            • Primatomorpha
              • Dermoptera
              • Primates

Kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • W. Westheide und R. Rieger: Spezielle Zoologie. Teil 2: Wirbel- oder Schädeltiere. Spektrum Akademischer Verlag, München 2004. ISBN 3-8274-0307-3
  • Kriegs, Jan Ole; Churakov, Gennady; Kiefmann, Martin; Jordan, Ursula; Brosius, Jürgen; Schmitz, Jürgen (14 Mart 2006). "Retroposed Elements as Archives for the Evolutionary History of Placental Mammals". PLoS Biology. 4 (4): e91. doi:10.1371/journal.pbio.0040091. ISSN 1545-7885. 

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Primatomorpha". Paleobiology Database. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2021. 
  2. ^ a b c Zhang, Mei-Ling; Li, Ming-Li; Ayoola, Adeola Oluwakemi; Murphy, Robert W.; Wu, Dong-Dong; Shao, Yong (18 Kasım 2019). "Conserved sequences identify the closest living relatives of primates". Zoological Research. 40 (6): 532-540. doi:10.24272/j.issn.2095-8137.2019.057. ISSN 2095-8137. PMC 6822925 Özgürce erişilebilir. PMID 31393097. 
  3. ^ "Next of Kin | Penn State University". news.psu.edu (İngilizce). 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. 
  4. ^ Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 Özgürce erişilebilir. PMID 33972886. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Temmuz 2021. 
  5. ^ Collectif (1991). Coppens Y, Senut B (Ed.). Origine(s) de la bipédie chez les hominidés (İngilizce). CNRS Éditions (réédition numérique FeniXX). ISBN 978-2-271-10666-7. 
  6. ^ "Molecular evidence on primate origins and evolution". Primate Genetics. Aralık 2015. doi:10.1007/978-3-642-39979-4_37. 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  7. ^ O'Leary, Maureen A.; Bloch, Jonathan I.; Flynn, John J.; Gaudin, Timothy J.; Giallombardo, Andres; Giannini, Norberto P.; Goldberg, Suzann L.; Kraatz, Brian P.; Luo, Zhe-Xi; Meng, Jin; Ni, Xijun (8 Şubat 2013). "The Placental Mammal Ancestor and the Post–K-Pg Radiation of Placentals". Science (İngilizce). 339 (6120): 662-667. doi:10.1126/science.1229237. ISSN 0036-8075. PMID 23393258. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Temmuz 2021. 
  8. ^ Wilford, John Noble (7 Şubat 2013). "Rat-Size Ancestor Said to Link Man and Beast". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  9. ^ Meredith, Robert W.; Janečka, Jan E.; Gatesy, John; Ryder, Oliver A.; Fisher, Colleen A.; Teeling, Emma C.; Goodbla, Alisha; Eizirik, Eduardo; Simão, Taiz L. L.; Stadler, Tanja; Rabosky, Daniel L. (28 Ekim 2011). "Impacts of the Cretaceous Terrestrial Revolution and KPg Extinction on Mammal Diversification". Science (İngilizce). 334 (6055): 521-524. doi:10.1126/science.1211028. ISSN 0036-8075. PMID 21940861. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Temmuz 2021. 
  10. ^ Zhou, Xuming; Sun, Fengming; Xu, Shixia; Yang, Guang; Li, Ming (2015). "The position of tree shrews in the mammalian tree: Comparing multi-gene analyses with phylogenomic results leaves monophyly of Euarchonta doubtful". Integrative Zoology (İngilizce). 10 (2): 186-198. doi:10.1111/1749-4877.12116. ISSN 1749-4877. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Temmuz 2021. 
  11. ^ Jan E. Janečka, Webb Miller, Thomas H. Pringle, Frank Wiens, Annette Zitzmann, Kristofer M. Helgen, Mark S. Springer und William J. Murphy: Molecular and Genomic Data Identify the Closest Living Relative of Primates. Science, Band 318, 2007, S. 792–794, DOI:10.1126/science.1147555
Takson belirleyicileri
  • Vikiveri: Q135424
  • Fossilworks: 132602
Taslak simgesiMemeliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Primatomorpha&oldid=35979148" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Memeli taslakları
  • Primatomorpha
Gizli kategoriler:
  • Tüm taslak maddeler
  • ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar
  • Sayfa en son 00.35, 4 Eylül 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Primatomorpha
Konu ekle