Rabona
.jpg)
Futbolda rabona, vuruş yapan bacağın, sabit duran bacağın arkasından geçirilerek topa vurulması tekniğidir.
Bir oyuncunun bu şekilde vuruş yapmayı tercih etmesinin birkaç nedeni olabilir: Örneğin sağ ayaklı bir forvet, kaleye biraz sol taraftan ilerliyorsa ve kaleyi tam karşıdan görmüyorsa, sol ayağıyla şut gücü ya da isabeti yetersiz hissedebilir (daha gündelik bir ifadeyle "sol ayağı yok" denir). Bu durumda daha iyi bir vuruş yapabilmek için rabonaya başvurabilir. Bir başka senaryo ise, sağ ayaklı bir kanat oyuncusunun, sahanın sol kanadında oynarken yönünü değiştirmeden orta yapabilmek istemesidir. Ayrıca bir oyuncu, savunmadaki rakibini şaşırtmak için ya da sadece kendi yeteneğini göstermek amacıyla da rabona yapabilir; zira bu hareket her seviyede ustalık gerektiren gösterişli bir teknik olarak kabul edilir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanyolcada Rabona, okulu kırmak, derse gitmemek anlamına gelmektedir. Bu ad, tekniğin ilk belgelenmiş uygulamasını 1948'de Estudiantes de la Plata ile Rosario Central arasında oynanan bir maçta yapan Ricardo Infante'den gelmektedir.[1][2] Futbol dergisi El Gráfico, Infante'yi bir okul çocuğu kılığında gösteren ve altında "El infante que se hizo la rabona" (İngilizce: "Okulu kıran çocuk") yazılı bir kapak yayımlamıştır.[3] İsmin kökenine dair bir başka iddia ise, rabona kelimesinin İspanyolcada kuyruk anlamına gelen rabo sözcüğünden türediği ve hareketin, bir ineğin kuyruğunu bacaklarının arasından ya da etrafından savurmasına benzetildiğidir. Brezilya'da bu hareket aynı zamanda chaleira (çaydanlık) ya da letra (harf) olarak da bilinir.[4]
Kamera kaydına alınmış ilk rabona, 1957'de São Paulo eyalet şampiyonasında Brezilyalı futbolcu Pelé tarafından yapılmıştır. Giovanni Roccotelli, 1970'lerde İtalya'da rabonanın yaygınlaşmasını sağlayan isim olarak kabul edilir; o dönemde bu hareket İtalyancada yalnızca "çapraz vuruş" ( incrociata) olarak adlandırılıyordu.[4][5]
Diğer sporlarda kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerikan futbolu
[değiştir | kaynağı değiştir]Rabona tekniğinin Amerikan futbolunda bilinen ilk kullanımı, eski bir futbolcu olan Dallas Cowboys vurucusu Toni Fritsch tarafından gerçekleştirilmiştir. Fritsch, 1972 NFC Bölgesel playofflarının dördüncü çeyreğinin sonlarında bir onside vuruşu sırasında bu tekniği kullanmış ve bu vuruş, San Francisco 49ers'a karşı geriden gelinerek kazanılan 30-28'lik galibiyete katkı sağlamıştır.[6]
Diğer kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]Rabona, tangoda kullanılan bir dans adımıdır. Bu dans adımı adını futbol vuruşundan almıştır.[7]
Arjantin'de ve Bolivya'da "rabona" terimi, orduyu takip eden, asker olan kocalarına, babalarına ve partnerlerine yemek pişiren ve hizmet eden, hemşirelik hizmeti veren, silahlarını ve mühimmatlarını taşıyan ve orduya yardımcı olabilecek istihbarat toplayan kadınları ifade eder.[8][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "20 Football Tricks and the Players Who Invented Them". Bleacher Report. 24 Kasım 2013. Erişim tarihi: 24 Kasım 2013.
- ^ Iglesi, Waldemar. "El fundador de la rabona". Clarin.com (İspanyolca). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2025.
- ^ "Enraptured by 'rabonas'". FIFA. 24 Ekim 2014. 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2016.
- ^ a b Sebastiano Vernazza (2 Şubat 2007). "Cocò Roccotelli, il mago della rabona" [Cocò Roccotelli, rabona sihirbazı] (İtalyanca). La Gazzetta dello Sport. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016.
- ^ "Cocò, l'acrobata del numero 7" 19 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
- ^ "The Tuscaloosa News - Búsqueda en el Archivo de Google Noticias".
- ^ "Tango Vocabulary". Tango Afficionado. 21 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Guzmán, Florencia (16 Aralık 2016). "María Remedios del Valle. 'La Capitana', 'Madre de la Patria' y 'Niña de Ayohuma'. Historiografía, memoria y representaciones en torno a esta figura singular" [Maria Remedios del Valle. 'Kaptan', 'Ulusun Annesi' ve 'Ayohum Kızı'. Bu eşsiz figür etrafındaki tarih yazımı, hafıza ve temsiller.]. Nuevo Mundo Mundos Nuevos (İspanyolca). doi:10.4000/nuevomundo.69871
. hdl:11336/45702 .
- ^ Oporto Ordóñez, Luis (Nisan 2014). "Indios y mujeres en la Guerra del Pacífico Actores invisibilizados en el conflicto" [Pasifik Savaşı'nda Hintler ve Kadınlar: Çatışmanın Görünmez Aktörleri]. Fuentes, Revista de la Biblioteca y Archivo Histórico de la Asamblea Legislativa Plurinacional (İspanyolca). 8 (31). ss. 6-29.
