Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı
Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağı, tarihi öneme sahip bir II. Dünya Savaşı fotoğrafıdır. Fotoğraf 2 Mayıs 1945 günü Berlin Muharebesi sırasında Yevgeniy Haldey tarafından çekilmiştir. Fotoğraf Nazi Almanyası'na karşı Sovyet zaferinin simgesi haline gelmiştir. Sovyet bayrağı Meliton Kantaria ve Mihail Yegorov tarafından Berlin'deki Reichstag binasına dikilmiştir.[1] Binlerce adet çoğaltılan bu fotoğraf II. Dünya Savaşı'nın en çarpıcı fotoğrafları arasında yer almıştır. Fotoğraftaki askerlerin ve fotoğrafı çeken askerin kimlikleri yıllar sonra ortaya çıkmıştır.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Berlin Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Avrupa Cephesindeki son büyük askerî harekâttır. 16 Nisan 1945 tarihinde Almanya cephesine doğru ilerleyen Sovyet Kızılordusu Almanya içlerine doğru günde 30–40 km hızla ilerler. Berlin için yapılan muharebe 20 Nisan - 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında sürmüş ve savaşın en kanlı muharebelerinden birisi olmuştur.
Reichstag binası 1894 yılında yapılmış ve dönemin en görkemli mimari eserlerinden birisi olarak kabul edilmiştir. Almanya tarihinde önemli bir yere sahip olan bina Sovyetler tarafından faşist Nazi Almanyası'nın simgesi olarak görülmüştür. Aslında Naziler açısından bina benimsenmeyen demokrasinin simgesi konumundadır. Bina 1933 yılındaki Reichstag Yangınından sonra kapatılmış ve onarılmamıştır. Kapalı kaldığı dönemde yasama organı Kroll Opera Binasında toplanmıştır.
Berlin Muharebesinin son günlerinde Sovyet askerleri binayı ele geçirmiş ve milyonlarca Alman ve SSCB vatandaşının hayatına malolan savaşın sona ermekte olduğunu müjdelemişlerdir.
Fotoğrafın çekilmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Reichstag binası Berlin'deki en simgesel binalardan biridir. Fotoğrafın çekilmesi sırasında olanlar, bu sırada muharebe devam ettiği için uzun süre netleştirilememiştir. Muharebe devam ederken yaklaşan 1 Mayıs İşçi Bayramı nedeniyle 30 Nisan günü binanın alınması yolunda bir talimat doğrudan Stalin tarafından verilir. Binanın kubbesinin olduğu bölgeye çok sayıda kızıl bayrak uçaklarla bırakılır. Ayrıca 30 Nisan günü 380. Piyade Alayından M.M. Bondar ve 756. Piyade Alayından Yüzbaşı V.N.Makov'un binaya kızıl bayrak diktiği yönünde raporlar genel karargâha gelmiştir. Raporları okuyan Mareşal Georgi Jukov kendisine bağlı birliklerin binayı ele geçirdiğin ve kızıl bayrağı binadan dalgalandırıldığını ilan eder. Haber üzerine binaya gelen askeri muhabirler ortada hiçbir bayrak göremez, daha da kötüsü Alman keskin nişancı ateşine maruz kalırlar. Binanın dışında ve içinde yaşanan şiddetli çarpışmalardan sonra 30 Nisan günü saat 22:40 sularında Sovyet bayrağı Reichstag'a dikilir. 23 yaşındaki Rahimzan Koşgarbayev Almanya'yı simgeleyen Germania adlı kadın heykelinin bulunduğu yere bayrağı diker. Ancak bayrağın asıldığı saatte hava karanlık olduğu için fotoğraf çekilemez. Ertesi sabah bayrak Almanlar tarafından yerinden sökülür. Bina 2 Mayıs günü tamamen Kızılordu denetimine girer.
2 Mayıs 1945 günü Khaldey, kontrol altına alınmış Reichstag binasına fotoğraf çekmek için gelir. Yanında amcası tarafından üç adet masa örtüsünün birleştirilmesiyle oluşturulan Sovyet bayrağı vardır. Bayrağı dikmek için iki asker Gürcü asıllı Meliton Kantaria ve Rus asıllı Mihail Yegorov seçilir.[2] Ancak sonradan Haldey'in anlatımına göre orada rastgele bulunan askerler bu fotoğrafın çekilmesini sağlamıştır; bayrağı asan 18 yaşındaki Kievli er Aleksey Kovalyov, Dağıstan'dan Abdülhakim İsmailov ve Minskli Leonid Goryçev. Sonraları çekilen bu fotoğrafta bir düzenleme yapılmıştır. Bayrağı kişiye yardım eden askerin her iki kolunda da saat vardı. Sovyet askerlerinin şehirde yağma yapmış izlenimi vermemek için sağ kolundaki saat bir düzenleme ile silinmiştir.[3] İki saat takılmasını savaş alanı olan Berlin'le komuta merkezi olan Moskova arasındaki zaman farkına da bağlanır.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Mayıs 1945 günkü Ogonyok dergisinde basılan fotoğraf bundan sonra dünyada en çok simgeleşen fotoğraflardan biri haline gelir.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Reichstag'a dikilen Sovyet bayrağını kullanan Belarus madalyası -
Benzer bir Azerbaycan anma pulu
_rv.gif)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Russiapedia 20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) erişim tarihi 16 Ocak 2020
- ^ Bazı tarihçiler bayrağı asanlardan birisinin Ukrayna asıllı Alyoşa Kovalyov olduğunu öne sürerler
- ^ Hitler'in Son Yılı (Belgesel) (YouTube). National Geographic. 3 Ekim 2015. 81. dakika.