1 Mayıs İşçi Bayramı
| 1 Mayıs İşçi Bayramı | |
|---|---|
.jpg) 2013 Avusturya'da Uluslararası İşçi Bayramı gösterisi | |
| Resmî adı | Uluslararası İşçi Bayramı |
| Diğer adı | 1 Mayıs |
| Türü | Uluslararası (95 ülke) |
| Başlama | 1 Mayıs 1889 (136 yıl, 235 gün) |
| Tarih | 1 Mayıs veya Mayıs ayının ilk Pazartesi günü |
| Törenler | Ülkeye göre değişiklik gösterir; çoğunlukla geçit törenleri, yürüyüşler, barbeküler |
| Sıklık | Yıllık |
| Bağlantılı günler | İşçi Bayramı (Amerika Birleşik Devletleri) |
1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir.[1][2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçileri, günde sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.[3][4]
1 Mayıs 1886'da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago'da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Louisville'de 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi birlikte yürüdü. O dönemde Louisville'deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park'a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından 'Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu' şeklinde yorumlanmıştı. Bu gösteriler 1 Mayıs'ı izleyen günlerde tüm harareti ile devam etti ve 4 Mayıs'ta kanlı Haymarket Olayı'na yol açtı.[5] Uygulanan yasal baskılarla bu gösterinin tekrarlanması engellendi. 14-21 Temmuz 1889'da toplanan İkinci Enternasyonal'de Fransız bir işçi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs gününün tüm dünyada "Birlik, mücadele ve dayanışma günü" olarak kutlanmasına karar verildi.[6] Böylece ikinci gösteri 1890 yılında yapılabildi.[7]
Zamanla 8 saatlik iş günü birçok ülkede resmen kabul edildi.[8] 1 Mayıs böylece işçilerin birlik ve dayanışmasını yansıtan bir bayram niteliğini kazandı. Günümüzde sosyalist ülkelerde (Çin, Kuzey Kore, Vietnam, Laos, Küba, Venezuela, Nepal, Bolivya) ve daha birçok ülkede tatil günü olan 1 Mayıs'ı işçiler büyük kitle gösterileriyle kutlar; bazı ülkelerde 1 Mayıs siyasal bir eylem biçimini de alır.[9][10]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Şişli, İstanbul, 1 Mayıs 2012 -
-
-
Üsküp'te Osmanlılar devrinde ilk 1 Mayıs kutlaması, 1909 -
İşçi Bayramı kutlaması, Britanya Kolombiyası, Kanada, 1870
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "1 Mayıs hangi ülkelerde tatil?". Haberler.com. 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ "Avrupa'dan Asya'ya 1 Mayıs'ın kutlandığı ülkeler". TGRT Haber. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ "Eight Hour Day Monument | Monument Australia". www.monumentaustralia.org.au. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2025.
- ^ "İşçinin ve emekçinin bayramı: 1 Mayıs". www.aa.com.tr. 6 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ Rothman, Lily (1 Mayıs 2015). "The Bloody Story of How May Day Became a Holiday for Workers". TIME (İngilizce). 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2025.
- ^ Özhazinedar, Tuba (5 Aralık 2024). "1 Mayıs 1977 Olaylarının Basın Üzerinden Değerlendirilmesi". Atatürk Dergisi. 13 (2): 76-95. doi:10.5281/zenodo.14265377. ISSN 3062-0929. 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi29 Nisan 2025.
- ^ "May Day". Britannica. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025.
- ^ Canbey Özgüler, Verda (6 Ocak 2020). "Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)". Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi/Journal of Social Policy Conferences: 235-285. doi:10.26650/jspc.2019.77.0013.
- ^ AnaBritannica Cilt-4 Sayfa: 187
- ^ CANTÜRK, Mehmet (30 Nisan 2019). "ANALYSIS OF TRAFFIC ACCIDENT VICTIMS ADMITTED TO INTENSIVE CARE UNIT IN THE PROVINCE OF KIRSEHIR FROM MAY, 01, 2016 TO MAY, 01, 2018: A RETROSPECTIVE STUDY". Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 21 (1): 58-64. doi:10.24938/kutfd.494908. ISSN 2148-9645.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1 Mayıs'ın Doğuşu 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1 Mayıs 1977'yi yaşayanlar anlatıyor
- Resmi Gazete - 27 Nisan 2009 1 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1 Mayıs 1977 Olayları
