Robert Brandom
| Robert Brandom | |
|---|---|
| Tam adı | Robert Brandom |
| Doğumu | 13 Mart 1950 |
| Alma mater | Yale Üniversitesi (Lisans, 1972) Princeton Üniversitesi (Doktora, 1977) |
| Okulu | Modern felsefe |
| Doktora danışmanı | Richard Rorty David Lewis |
| İlgi alanları | Pragmatizm Mantık felsefesi |
Robert Brandom (İngilizce telaffuz: /ˈbrændəm/ d. 13 Mart 1950), Amerikalı filozoftur. Dil felsefesi, zihin felsefesi ve felsefi mantık alanlarında çalışmaktadır.[1] Pittsburgh Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmaktadır. Akademik çalışmaları sistematik ve tarihsel ilgileri bir araya getirir. "Anlamı kullanımda aramak" (Wittgenstein'ın deyişiyle "meaning as use") ilkesinden hareketle, dilsel öğelerin anlamını toplumsal olarak normlara bağlı kullanımları üzerinden açıklamaya yönelik, sistematik ve teknik açıdan titiz ilk büyük girişimlerden birini gerçekleştirmiştir. Bu yaklaşımı, düşüncenin niyetli doğasına ve eylemin rasyonelliğine temsile dayalı olmayan bir açıklama da sunar.
Brandom, genel olarak Amerikan pragmatist felsefe geleneği içinde değerlendirilir.[2][3] 2003 yılında Mellon Seçkin Başarı Ödülü'ne (Mellon Distinguished Achievement Award) layık görülmüştür.
Eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Brandom, 1972 yılında Yale Üniversitesi'nden lisans derecesini almıştır. 1977 yılında Princeton Üniversitesi’nde Richard Rorty ve David Kellogg Lewis danışmanlığında “Practice and Object” başlıklı teziyle doktorasını tamamlamıştır.
Felsefesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Brandom’un düşüncesi Wilfrid Sellars, Richard Rorty, Michael Dummett ve Pittsburgh’daki meslektaşı John McDowell’dan büyük ölçüde etkilenmiştir. Ayrıca Immanuel Kant, G. W. F. Hegel, Gottlob Frege ve Ludwig Wittgenstein’ın eserlerine de sıklıkla başvurur.
En çok anlambilim üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Anlamın, ifadelerin çıkarım ilişkileri içindeki kullanımıyla belirlendiğini savunur (çıkarımsal rol semantiği - inferential role semantics). Bu yaklaşımı en kapsamlı biçimde Making It Explicit (1994) adlı eserinde geliştirmiştir. Articulating Reasons: An Introduction to Inferentialism (2000) adlı kitabında bu yaklaşımı daha özet bir biçimde sunar. Bu eserde yer alan "Semantic Inferentialism and Logical Expressivism" başlıklı bölümde, temsile dayalı semantik geleneği ile çıkarımsal yaklaşım arasındaki farklar ve çıkarımsalcılığın mantıksal dışavurumculukla (logical expressivism) ilişkisi ele alınır. Brandom'a göre mantık, söylemsel pratiğimizin çıkarımsal yapısının belirli yönlerini açık hale getirir ya da kodlar.[4]
Brandom ayrıca felsefe tarihine ilişkin makalelerden oluşan Tales of the Mighty Dead (2002) adlı bir eser yayımlamış, burada “niyetlilik felsefesi” olarak adlandırdığı alana tarihsel ve eleştirel bir çerçeve sunmuştur. Rorty and His Critics (2000) adlı derlemenin editörlüğünü üstlenmiştir. 2006 yılında Oxford Üniversitesi'nde John Locke derslerini vermiş, bu dersler daha sonra Between Saying and Doing: Towards an Analytic Pragmatism (2008) adıyla yayımlanmıştır. 2019'da, Hegel'in Tin Felsefesi (Phenomenology of Spirit) üzerine bir yorum çalışması olan A Spirit of Trust [5] adlı kitabını yayımlamıştır.
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Logic of Inconsistency, with Nicholas Rescher. Basil Blackwell, Oxford 1980.
- Making It Explicit: Reasoning, Representing, and Discursive Commitment, Harvard University Press (Cambridge) 1994. 0-674-54319-X
- Empiricism and the Philosophy of Mind, by Wilfrid Sellars, Robert B. Brandom (editör) Harvard University Press, 1997. 0-674-25154-7
- Rorty and His Critics, düzenlendi, Robert Brandom'un ön sözüyle. Orijinal denemeler: Rorty, Habermas, Davidson, Putnam, Dennett, McDowell, Bouveresse, Brandom, Williams, Allen, Bilgrami, Conant, and Ramberg. Blackwell Publishers, Oxford, Haziran 2000 0-631-20981-6
- Articulating Reasons: An Introduction to Inferentialism, Harvard University Press, 2000 (baskısı 2001), 230 0-674-00158-3
- Tales of the Mighty Dead: Historical Essays in the Metaphysics of Intentionality, Harvard University Press, 2002. 0-674-00903-7ISBN 0-674-00903-7
- In the Space of Reasons: Selected Essays of Wilfrid Sellars, Kevin Scharp ve Robert Brandom tarafından yazılmış bir ön sözle tekrar basıldı. Harvard University Press, 2007. 0-674-02498-2ISBN 0-674-02498-2
- Between Saying and Doing: Towards an Analytic Pragmatism, Oxford University Press, 2008. 0-199-54287-2ISBN 0-199-54287-2
- Reason in Philosophy: Animating Ideas, Harvard University Belknap Press, 2009. 9780674053618ISBN 9780674053618
- Perspectives on Pragmatism: Classical, Recent, & Contemporary, Harvard University Press, 2011. 978-0-674-05808-8ISBN 978-0-674-05808-8
- From Empiricism to Expressivism: Brandom Reads Sellars, Harvard University Press, 2015 978-0674187283
- Wiedererinnerter Idealismus, Suhrkamp Verlag, 2015 978-3-518-29704-9 (Almanca)
- A Spirit of Trust: A Reading of Hegel's Phenomenology, Harvard University Press, 2019. 978-0674976818ISBN 978-0674976818
- Pragmatism and Idealism: Rorty and Hegel on Reason and Representation, Oxford University Press, 2023. 978-0-19-287021-6ISBN 978-0-19-287021-6
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ The Royal Institute of Philosophy (5 Mayıs 2023), Robert Brandom - What is Philosophy?, 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi11 Nisan 2025
- ^ "Pragmatism | Internet Encyclopedia of Philosophy" (İngilizce). 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2025.
- ^ "Pragmatism (Stanford Encyclopedia of Philosophy)". plato.stanford.edu (İngilizce). 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2025.
- ^ James Lindsey David Brown, "Propositions and Nondescriptivism in Metaethics", MPhil thesis, University College London, 2016, s. 51.
- ^ Robert Brandom, A Spirit of Trust: A Reading of Hegel's Phenomenology, Harvard University Press, 2019.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bernd Prien ve David P. Schweikard (ed.), Robert Brandom: Analytic Pragmatist Ontos, 2008, 194pp.,978-3-938793-77-0 . [Brandom'ın yanıtlarını içeren bir deneme koleksiyonu].
- Jeremy Wanderer, Robert Brandom, Acumen Publishing (İngiltere); McGill-Queens University Press (ABD), 2008, 256 sayfa. 256978-0-7735-3486-5 .
- Bernhard Weiss ve Jeremy Wanderer (editörler), Reading Brandom: On Making It Explicit,, Routledge 2010, 371 sayfa,978-0-415-38037-9
- Ronald Loeffler, Brandom, Polity Press, 2017, 240 sayfa.978-0-745-66420-0 . [Kritik giriş].
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Robert Brandom
- 2005-2006 John Locke Dersleri
- Röportaj 1999
- Sidney 2005'te Sunum
- Brandom'la 2010 yılında pragmatizm üzerine yapılan röportaj: Bölüm 1, Bölüm 2 .
- 3AM Dergisi'nde Röportaj
- 2014 A Spirit of Trust taslağı