Rusya'da İslam
| Makale serilerinden |
 |
Rusya'da, İslam ülkenin en yaygın ikinci dinidir. Rusya, Avrupa'daki en fazla Müslüman nüfusa sahip, Hristiyan çoğunluklu ülkedir; 2024 yılında yapılan ülke çapındaki bir ankete göre, Rusya'daki Müslümanlar toplam nüfusun 14 milyonu veya %10'unu oluşturuyor.[2][3]
Rusya'daki Müslümanların %90'ından fazlası, Hanefi ve Şafii mezheplerine bağlı Sünni İslam'a mensuptur. Bazı bölgelerde, özellikle Dağıstan, Çeçenistan ve İnguşetya'da, Sünni Tasavvuf geleneği vardır ve bu, Kadiriyye, Nakşibendi ve Şazeli tarikatlarıyla temsil edilmektedir.[4]
Astrakhan'daki Bakı Camii, eski Sünni bir camiydi ancak şu anda On İki İmam Şii topluluğuna aittir.
Yaklaşık %10, yani iki milyondan fazla kişi, çoğunlukla On İki İmam Şii mezhebine mensup Şii Müslümanlardır.[5] Bu grubun ilk üyeleri Azeriler olup, tarihsel olarak ve halen nominal olarak Şii İslam'a bağlıdırlar. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, birçok Azeri iş arayışında Rusya'ya göç etmiştir. Ayrıca, Dağıstan'ın bazı yerli halkları, örneğin Lezgiler (azınlık) ve Tats (çoğunluk), Şii'dir. Nizari İsmaili Müslümanları—başka bir Şii mezhebi—sadece Tacikistan'dan göç eden Pamiriler tarafından temsil edilmektedir.[6]
Ayrıca, Ahmedi Müslümanlarının da aktif bir varlığı bulunmaktadır.
Yasa kapsamında ve Rus siyasi liderleri tarafından Rusya'nın geleneksel dinlerinden biri ve Rus tarihi mirasının bir parçası olarak kabul edilen İslam, Rus hükûmeti tarafından desteklenmiştir. İslam'ın büyük bir Rus dini olarak konumlandırılması, Ortodoks Hristiyanlığın yanı sıra, Orenburg Meclisi aracılığıyla İslami din adamlarına ve burslara sponsorluk yapan II. Katerina'nın zamanına dayanıyor.[7]
İslam ve Rusya tarihi, Müslümanlar ve Ortodoks çoğunluk arasındaki çatışma dönemlerini ve ayrıca işbirliği ve karşılıklı destek dönemlerini kapsar. Robert Crews'in Çar'ın altında yaşayan Müslümanlarla ilgili çalışması, "Müslüman kitlenin", II. Katerina'dan sonra bu rejime sadık kaldığını ve bununla birlikte Osmanlı rakibi üzerine yürüdüğünü gösteriyor.[8] Çarlık rejimi düştükten sonra, Sovyetler Birliği, İslam'ın uygulanmasını engelleyen ve çeşitli Müslüman liderlerin infazına ve bastırılmasına yol açan bir devlet ateizm politikası getirdi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından İslam, Rus siyasetinde saygın, yasal olarak tanınan bir alan kazandı. Daha yakın zamanlarda, Cumhurbaşkanı Putin bu eğilimi pekiştirdi, “Rusya'nın kültürel kodunun ayrılmaz bir parçası” olarak adlandırdığı cami ve İslami eğitimin sübvansiyonunu destekledi,[9] Müslüman çoğunlukta eski Sovyet blok devletlerinden göç etmeyi teşvik etti ve Rus Devleti, Muhammed'in karikatürleri gibi, Müslüman karşıtı nefret söyleminin cezai olduğunu düşünmektedir.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arctic mosque stays open but Muslim numbers shrink". 15 Nisan 2007. 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019 – Reuters vasıtasıyla.
- ^ "Русская православная церковь / ФОМ". web.archive.org (Rusça). 16 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2025.
- ^ "Wayback Machine". web.archive.org. 3 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2025.
- ^ Lunkin, Roman; ve diğerleri. (2005). "Ислам" [Islam]. Bourdeaux, Michael; Filatov, Sergei (Ed.). Современная религиозная жизнь России. Опыт систематического описания [Contemporary Religious Life of Russia. Systematic description experience] (Rusça). 3. Moskova: Keston Institute; Logos. ss. 78-212. ISBN 5-98704-044-2.
- ^ Goble, Paul (9 Ekim 2015). "Because of Syria, Moscow Focusing on Sunni-Shiite Divide Within Russia". Window on Eurasia -- New Series. 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Kalandarov, T. C. (2005). Памирские мигранты-исмаилиты в России [Pamir Ismaili Migrants in Russia] (PDF). Исследования по прикладной и неотложной этнологии Института этнологии и антропологии РАН [Research in applied and urgent ethnology of the Institute of Ethnology and Anthropology of the Russian Academy of Sciences] (Rusça). Moskova: Nauka. ISBN 5-201-13758-X. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024.
- ^ Azamatov, Danil D. (1998), "The Muftis of the Orenburg Spiritual Assembly in the 18th and 19th Centuries: The Struggle for Power in Russia's Muslim Institution", in Anke von Kugelgen; Michael Kemper; Allen J. Frank, Muslim culture in Russia and Central Asia from the 18th to the early 20th centuries, vol. 2: Inter-Regional and Inter-Ethnic Relations, Berlin: Klaus Schwarz Verlag, pp. 355–384,
- ^ Robert D. Crews, For Prophet and Tsar, pp. 299-300 (Harvard, 2006)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019.
 | İslam ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
