Macaristan'da İslam
| Makale serilerinden |
 |
Macaristan'da İslam, en az 10. yüzyıla kadar uzanan uzun bir tarihe sahiptir. Sünni İslam'ın etkisi, özellikle Macaristan'ın Osmanlı toprağı olduğu 16. yüzyılda belirgindir (2020 itibarıyla). Macaristan'daki Müslüman nüfus yaklaşık 5.000'dir.[1]
Müslüman karşıtı yasalar
[değiştir | kaynağı değiştir]11. yüzyılda, Aziz Ladislaus ve daha sonra Coloman, Hristiyan olmayanlara (Szabolcs Sinodu) karşı yasalar çıkardı. Bu yasalar Müslümanları domuz eti yemeye, kiliseye gitmeye, evlenmeye ve Cuma kutlamalarını yasaklamaya zorlayarak İslam'ı bastırdı. Coloman yasalarından bazıları şunlardır:
Eğer birisi oruç tutarken, yemek yerken veya domuz etinden uzak dururken, yıkanma töreninde veya diğer yanlış uygulamalarda İsmailîleri yakalarsa, İsmaililer krala gönderilmelidir ve onlara dava açan kişi mallarından bir pay almalıdır.
İsmailiye köylerinin tümüne bir kilise inşa edip finanse etmelerini emrediyoruz.
İsmaililer kızlarını kendi milletleriyle değil, sadece bizim milletimizle evlendirmelidir.
İsmailî'nin bir misafiri varsa veya birini yemeye davet ederse o ve misafirlerinin hepsi sadece domuz eti yemelidir.
László (Saint Ladislaus) şu yasayı da kabul etti:
İsmailî tüccarlar belli olurlarsa, vaftizlerinden sonra sünnete dayalı eski kanunlarını iade ederler, masum olduklarını ispat ederlerse evlerini terk etmeleri gerekir.
Bu yasalar, küçük azınlığa ciddi bir şekilde ayrımcılık yaptı ve sonunda topluluğun ve mesleklerinin tamamen ortadan kalkmasına yol açtı.
Orta Macaristan'ın Türk yönetimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkler, 1526'da Mohac Savaşı'ndan sonra Macaristan'a girdiler. 1541'den itibaren doğrudan orta kısmı kontrol etmeye başladılar ve beş eyalete göre düzenlediler: Budin, Kanije, Eğri, Varat (Oradea) ve Temeşvar .
16. yüzyılda, Osmanlı yönetimi sırasında, Macaristan'da çok sayıda Müslüman şahsiyet doğdu. Bunların arasında en önemlileri, 1582-1593 yılları arasında üç kez bu işlevi gören Osmanlı Sadrazamı Kanijeli Siyavuş Paşa (Nagykanizsa'dan) ve Pécs'in Türk yerlisi olan ünlü Mevlevî derviş Pecsevi Árifi Ahmed Dede idi.
Modern çağ
[değiştir | kaynağı değiştir]Újbuda konseyi, Macaristan'daki Müslüman topluluğa Budapeşte'deki ilk İslami merkezi inşa etme izni verdi. Yeni İslami merkez 50.000 ciltlik bir kütüphaneye sahip olacak.[2][3]
2013 yılında, Macaristan İslam Konseyi, Bosna Hersek Baş Müftüsü Husein Kavazović'in aynı zamanda Macaristan Baş Müftüsü olmayı talep etti.[4]
Din hukuku
[değiştir | kaynağı değiştir]Macaristan'ın yeni "Vicdan ve Din Özgürlüğü Hakkı ile Kiliseler, Dinler ve Dini Cemaatler Yasası" 12 Temmuz 2011'de yürürlüğe girdi ve yasa sadece 14 dini grubu tanıyor. İslam bu listeye dahil edilmemiştir ve Müslümanların yeni yasa uyarınca resmi olarak tanınmak için başvurmaları gerekmektedir. Yasaya göre, kayıtlı 358 kilise ve dini dernekten yalnızca 14'üne yasal tanıma verilecekken diğerlerinin parlamentoda üçte ikilik onaydan sonra yasal kayıt için yeniden başvurmaları gerekecek.[5]
27 Şubat 2012'de Macaristan parlamentosu, resmi olarak tanınan Macar İslam Konseyi'nin listesini genişletmek için ülkenin dini örgütlerle ilgili tartışmalı yasasını değiştirdi.[6]
Demografik bilgiler
[değiştir | kaynağı değiştir]2011 Macaristan nüfus sayımına göre, Macaristan'da toplam nüfusun yalnızca yaklaşık %0,057'sini oluşturan 5.579 Müslüman vardı. Bunlardan 4.097'si (% 73.4) kendilerini Macar, 2.369'u (% 42.5) Arap olarak beyan etmiştir.[7] Macaristan'da insanlar birden fazla etnik köken beyan edebilir,[8] 2011 verileri Türk nüfusunu göstermemektedir (2001 nüfus sayımında 1.565 idi).[9] Ancak Macaristan'daki Müslümanların çoğu Arap veya Türk kökenlidir.[10] Dahası, giderek artan sayıda etnik Macar İslam'ı kabul etmektedir.
Macaristan'a büyük ölçüde Müslüman ülkeler Afganistan ve Suriye'den gelen yaklaşık 200.000 sığınmacı içerdiği için, Macaristan'daki gerçek Müslüman sayısı, 2014 yılından bu yana önemli bir sığınmacı akını sonrasında 5.579 Müslümanın üzerinde görünmektedir.[11]
Önemli insanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gyula Germanus, yazar ve politikacı
- István Horthy Jr., fizikçi ve mimar
- Ibrahim Müteferrika
- İbrahim Peçevi
Fotoğraf Galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
-
2015 yılında görüntülenen Erd Minare -
-
16. yüzyılda camileri ve minareleriyle Eger şehri -
Yakovalı Hasan Paşa Camii Minberi, Pécs, Macaristan
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Muslim Population By Country 2020". World Population Review. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "New Islamic Center in Budapest". 16 Haziran 2009. 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "Budapest district green-lights Islamic center". 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "Archived copy". 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2017.
- ^ "Churches Divided On Hungary's New Religion Law". Huffington Post. 19 Temmuz 2011. 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2011.
- ^ "In Hungary, amended religion law recognize Hungarian Islamic Council". Adventist.org. 28 Şubat 2012. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2012.
- ^ "Központi Statisztikai Hivatal". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2015.
- ^ "Hungarian census 2011 - final data and methodology" (PDF). 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013.
- ^ "Factors of the nationality of the population based on affiliation with cultural values, knowledge of languages". 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- ^ Nielsen, (Ed.) (2009), "Hungary", Yearbook of Muslims in Europe, Volume 1, BRILL Publishers, s. 161, ISBN 9047428501
- ^ "File:Number of (non-EU) asylum seekers in the EU and EFTA Member States, 2014 and 2015 (thousands of first time applicants) YB16-de.png". 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018.
_asylum_seekers_in_the_EU_and_EFTA_Member_States,_2014_and_2015_(thousands_of_first_time_applicants)_YB16-de.png){kind=link}
_asylum_seekers_in_the_EU_and_EFTA_Member_States,_2014_and_2015_(thousands_of_first_time_applicants)_YB16-de.png){kind=link}