Selenosistein

Selenosistein
Adlandırmalar
	IUPAC adı 3-Selanil-2-aminopropanoik asit; L-Selenosistein (sol) D-Selenosistein (sağ)
Tanımlayıcılar
CAS numarası	10236-58-5;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChemSpider	23436;
ECHA InfoCard	100.236.386
PubChem CID	25076;
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID00881371 ;
	InChI InChI=1/C3H7NO2Se/c4-2(1-7)3(5)6/h2,7H,1,4H2,(H,5,6)/t2-/m0/s1;
	SMILES O=C(O)[C@@H](N)C[SeH];
Özellikler
Molekül formülü	C3H7NO2Se
Molekül kütlesi	168,0 g·mol−1
Tehlikeler
Güvenlik bilgi formu (SDS)	ICSC 1507
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

L- Selenosistein Sec ya da U şeklinde kısaltılır ve L-Amino asitlerinin 21. proteinogenidir. Bu amino asit L-Sistein'den farklı olarak kükürt atomunun yerine Selenyum atomu barındırır. D-Selenosistein möleküle L- Selenosistein'ın enantiyomerisidir ve önem bakımından pek fazla önemli değildir. Bu yüzden bu yazıda ya da bilimsel makalelerde Selenosistein L- ya da D- olarak hiçbir ön ek almayarak sadece Selenosistein diye bahsedilmişse, burada bahsi geçen L- Selenosistein'dir.^[1]

Biyosentez

Günümüzde 30'dan fazla ökaryotik canlılarda ve 15'ten fazla bakterilerde bu amino asite rastlanmıştır. Selenosistein az sayıda proteinin yapısına UGA kodonunu kullanarak giren bir amino asittir. Selenosistein amino asidi, glutatyon peroksidaz, thioredoksin redüktaz gibi enzimlerin yapısında yer alır. Selenosistein içeren proteinlere SELENOPROTEİNLER olarak adlandırılır.^[2]

UGA normalde bir bitim (stop) kodonudur, UGA'nın selenosistein için kullanıldığı proteinlerin mRNA'sı farklıdır. mRNA'da SECIS (SelenoCysteine Insertion Sequence) elementi varsa ribozom UGA'yı bitim kodonu olarak algılamaz, bunun yerine amino açil transfer RNA sentetaz tarafından selenosisteinil-tRNA oluşturur.^[2]

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.
^ ^a ^b http://www.suaterdogan.com/wp-content/uploads/2014/02/Tıp_Ders3_Polar-ve-nötral-amino-asitler.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1] "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015.

[suaterdogan.com-2] ttp://www.suaterdogan.com/wp-content/uploads/2014/02/Tıp_Ders3_Polar-ve-nötral-amino-asitler.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

g t d Selenyum bileşikleri
Se(−II)	Se²⁻ H₂Se Al₂Se₃ Sb₂Se₃ As₂Se₃ Bi₂Se₃ CdSe CaSe CSe₂ OCSe CrSe CoSe CuSe (CH₃)₂Se GaSe Ga₂Se₃ GeSe In₂Se₃ FeSe PbSe MgSe MnSe MnSe₂ HgSe MoSe₂ NiSe NbSe₂ NbSe₃ P_xSe_y PuSe ReSe₂ Sm₂Se₃ Ag₂Se Na₂Se SnSe TiSe₂ WSe₂ USe₂ ZnSe
Se(0,I)	Se₃S₅
Se(I)	Se₂S₆ Se₂Cl₂ C 3H 7NO 2Se
Se(II)	SeBr₂ SeCl₂ SeS₂
Se(IV)	SeO2− 3 SeBr₄ SeCl₄ SeF₄ SeO₂ SeS₂ SeOF₂ SeOCl₂ SeOBr₂ H₂SeO₃
Se(VI)	SeO2− 4 SeF₆ SeO₃ SeO₂F₂ H₂SeO₄
Se(IV,VI)	SeO2− 4 + SeO2− 3