Senobitik

Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Senobitik veya Senobitik manastırcılık (İngilizce: Cenobitic monasticism), bir topluluk içinde ortak yaşam süren keşişlerin oluşturduğu manastır geleneğidir.

Terim, İngilizce Cenobite kelimesinden türemiş olup, kökeni Yunanca "ortak" anlamına gelen koinos (κοινός) ve "yaşam" anlamına gelen bios (βίος) kelimelerinin birleşiminden oluşan koinobion (κοινόβιον) sözcüğüne dayanır.^[1]

Senobitik sistem, keşişlerin tamamen yalnız yaşadığı Ankorit (münzevi) sistemin ve yarı-münzevi Lavra sisteminin aksine; katı bir disiplin, ortak ibadet ve ortak mülkiyet esasına dayanır.^[2]

Tarihçe

Senobitik yaşamın organize ilk örneği, 4. yüzyılda Mısır'da Pakomios (Pachomius) tarafından kurulmuştur. Pakomios, keşişlerin tek başlarına (Ankorit) yaşadıklarında karşılaştıkları ruhsal ve fiziksel zorlukları görerek, onları bir çatı altında toplamaya karar vermiştir. Yaklaşık 320 yılında Mısır'daki Teb bölgesinde ilk organize manastırı kurmuştur.^[3]

Pakomios'un kurduğu bu sistemin temel özellikleri şunlardır:

Keşişler aynı çatı altında yaşar.
Yemek, iş ve ibadet saatleri bellidir.
Bir Başrahibe (Abba) mutlak itaat esastır.
Özel mülkiyet yoktur, her şey ortaktır.

Bu sistem daha sonra Büyük Basileios tarafından Anadolu'da ve Nursialı Benedikt tarafından Batı'da (Avrupa) geliştirilerek bugünkü modern manastır sisteminin temeli atılmıştır. Benedikt'in yazdığı kurallar (Regula Benedicti), Batı manastırcılığının senobitik yapısını standart hale getirmiştir.^[2]

Diğer Sistemlerle Karşılaştırma

Sistem	Yaşam Tarzı	Temsilcisi
Senobitik	Topluluk halinde ortak yaşam	Pakomios, Nursialı Benedikt
Ankorit	Tamamen yalnız (Münzevi)	Büyük Antonios, Tebli Pavlus
Lavra	Hafta içi yalnız, hafta sonu ortak	Aziz Sabbas

Kaynakça

^ Kazhdan, Alexander (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford University Press. s. 1189. ISBN 978-0-19-504652-6.
^ ^a ^b "Cenobitic monasticism" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. Erişim tarihi: 20 Aralık 2025.
^ "Monasticism". The Catholic Encyclopedia (İngilizce). New Advent. Erişim tarihi: 20 Aralık 2025.

[Oxford-1] Kazhdan, Alexander (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford University Press. s. 1189. ISBN 978-0-19-504652-6.

[Britannica-2] "Cenobitic monasticism" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. Erişim tarihi: 20 Aralık 2025.

[NewAdvent-3] "Monasticism". The Catholic Encyclopedia (İngilizce). New Advent. Erişim tarihi: 20 Aralık 2025.

[1]

[2]

[3]

g t d Hristiyan manastır sistemi
Tarih ve Kökenler	Çöl Babaları Büyük Antonios Nursialı Benediktus Büyük Basil Mısırlı Pavlus Pachomios
Yaşam Biçimleri	Ankorit Senobitik (Ortak Yaşam) Hermit (Münzevi) Lavra Skete (Skiti) Stilit
Kurallar ve Kavramlar	Aziz Benedikt'in Kuralları Başrahip İnziva Manastır Rahibe Papaz