Sinatrukes
| Sinatrukes | |
|---|---|
| Büyük kral | |
.jpg) Sinatrukes'in sikkesi, Rey basımı. | |
| Part Kralı | |
| Hüküm süresi | y. 75 – 69 MÖ |
| Önce gelen | I. Orodes |
| Sonra gelen | III. Fraates |
| Doğum | y. 158 MÖ |
| Ölüm | 69 MÖ (90 yaşında) |
| Çocuk(lar)ı | III. Fraates |
| Hanedan | Arşaklılar |
| Babası | I. Mitridates (?) |
| Dini | Zerdüştçülük |
Sinatrukes y. 75 MÖ ile y. 69 MÖ arası Part İmparatorluğu'nun kralıdır.[a] Bazı kaynaklar (G. R. Farhad Assar[2] and Edward Dąbrowa[3]) dahil) onun Part hükümdarı I. Mithridates'in (h. 171-132 MÖ) ve II. Fraates'in üvey kardeşi olduğunu söyler. Tarihçi David Sellwood, Sinatrukes'i muhtemelen I. Mitridates'in küçük erkek kardeşi olarak adlandırır.[4] Sinatrukes'in yerine oğlu III. Fraates geçti.
Hükümdarlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Part İmparatorluğu, II. Mitridates'in (h. 124-88 MÖ) ölümünden itibaren bir kargaşa ve gerileme durumuna düşmüş; imparatorluk topraklarını komşularına kaptırırken, tacın otoritesi azalmıştı.[5] Başlangıçta Orta Asya'nın Sakaları arasında ikamet eden Sinatrukes, imparatorluktaki kaotik durumdan yararlandı ve Sakaların yardımıyla y. 75 MÖ, seksen yaşında Part tahtına oturdu.[6] Sinatrukes'in Part tahtında kurduğu Arsakes kolunun adı, modern tarihçi Marek Jan Olbrycht tarafından MS 12'ye kadar Part İmparatorluğu'nu yöneten "Sinatrukesler" olarak adlandırılmıştır.[7] Sinatrukes ailesi özellikle Sistan'ın Suren klanı tarafından destekleniyordu.[8]
Sinatrukes'in hükümdarlığı sırasında Ermenistan'ın Artaksiad kralı II. Tigran (h. 95-55 MÖ), Partların zayıflığından yararlandı ve daha önce II. Mithridates'e bıraktığı "yetmiş vadiyi" geri aldı ve ayrıca Medya Atropatene, Karduya, Adiabene, Osroene ve kuzey Mezopotamya'nın Part bölgelerini fethetmeye gitti.[9] Sinatrukes MÖ 69'da öldü ve yerine oğlu III. Fraates geçti.[10] Tarihçi Saghi Gazerani, efsanevi İran hükümdarı Zav Tahmasp'ın hikayesinin Sinatrukes'in yaşamının yankılarını içerdiği hipotezini ortaya atmıştır.[11]
Madeni para
[değiştir | kaynağı değiştir]Sikkelerinin ön yüzünde Sinatrukes, geyik dizileriyle süslenmiş bir tiara ile tasvir edilmiştir.[12] Geyikler, tahta çıkmasına yardım eden Saka'nın dini sembolizmine bir göndermedir.[13] Sinatrukes'in oğlu III. Fraates de madeni paralarında geyik sembollerinden yararlanmıştır.[12]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Assar (2006, ss. 52–53)'a göre, Sinatrukes, MÖ 93/2'den 88/7'ye ve ardından MÖ 77/6'dan 70/69'a kadar iki kez hüküm sürdü. Ancak bu, Sinatrukes'in MÖ 70'lerde yalnızca bir kez hüküm sürdüğünü belirten diğer bilim adamları tarafından desteklenmiyor.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Kia 2016, s. 195; Dąbrowa 2012, s. 169; Olbrycht 2016, ss. 23–24; Shayegan 2011, s. 235; Curtis 2012, s. 69; Simonetta 2001, s. 86
- ^ Assar, G. R. F. (2005). "Genealogy and coinage of the early Parthian ruler, Part II". Parthica, 7. Istituti ditoriali e Poligrafici internationali MMV. ss. 29-63.
- ^ Dąbrowa, E. (2012b). "The Arsacids and their state". Altertum und Gegenwart: 125 Jahre Alte Geschichte. s. 30.
- ^ Ellerbrock, Uwe (2021). The Parthians: The Forgotten Empire. Routledge. s. 36.
- ^ Dąbrowa 2012, s. 171.
- ^ Olbrycht 2015, ss. 362–363; Olbrycht 2016, ss. 23–24; Shayegan 2011, s. 235
- ^ Olbrycht 2016, s. 3.
- ^ Gazerani 2015, s. 20.
- ^ Garsoian 2005; Shayegan 2011, ss. 245, 320; Dąbrowa 2012, s. 171
- ^ Kia 2016, s. 195; Dąbrowa 2012, s. 169; Olbrycht 2015, s. 363; Shayegan 2011, s. 235
- ^ Gazerani 2015, ss. 87–88.
- ^ a b Olbrycht 2015, s. 363.
- ^ Olbrycht 2015, ss. 362–363.
- Genel
- Assar, Gholamreza F. (2006). A Revised Parthian Chronology of the Period 91-55 BC. Parthica. Incontri di Culture Nel Mondo Antico. 8: Papers Presented to David Sellwood. Istituti Editoriali e Poligrafici Internazionali. ISBN 978-8-881-47453-0. ISSN 1128-6342.
- Curtis, Vesta Sarkhosh (2007). "Religious iconography on ancient Iranian coins"
. Journal of Late Antiquity. Londra. ss. 413-434. - Curtis, Vesta Sarkhosh (2012). "Parthian coins: Kingship and Divine Glory". The Parthian Empire and its Religions. Computus Druck Satz & Verlag. ss. 67-83. ISBN 9783940598134.
- Dąbrowa, Edward (2007). "The Parthian Kingship". History of the Ancient Near East / Monographs. Cilt XI. ss. 123-134.
- Dąbrowa, Edward (2010). "Arsakes Epiphanes. Were the Arsacids Deities 'Revealed'?". Studi Ellenistici. Cilt XXIV. ss. 223-231.
- Dąbrowa, Edward (2012). "The Arsacid Empire". Daryaee, Touraj (Ed.). The Oxford Handbook of Iranian History. Oxford University Press. ss. 1-432. ISBN 978-0-19-987575-7.
- Dąbrowa, Edward (2013). "The Parthian Aristocracy: its Social Position and Political Activity". Parthica. Cilt 15. ss. 53-62.
- Dąbrowa, Edward (2018). "Arsacid Dynastic Marriages". Electrum. Cilt 25. ss. 73-83. doi:10.4467/20800909EL.18.005.8925
. - Garsoian, Nina (2005). "Tigran II". Encyclopaedia Iranica.
- Gazerani, Saghi (2015). The Sistani Cycle of Epics and Iran's National History: On the Margins of Historiography. BRILL. ss. 1-250. ISBN 9789004282964.
- Kia, Mehrdad (2016). The Persian Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes]. ABC-CLIO. ISBN 978-1610693912.
- Marciak, Michał (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three Regna Minora of Northern Mesopotamia Between East and West. BRILL. ISBN 9789004350724.
- Olbrycht, Marek Jan (1997). "Parthian King's tiara - Numismatic evidence and some aspects of Arsacid political ideology". Notae Numismaticae. Cilt 2. ss. 27-61.
- Olbrycht, Marek Jan (2015). "Arsacid Iran and the nomads of Central Asia – Ways of cultural transfer". Complexity of Interaction along the Eurasian Steppe Zone in the First Millenium CE. Bonn Contributions to Asian Archaeology. 7. Bonn. ss. 333-390.
- Olbrycht, Marek Jan (2016). "Dynastic Connections in the Arsacid Empire and the Origins of the House of Sāsān". Curtis, Vesta Sarkhosh; Pendleton, Elizabeth J.; Alram, Michael; Daryaee, Touraj (Ed.). The Parthian and Early Sasanian Empires: Adaptation and Expansion. Oxbow Books. ISBN 9781785702082.
- Rezakhani, Khodadad (2013). "Arsacid, Elymaean, and Persid Coinage". Potts, Daniel T. (Ed.). The Oxford Handbook of Ancient Iran. Oxford University Press. ISBN 978-0199733309.
- Schmitt, Rüdiger (2005). "Personal Names, Iranian iv. Parthian Period". Encyclopaedia Iranica.
- Shayegan, M. Rahim (2011). Arsacids and Sasanians: Political Ideology in Post-Hellenistic and Late Antique Persia. Cambridge University Press. ss. 1-539. ISBN 9780521766418.
- Simonetta, Alberto M. (2001). "A Proposed Revision of the Attributions of the Parthian Coins Struck during the So-called 'Dark Age' and Its Historical Significance". East and West. 51 (1/2). Istituto Italiano per l'Africa e l'Oriente (IsIAO). ISSN 0012-8376.
