Skagerrak
| Skagerrak | |
|---|---|
  Skagerrak | |
| Genel Bilgiler | |
| Ülke(ler) | Danimarka, Norveç, İsveç |
| Koordinatlar | 57°50′50″K 9°4′23″D / 57.84722°K 9.07306°D |
| Yerleşim(ler) (sahil) | Oslo, Kristiansand |
| Ayırdığı topraklar | Yutland← →İskandinavya |
| Tür | Boğaz |
| Bağladığı sular | Kuzey Denizi→ ←Kattegat |
| Uzunluk | 240 km (150 mi) |
| En derin noktası | 700 m (2.300 ft) |
| En dar yeri | 80 km (50 mi) |
| Yüzölçümü | 47.000 km2 (18.000 sq mi) |
| Wikimedia Commons | |
 | |
Skagerrak, Norveç, İsveç ve Danimarka arasında yer alan bir boğazdır. Skagerrak, Kuzey Denizi ile Baltık Denizi'ne açılan Kattegat'ı birbirine bağlar.
İsim
[değiştir | kaynağı değiştir]Skagerrak ve Kattegat isimlerinin her ikisi de Felemenkçe kökenlidir. Skagerrak ismi de yine Jutland'ın kuzeyinde bir kasaba olan Skagen (Skagen) sözcüğünden ve Felemenkçe kökenli olan ve su yolu anlamına gelen rak sözcüklerinden türemiştir.[1][2] Birçok kaynak da, bu rak kökünün Hint-Avrupa dillerinin ilk hallerinde bulunan ve geçit anlamına gelen reg- kökünden türediğini göstermektedir. Bunun yanında Dancada da rak şeklinde yazılan bir sözcük bulunsa da bu kalabalık anlamına gelmektedir. Bu bağlamda ismin Felemenkçeden geldiği yönünde kaynaklar birleşir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Skagerrak, kabaca üçgen bir şekle sahiptir. Boğazın 240 km kadar bir uzunluğu olup 80 km ile 140 km arasında değişen bir ene sahiptir. Boğazın derinliği Norveç sahillerine doğru artar. Öyle ki, derinliği bir noktada 700 metreye kadar yükselir. Skagerrak kıyılarında kurulu olan en önemli limanlar Norveç'teki Oslo ve Kristiansand ile İsveç'teki Uddevalla ve Strömstad kentleridir.
Boğazdaki tuzluluk oranı otuzdur. Biyokütleye açık alan 3,600 km² kadardır. Skagerrak doğal yaşamıyla da önemli bir yere sahiptir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Her iki dünya savaşında da Skagerrak, Almanya için önemli bir üs oldu. Öyle ki, I. Dünya Savaşı'nda yaşanan en önemli deniz çatışmalarından biri olan Jutland Savaşı, bu boğaz üzerinde gerçekleşti ve 31 Mayıs - 1 Haziran 1916 tarihleri arasında sürdü. Bölgenin Baltık Denizi'ne açılan tek doğal yol olması, Almanya'nın Danimarka ve Norveç'i II. Dünya Savaşı'nda işgal altında tutmasının en önemli nedenidir.
Biyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Skagerrak, içinde yaklaşık 2000 deniz canlısı türü barındırır. Örneğin bir Atlantik morinası türü Skagerrak morinası olarak anılır ve sadece Norveç kıyılarından yaşar. Bu türün yumurtaları su yüzünde kalır ve çıkan yavrular zooplankton ile beslenir. Genç bireyler derinlere batarak daha hızlı olgunlaşır. Bu balıklar göç etmediği gibi, tüm yaşamlarını Norveç sahillerinde geçirir. Çeşitli canlı türlerinin ve yoğun olarak planktonların burada yer alması, verimli bir besin döngüsü yaratır.
