Stagiralı Nikanor
Nikanor | |
|---|---|
| Grekçe: Nικάνωρ; Nīkā́nōr | |
| Doğum | MÖ 4. yüzyıl Stagira, Makedonya |
| Ölüm | MÖ 4. yüzyıl |
| Meslek | Makedonya ordusunda subay |
Nikanor (Grekçe: Nικάνωρ; Nīkā́nōr), Makedonya'da Stagira kentinde MÖ 4. yüzyılda yaşamış bir Yunan olup, Aristoteles'in akrabası[a] veya en azından hemşehrisi olan bir kişidir. Gelecekte Büyük İskender olarak tanınacak Makedon prensle birlikte antik Mieza kentinde Aristoteles tarafından eğitildi. Aristoteles, vasiyetinde onu hem damadı hem de oğlunun vasisi olarak belirlemiştir.[1]
Nikanor, Büyük İskender'in seferlerine katılır ve MÖ 324 yılının ortalarında Olimpiyat oyunları sırasında İskender tarafından, sürgünlerin geri çağrılmasına ilişkin fermanını okuması için Olimpia'ya gönderildi.[2] Bu görev hızla duyuldu ve Atinalı politikacı Demosthenes, fermanın Atina üzerindeki etkilerini görüşmek üzere Olimpia'ya giderek Nikanor ile müzakere etti. Sonuç olarak, Demosthenes'in İskender'e elçiler göndermesine izin verildi. Bu fermanın yanı sıra Nikanor'un, İskender'in başka emirlerini de duyurduğu tahmin edilmektedir.
Benzer isimler ve Aristoteles ile bağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha erken bir dönemde İskender'in Milet Kuşatması sırasında filonun komutasıyla görevlendirilen kişiyle aynı kişi olabilir.[3] En azından orada sözü edilen benzer adlı Nikanor'un Parmenion'un oğlu olmadığı bilinir; ancak I. Antigonos döneminde Medya satrapı olan Nikanor ile aynı kişi olma ihtimali yüksektir.
Bazı akademisyenler, bu Nicanor'u Aristoteles'in damadı olarak tanımlar. Filozofun vasiyetinde kızı Pythias'ın müstakbel kocası olarak adı geçmektedir.[4] Ayrıca, Aristoteles'in çocuklarının (eşleri Pythias ve Herpyllis'ten doğan oğulları) ve mal varlığının vasileri arasında yer alması, kendisinin Stagira'lı ile yakın arkadaş olduğunu göstermektedir. Sextus Empiricus'un bildirdiğine göre,[5] Nicanor, Pythias ile evlendikten kısa bir süre sonra, muhtemelen MÖ 317'de ölmüştür; dul kalan Pythias ise daha sonra Procles ve ardından doktor Metrodoros ile evlenmiştir.
Ancak, diğer akademisyenler, "Stagiralı Nicanor" adı altında iki, hatta belki de üç farklı kişinin kastedildiğini savunmaktadır.[6] Bu görüşe göre, Aristoteles'in kız kardeşinin oğlu olan başka bir adaş Nicanor da bulunmaktadır. Bu durum, antik kaynaklardaki Nicanor'a ilişkin bilgilerin karmaşıklığından kaynaklanan bir kimlik sorunudur.
Nikanor'un, Diadohilerin İkinci Savaşı'nda (MÖ 319'dan itibaren) Kassandros'un emrinde Atina'nın Munychia Kalesi komutanı ve filo komutanı olan aynı adlı kişiyle (ö. MÖ 317) aynı olup olmadığı da belirsizdir. Ancak Kanadalı tarihçi Waldemar Heckel, A. B. Bosworth ve Alman tarihçi Werner Huß gibi günümüz araştırmacılarının görüşleri, bu iki kişinin farklı kişiler olduğu yönündedir.[7][8][9]
Stagiralı Nikanor'un, Büyük İskender'in bir biyografisini yazmış olması da muhtemeldir,[10] ancak, çok sayıda adaşı bulunması nedeniyle sonraki kariyeri net olarak belirlenememiştir.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Waldemar Heckel'e göre: Aristoteles'in kayınbiraderi olan Atarneuslu Proksenus'un oğluydu. Babasının ölümünden sonra Aristoteles tarafından büyütüldü. Daha sonra Aristoteles tarafından evlat edinildi ve vasiyetinde oğlu Nikomakhos'un vasisi olarak atanmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Heckel, Waldemar (2010). "The Conquests of Alexander the Great (Key Conflicts of Classical Antiquity)" (İngilizce). Cambridge University Press. s. 146. ISBN 9780521603232. 28 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ Diodorus 18.8; Deinarchus Against Demosthenes 199 ed. Bekker
- ^ Arrian Anabasis 1.18, 19
- ^ Diogenis Laertios, V.52
- ^ Contro gli uomini di cultura, I 258.
- ^ Gattinoni, Franca Landucci (2003). L'arte del potere: vita e opere di Cassandro di Macedonia (İtalyanca). Franz Steiner Verlag. ss. 68-69. ISBN 978-3-515-08381-2.
- ^ Heckel, Waldemar (2008). Who's Who in the Age of Alexander the Great: Prosopography of Alexander's Empire (İngilizce). Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-8839-5.
- ^ Bosworth, A. B. (Mayıs 1994). "A New Macedonian Prince". The Classical Quarterly (İngilizce). 44 (1): 57-65. doi:10.1017/S0009838800017213. ISSN 1471-6844.
- ^ Huß, Werner (2001). "Ägypten in hellenistischer Zeit 332-30 v.Chr". www.lehmanns.de (Almanca). Lehmanns. s. 132. ISBN 978-3-406-47154-4. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2025.
- ^ Die Fragmente der griechischen Historiker 146
Bu makale, artık kamu malı olan bir yayından metin içermektedir: Smith, William, (Ed.) (1870). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology.
