Boğazköy, Borçka
| Boğazköy | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Boğazköy Boğazköy'ün Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Borçka |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[2] İhtiyar heyeti[2] |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 297 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08490 |
Boğazköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Boğazköy'ün eski adı Sucuna'dır. Megrelce bir yer adı olan Sucuna (სუჯუნა), "sarmaşıklık" anlamına gelir.[3] Bu yer adı Türkçeye de aynı biçimde girmiştir. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Sucuna (سوجونا) olarak geçer.[4] 1902 tarhli "Batum Haritası"nda da "Sujuna" (Sucuna) şeklinde kaydedilmiştir. Bu haritada köy, Skurçe ve Ohordia köylerinin hemen yakınıda yer alır.[5]
Sucuna köyünün bulunduğu Klarceti, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün Lazca bir ad taşıması da buranın Osmanlı döneminden önce de bir yerleşim olduğunu göstermektedir.
Sucuna köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Lazistan sancağı içinde Beğlevan nahiyesine bağlıydı. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 163 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Sucuna köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 326 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6]
Sucuna, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre Sucuna (سوجونا) adıyla Lazistan sancağına bağlı Gönye nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu yerleşim Şkuruce (شكوروجە) köyüyle birlikte kaydedilmiştir. Sucuna ve Şkuruce köylerinin nüfusu 100 hane ve 230 kişi olarak kaydedilmiştir. Salnamede belirtilmemiş olmakla birlikte, Osmanlı idaresinin bu tarihte de sadece erkek nüfusunu kayda geçirdiği bilinmektedir. Buradan hareketle bu iki yerleşimin toplam nüfusunun yaklaşık 460 kişiden oluştuğu söylenebilir.[7]
Sucuna köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Sucuna (Суджуна) olarak kaydettiği köy, Batum sancağının Gonio kazasına bağlı Kataphia nahiyesinin 13 köyünden biriydi. Bu tarihte köyde sadece 2 hane kalmış. Bu iki hanede 6'sı erkek ve 5'i kadın olmak üzere 11 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Lazlardan oluşuyordu. Bu sırada Şkuruce "Skuruça" (Скуруча) adıyla ayrı bir köy olarak kaydedilmiştir.[8]
Rus idaresi sırasında, 1890'ların başlarında bölgede araştırma gezisi yapmış olan Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, bu yerleşimi Lazistan'ın köyleri arasında saymıştır. Sucuna (სუჯუნა) şeklinde yazdığı köyde 5 hanenin bulunduğunu, 55 hanenin ise Osmanlı ülkesine göç ettiğini belirtmiştir.[9]
Sucuna köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, Artvin ve Batum sancaklarını Gürcistan'ın parçası sayan 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Sucuna köyü Türkiye'ye bırakıldı.[10][11]
Sucuna köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Boğaz Köy olarak geçer. Bu tarihte Boğaz Köy, Rize vilayetinin Hopa kazasına bağlı Kemalpaşa nahiyesinin köyleriden biriydi.[12] Bununla birlikte Boğazköy 1935 genel nüfus sayımında bir köy olarak geçmemektedir.[13]
Daha önceleri Güreşen köyüne bağlı bir mahalle olan Boğazköy,[14] 2011 yılında köy statüsü aldı.[1]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Boğazköy, Borçka ilçe merkezine 28 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 251[1] |
| 2020 | 297[1] |
| 2019 | 307[1] |
| 2018 | 428[1] |
| 2017 | 259[1] |
| 2016 | 271[1] |
| 2015 | 291[1] |
| 2014 | 306[1] |
| 2013 | 291[1] |
| 2012 | 360[1] |
| 2011 | 404[1] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k l m "Artvin Borçka Boğazköy Köy Nüfusu". Nufusune.com. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ ""სუჯუნა" - Megrelce Sözlük". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 380, ISBN 9789157871117.
- ^ "Batum Haritası, 1902". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ Murat Kaya, 1170 Nolu Gönye, Batum Sahil Köyleri Nüfus Defteri'nin Değerlendirmesi, Rize, 2013, s. 110-116 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 380-381, ISBN 9789157871117.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1233". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 253". 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 622.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.
- ^ "Borçka Boğazköy Artvin, Borçka arası mesafe". arasikackm.com. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020.
