Türkiye'deki futbol rekabetleri listesi
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Eylül 2014) |
| Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Türkiye'deki futbol rekabetleri, Türkiye'de en yaygın spor dalı olan futbolun takımlar arasında oynanan karşılaşmalarında, taraftarların da tribünlerde adeta kendi aralarında bir rekabet yaşamasıdır. Bu futbol rekabetleri taraftarların da kendi aralarında rekabet yaşamasıyla daha da yoğunlaşır. Türkiye'de futbolun oynanmaya başlandığı bilinen 19. yüzyılın son çeyreğinden itibaren pek çok önemli olay yaşanmıştır. Bazen maddi kazanç, bazen itibar, bazen de çeşitli sebeplerle meydana gelen bu olaylar, dünyadaki futbol derbilerinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Derbiler, genellikle aynı şehir veya bölgeyi paylaşan takımlar arasında oynanan maçlardır. Bu tür karşılaşmaların en önemli sebeplerinden biri de, çevredeki en büyük takım olma yarışı ve bu rekabetin getirdiği gerilimlerdir.
Türkiye'deki derbiler taraftarlar için önemlidir. Özellikle Üç Büyükler yani Beşiktaş-Fenerbahçe-Galatasaray veya İzmir takımları olan Göztepe-Karşıyaka-Altay derbileri, ülke gündemi ve taraftarların yaklaşımlarından dolayı önemlidir.
Fenerbahçe-Galatasaray derbisi (Kıtalararası Derbi olarak da bilinir) ülkenin en popüler derbisidir. Günümüzde Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'nun bulunduğu yerde, Papazın Çayırı (Union Club Sahası) olarak adlandırılan yerde 17 Ocak 1907 tarihinde ilk Fenerbahçe-Galatasaray derbisi oynanmıştır. Beşiktaş'ın da dahil olması ile bu 3 takıma sadece İstanbul'un değil; Türkiye'nin de en güçlü takımları olarak Üç Büyükler denmiştir. Daha sonra bu 3 takıma, Trabzonspor'un da dahil olması ile Dört Büyükler adını almıştır.
İzmir'de bulunan Göztepe-Karşıyaka derbisi oldukça ateşlidir. Göztepe ve Karşıyaka taraftarları takımlarına bağlı olduğundan aralarındaki bu maçlar; Türkiye'nin en kavgalı rekabetlerinden biri olarak kayıtlara geçmiştir. İstanbul derbilerine benzer bir şekilde Altay ve Bucaspor'un da eklenmesiyle, şehrin bu dört takımı arasında derbiler oynanmaktadır.
Doğu Anadolu'nun iki takımı olan Elazığspor ve Malatyaspor'un karşılaşmaları da kıran kırana geçmektedir. Türkiye'nin derbilerinden biri olan Elazığspor-Malatyaspor mücadelesi hem saha içi mücadelesiyle, hem de tribündeki çekişmesiyle dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Bu derbiye Doğu Derbisi denmesine rağmen resmi bir derbi değildir. İki komşu şehir Elazığ ve Malatya, kendi bölgelerinde ateşli bir derbi yaşar. Bu yüzden Türkiye'deki ateşli derbilerden biridir. 51 kez sahne alan bu derbiyi; 23 kez Elazığspor, 16 kez Malatyaspor kazanmıştır. 12 kez ise beraberlikle sonuçlanmıştır.
Kocaelispor-Sakaryaspor derbisi, takımları iki komşu il olan Kocaelispor ve Sakaryaspor renkleri aynı olan iki köklü takımdır ve tarihlerinde birçok başarıya imza atmışlardır. Kocaelispor 1996-97 Türkiye Kupası ve 2002 Türkiye Kupasını kazanırken Sakaryaspor 1987-88 Federasyon Kupasını (Günümüzdeki adıyla Türkiye Kupası) kazanmış, toplamda Kocaelispor 2 Türkiye Kupası, Sakaryaspor 1 Türkiye Kupası kazanmıştır. Aralarında oynanan 36 maçın 14'ünü Sakaryaspor, 12'sini Kocaelispor kazanmış, 10 maç ise berabere bitmiştir. Kocaelispor 50 gol atarken Sakaryaspor 52 golle karşılık vermiştir. En gollü maçları 1991-92 Türkiye 2. Futbol Ligi'nde (Günümüzdeki adıyla 1. Lig) oynanan Kocaelispor 6-2 Sakaryaspor maçıdır. Bu maç Kocaelispor'un en farklı galibiyet özelliğini taşır. Sakaryaspor'un en farklı galibiyeti 2010-11 2. Lig'de oynanan Sakaryaspor 5-1 Kocaelispor maçıdır. Bu maçtaki ilginç olaylardan biri skor 4-1 iken taraftarların Kocaeli plakasını tezahürat yapması ve Kocaelisporlu Gökhan Bozkaya'nın kendi kalesine bilerek gol atmasıyla durumun 5-1 olmasıdır.[1]
Ayrıca, İstanbul ve İzmir derbileri kadar olmasa da; Ankara'daki MKE Ankaragücü-Gençlerbirliği ve Adana'daki Adanaspor-Adana Demirspor maçlarında da büyük rekabet yaşanır.
Şehir derbileri
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul
[değiştir | kaynağı değiştir]Ankara
[değiştir | kaynağı değiştir]| Takımlar | Şehir | Derbi Adı |
|---|---|---|
| MKE Ankaragücü - Gençlerbirliği | Ankara | Ankara derbisi |
| MKE Ankaragücü - Ankaraspor | Ankara | Ankara'da bulunan derbi |
İzmir
[değiştir | kaynağı değiştir]| Takımlar | Şehir | Derbi Adı |
|---|---|---|
| Karşıyaka - Göztepe | İzmir | İzmir derbisi |
| Altay - Göztepe | İzmir | Altay-Göztepe derbisi |
| Altay - Bucaspor | İzmir | Altay-Bucaspor derbisi |
| Bucaspor - Göztepe | İzmir | Bucaspor-Göztepe derbisi |
| Rakıspor - Şarapspor | İzmir | Rakıspor-Şarapspor derbisi |
Diğer İller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Takımlar | Şehir | Derbi Adı |
|---|---|---|
| Adanaspor - Adana Demirspor | Adana | Adana derbisi |
| Mersin İdman Yurdu - Tarsus İdman Yurdu | Mersin | Mersin'de bulunan derbi |
| Aydınspor - Nazilli Belediyespor | Aydın | Aydın'da bulunan derbi |
| Balıkesirspor - Bandırmaspor | Balıkesir | Balıkesirspor-Bandırmaspor rekabeti |
| Akhisarspor - Turgutluspor | Manisa | Manisa'da bulunan derbi |
| Kütahyaspor - Tavşanlı Linyitspor | Kütahya | Kütahya'da bulunan derbi |
| Antalyaspor - Alanyaspor | Antalya | Antalya'da bulunan derbi |
| Bursaspor - İnegölspor | Bursa | Bursa'da bulunan derbi |
Bölgesel rekabetler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kaynar, Utku (20 Ağustos 2019). "Yeşil Siyah Derbi". SporExpres. 23 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ "Marmara derbisinde ezeli rakipler bu kez depremzedeler için oynadı". Hürriyet. 22 Şubat 2023. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.