Türkiye'deki Afganlar

Türkiye'deki Afganlar, Afgan diasporasının bir parçası olan Afganistan'da doğmuş ya da atası olan ve Türkiye'de yaşayan kimselerdir.

Tarihçe

Göç İdaresi verilerine göre Türkiye'de yıllara göre yakalanan düzensiz Afgan göçmenler^[1]
Yıl	Sayı
2014	12.248
2015	35.921
2016	31.360
2017	45.259
2018	100.841
2019	201.437
2020	50.161
Not: Yakalanmayan ya da genel olarak herhangi bir resmi kaydı bulunmayan düzensiz göçmenlerin sayısı bilinmemektedir.

Afganların Türkiye'ye göçü, büyük miktarda Afgan'ın Türkiye'ye geldiği Sovyet'in Afganistan'ı işgaline kadar uzanır. Ancak, dönem içerisinde uygun kayıt tutulmamıştır ve Türkiye'ye yapılan düzensiz göçün belirsiz durumu nedeniyle Afgan göçünün kesin istatistiklerinin tutulması güç olmuştur. 2002'de Türk gazetesi Hürriyet'in bir makalesi, ülke çapında yaşayan binlerce "Afgan" olduğunu iddia etti. İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi (IGAM) Başkanı Metin Çorabatır, Afgan mültecilerin Türkiye'ye girişinin özellikle 2006-2007 periyodundan itibaren artış göstermiş olduğunu açıkladı. İran'a en uzun sınıra sahip olan Van ilinin (Saray, Özalp, Başkale ve Çaldıran ilçeleri) Afgan göçmenler tarafından en sık kullanılan yasa dışı giriş noktası olduğu belirtilmiştir.^[1] 2021'de Taliban'ın Afganistan'daki faaliyetleri sonucu Türkiye'ye doğru olacak mülteci göçünün engellenmesi için Türkiye tarafından önlemler alınmaktadır.

2021'de 11 Eylül'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan'dan askeri açıdan çekileceğini duyurması ve ülkedeki çatışmaların artması üzerine Afgan mültecilerin Türkiye'ye göçünün arttığı öne sürülmüştür. Buna karşın sahadaki medya kuruluşları, resmî açıklamalar ve göç uzmanları bu savı destekleyecek yeterli bilgi olmadığını belirtmektedir. Van Barosu üyesi Jindar Uçar'ın açıklamasına göre göçmenlerin demografik yapısı göz önünde bulundurulduğunda ortada kitlesel göçe ait kanıtlar bulunmamaktadır.^[1]

Demografi

Türk-Alman Üniversitesi öğretim üyesi ve İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi (İGAM) Başkan Yardımcısı Murat Erdoğan'ın açıklamasına göre Türkiye'de Afgan nüfusu en düşük tahminlere göre 500 bin kişiden oluşmaktadır.^[2] Demografik açıdan Afgan göçmenlerin büyük bir kısmını 15-30 yaş aralığında, iş gücü olarak gelen genç erkeklerin oluşturduğu açıklanmıştır. Göçmenlerin Afganistan'daki yakınlarına yollamak veya Batı ülkelerine gitmek için kaçakçılara vermek üzere para biriktirdikleri veya "sadece karınlarını doyurmak için yaşadıkları" öne sürülmektedir. Afgan göçmenlerin Türkiye'de özellikle çobanlık mesleği ile uğraştıkları belirtilmektedir.^[1]