Türkiye'de Hristiyanlık
 Kadıköy Rum Ortodoks Mezarlığı'nda bulunan şapel | |
| Toplam nüfus | |
|---|---|
| Tahmini 203.500–370.000+[1][2][3][4] | |
| Dinler | |
| Hristiyanlık (Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Oryantal Ortodoksluk, Protestanlık) | |
| Diller | |
| Türkçe, Arapça, Ermenice, Bulgarca, İngilizce, Gürcüce, Yunanca, Korece, Farsça, Rusça, Süryanice, Ukraynaca |
| Makale serilerinden |
 |
Türkiye'de Hristiyanlık, MS 1. yüzyılda Anadolu ve Orta Doğu'da Hıristiyanlığın ilk kökenlerine kadar uzanan uzun bir geçmişe sahiptir.[3] Modern zamanlarda Türkiye'deki Hıristiyanların oranı 1914'te %20-25 iken, 1927'de yaklaşık %2'ye, günümüzde ise %0,2-0,4'e düşmüştür.[5][6][7][8] Kaynaklar Türkiye'deki Hristiyan nüfusun 203.500 ile 370.000 arasında değiştiğini tahmin etmektedir.[1][3][4][9] Ancak, ülkede dini bir nüfus sayımı yapılmadığı için kesin sayı belirsizliğini korumaktadır.[10] Türkiye'deki Hristiyanların oranı esas olarak Osmanlı'nın son dönemlerinde yaşanan Ermeni Kırımı, Rum Kırımı ve Süryani Kırımı gibi kırımlar,[19] Yunanistan ve Türkiye arasındaki nüfus mübadelesi,[11][17][20] 19. yüzyılın sonlarında başlayan ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinde hız kazanan Hristiyan göçü ve 1942 yılında Türkiye'deki gayrimüslim vatandaşlardan alınan Varlık Vergisi ve 1955 yılında İstanbul'da Rum ve Ermeni Hristiyanlara karşı gerçekleştirilen 6-7 Eylül Olayları nedeniyle düşmüştür.[17][21] Hıristiyanlığa geçen birçok Türk eski Müslüman, aile baskısı, dini ayrımcılık ve zulüm korkusuyla Hristiyan inançlarını gizledikleri için kesin sayıları tahmin etmek zordur.[10][11][22][23][24][25]
Türkiye'deki kiliselerin durumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Anglikan kiliseleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kilise adı | Resim | Durum |
|---|---|---|
| Kırım Kilisesi, İstanbul | 
|
Aktif |
| Müjdeci Aziz Yuhanna Anglikan Kilisesi, İzmir | 
|
Aktif |
Ermeni kiliseleri
[değiştir | kaynağı değiştir]_(3).JPG)
.png)
.JPG)
Rum/Bizans kiliseleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| Ayios Andreas en te Krisei Manastırı | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Kariye Kilisesi | 
|
Camiye dönüştürüldü, sonrasında müze oldu, sonra tekrar camiye dönüştürüldü |
| Pantokrator Manastırı Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Pantepoptes Manastırı Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Balatlar Kilisesi | 
|
Yıkıntı |
| Antiochos Sarayı | Yıkıntı | |
| Pharos Meryem Ana Kilisesi | Yıkıntı | |
| Azize Gastria Manastırı | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi | 
|
Aktif |
| Aya İrini | 
|
Müze |
| Ayasofya | 
|
Camiye dönüştürüldü, sonrasında müze oldu, sonra tekrar camiye dönüştürüldü |
| Havariyyun Kilisesi | Yıkıldı ve üzerine Fatih Camii inşa edildi | |
| Lips Manastırı Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Stoudios Manastırı | _Monastery.jpg)
|
Yıkıntı; camiye çevrileceği nedeniyle ziyaretçilere kapalı |
| Hagios İoannes en te Trullo Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Blachernae Meryem Ana Kilisesi (İstanbul) | 
|
Aktif |
| Kanlı Kilise | 
|
Aktif |
| Myrelaion Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Aziz Nikolas Katolik Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Pammakaristos Manastırı | 
|
Camiye çevrilmiş |
| İskenderun Aziz Nikola Kilisesi | 
|
Kahramanmaraş depremlerinde hasar gördü |
| Aya Sergios ve Bakhos Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Sveti Stefan Kilisesi | 
|
Aktif |
| İstanbul, Feriköy'deki Aziz Demetrius Kilisesi | Aktif | |
| Kristos Pantepoptes Kilisesi | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Vefa Kilise Camii | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Ayia Theodosia | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Azize Theotokos Kyriotissa | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Kuştul Manastırı | Yıkıntı | |
| Sümela Manastırı | 
|
Müze |
| Meryem Ana Evi | 
|
Müze |
| Meryem Ana Türk Ortodoks Kilisesi | 
|
Aktif |
| Aziz Nikolas Kilisesi (Noel Baba) (Demre) | Yıkıntı, müze |
Katolik kiliseleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| İstanbul Saint Esprit Kilisesi | 
|
Aktif |
| Czestochova Meryem Ana Kilisesi | 
|
Aktif |
| St. Antuan Katolik Kilisesi, İstanbul | 
|
Aktif |
| Azize Tereza Kilisesi - Ankara | 
|
Aktif |
| Müjde Katedrali, İskenderun | 
|
Kahramanmaraş depremlerinde hasar gördü |
| Sent Antuan Latin Katolik Kilisesi, Mersin | .jpg)
|
Aktif |
| Aziz John Katedrali, İzmir | ,_Izmir.JPG)
|
Aktif |
| Saint Pierre Kilisesi | 
|
Müze |
| Aziz Polikarp Kilisesi | .jpg)
|
Aktif |
| San Domenico Kilisesi, İstanbul | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Saint Benoît Latin Katolik Kilisesi | 
|
Aktif |
| Saint Peter ve Saint Paul Kilisesi | 
|
Aktif |
Gürcü kiliseleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi | 
|
Aktif |
| Oşki ("Öşki Manastırı"/"Öşk Vank''/''Çamlıyamaç") | 
|
Terkedilmiş |
| Hahuli Manastırı (''Haho''/''Bağbaşı'') | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Doliskana Manastırı (''Dolishane''/''Hamamlıköy'') | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Bana Katedrali (''Penek'') | 
|
Yıkıntı |
| Tbeti Manastırı (''Cevizli'') | 
|
Yıkıntı |
| eski Gürcü Kilisesi, Ani | 
|
Yıkıntı |
| İşhani Manastırı | 
|
Koruma altında |
| Parhali Manastırı (''Barhal''/''Altıparmak'') | 
|
Camiye çevrilmiş |
| Handzta Manastırı | .JPG)
|
Yıkıntı |
| Ekeki Kilisesi | .jpg)
|
Yıkıntı |
| Othta Eklesia (''Dörtkilise'') | 
|
Terkedilmiş |
| Parehi Manastırı | 
|
Yıkıntı |
| Makriali Aziz Giorgi Kilisesi, Kemalpaşa, Artvin | 
|
Yıkıntı |
| Barlaham Manastırı, Yayladağı | Yıkıntı | |
| Ança Manastırı | 
|
Yıkıntı |
| Okhvame, Ardeşen | 
|
Yıkıntı |
| Tskarostavi Manastırı | 
|
Yıkıntı |
| Opiza Manastırı | 
|
Yıkıntı |
Süryani kiliseleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| Midyat'ta Mor Sharbel Süryani Ortodoks Kilisesi | 
|
Aktif |
| Mor Gabriel Manastırı | 
|
Aktif |
| Deyrüzzaferân Manastırı | 
|
Aktif |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türkiye'de din özgürlüğü
- Karamanlılar, Yunan Ortodoks dinine bağlı Türkçe konuşan halk
- Türkiye'deki dini azınlıklar
- Türkiye'deki Ermeni kültürel mirası
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arestakes Simavoryan, Hristiyanlar (Protestanlar ve Katolikler) 29 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Hıristiyanlar Ağı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Religious Composition by Country, 2010-2050". 21 Aralık 2022. 25 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2025.
- ^ "The Global Religious Landscape". 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;bardakciisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c Erol, Su (2015). "The Syriacs of Turkey: A Religious Community on the Path of Recognition". Archives de sciences sociales des religions. Paris, Fransa: Éditions de l'EHESS (171): 59-80. doi:10.4000/assr.27027
. ISBN 9782713224706. ISSN 1777-5825. 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The Global Religious Landscape". ResearchGate (İngilizce). 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2019.
- ^ "National Profiles | World Religion". www.thearda.com. 23 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2024.
- ^ "Türkiye'de Hristiyan nüfusu ve kilise sayısı - Demokrat Gündem - Haberler - Son Dakika Haberleri". demokratgundem.com. 19 Haziran 2023. 18 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ağustos 2024.
- ^ "Türkiye farklı inançlara sağlanan ibadet yeri sayısında Batı'nın 5 kat önünde". www.aa.com.tr. 17 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2024.
- ^ a b "Turkey (Türkiye)". www.state.gov. Washington, D.C.: U.S. Department of State. 2023. 18 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2025.
- ^ a b c Bulut, Uzay (30 Ağustos 2024). "Turkey: Ongoing Violations against Greek Christians". The European Conservative. Budapeşte, Brüksel, Roma, Viyana: Center for European Renewal. ISSN 2590-2008. 30 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi30 Ağustos 2024.
- ^ Morris, Benny; Ze'evi, Dror (4 Kasım 2021). "Then Came the Chance the Turks Have Been Waiting For: To Get Rid of Christians Once and for All". Haaretz. Tel Aviv. 4 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2021.
- ^ Morris, Benny; Ze'evi, Dror (2019). The Thirty-Year Genocide: Turkey's Destruction of Its Christian Minorities, 1894–1924. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ss. 3-5. ISBN 978-0-674-24008-7.
- ^ Gutman, David (2019). "The thirty year genocide: Turkey's destruction of its Christian minorities, 1894–1924". Turkish Studies. Londra and New York: Routledge on behalf of the Global Research in International Affairs Center. 21 (1): 1-3. doi:10.1080/14683849.2019.1644170. eISSN 1743-9663. ISSN 1468-3849.
- ^ Smith, Roger W. (Bahar 2015). "Introduction: The Ottoman Genocides of Armenians, Assyrians, and Greeks". Genocide Studies International. Toronto: University of Toronto Press. 9 (1): 1-9. doi:10.3138/GSI.9.1.01. ISSN 2291-1855. JSTOR 26986011.
- ^ Roshwald, Aviel (2013). "Part II. The Emergence of Nationalism: Politics and Power – Nationalism in the Middle East, 1876–1945". Breuilly, John (Ed.). The Oxford Handbook of the History of Nationalism. Oxford and New York: Oxford University Press. ss. 220-241. doi:10.1093/oxfordhb/9780199209194.013.0011. ISBN 9780191750304. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ a b c Üngör, Uğur Ümit (June 2008). "Seeing like a nation-state: Young Turk social engineering in Eastern Turkey, 1913–50". Journal of Genocide Research. Londra and New York: Routledge. 10 (1): 15-39. doi:10.1080/14623520701850278. ISSN 1469-9494. OCLC 260038904.
- ^ İçduygu, Ahmet; Toktaş, Şule; Ali Soner, B. (February 2008). "The politics of population in a nation-building process: Emigration of non-Muslims from Turkey". Ethnic and Racial Studies. Londra and New York: Routledge. 31 (2): 358-389. doi:10.1080/01419870701491937. ISSN 1466-4356. OCLC 40348219. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Ağustos 2020 – Academia.edu vasıtasıyla.
- ^ [3][4][11][12][13][14][15][16][17][18]
- ^ Chapter: The refugees question in Greece (1821–1930) in "Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας", ΟΕΔΒ ("Topics from Modern Greek History"). 8th edition (PDF), Nikolaos Andriotis, 2008
- ^ Quarterly, Middle East (2001). "Editors' Introduction: Why a Special Issue?: Disappearing Christians of the Middle East" (PDF). Middle East Quarterly. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi11 Haziran 2013.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Maclean'sisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;christiancentury.orgisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Christian persecution – Turkey". www.opendoorsusa.org. 2015. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2021.
- ^ Khalil, Mohammad H.; Bilici, Mucahit (2007). "Conversion Out of Islam: A Study of Conversion Narratives of Former Muslims" (PDF). The Muslim World. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. 97 (1): 111-124. doi:10.1111/j.1478-1913.2007.00161.x . hdl:2027.42/72141. ISSN 0027-4909. 28 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi15 Ocak 2025.
