Tacikistan Sosyalist Partisi
Tacikistan Sosyalist Partisi | |
|---|---|
| Kısaltma | XCT (HST) |
| Kuruluş tarihi | 15 Haziran 1996 |
| İdeoloji | Sosyalizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
Tacikistan Sosyalist Partisi, Tacikistan'da sol ideolojide yasal bir parti. Tacikistan yasama meclisi olan 'Maclisi Oli'de (Tac. Maҷlisi Olii Ҷumҳurii Tojikiston) temsil edilen beş siyasi partiden biridir.
Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecine girmesiyle birlikte Tacikistan Komünist Partisi Eylül 1991'de isim değiştirerek Sosyalist Parti adını aldı. Ancak Mart 1992'de parti tekrar eski adı olan Komünist Parti ismini kabul etti. Bu arada ülkede 1997 yılına kadar süren bir iç savaş başladı. 15 Haziran 1996'da Sosyalist Parti adıyla yeni bir parti kuruldu. Partinin kurucusu 1991-92 yıllarında faaliyet gösteren Halk Cephesi'nin kurucularından olan ve Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti eski Yüksek Sovyet başkanı Safarali Kanjayev'di.
1999 yılının Mart ayında Safarali Kanjayev'in öldürülmesiyle partiden bazı üyeler istifa etti ve parti gücünü kaybetti. Bu karışıklıkta parti 2000 yılındaki parlamento seçimlerine de katılamadı.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]15 Haziran 1996'da Khujand kentinde düzenlenen Tacikistan Sosyalistleri Kongresi'nde Tacikistan Sosyalist Partisi adıyla yeni bir siyasi partinin kurulmasına karar verildi. Partinin kurucusu ve ilk başkanı eski Sovyet meclisi başkanı ve ülkede ünlü bir avukat olan Safarali Kanjayev'di. 6 Ağustos 1996'da parti Tacikistan Adalet Bakanlığı'na kaydolarak resmi bir nitelik kazandı. Ancak parti lideri Safarali Kenjayev 30 Mart 1999'da başkent Duşanbe'de suikast sonucu öldürüldü. O dönemde cinayetin sebeplerinden biri olarak Kanjayev'in cumhurbaşkanı adayı olarak seçilme ihtimalinin yüksek olması gösterildi.[1]
2000 yılında Fizik alanında bir bilim insanı olan Mirhüseyin Nazriyev parti başkanı seçildi. Ancak 2004 yılında partide bölünmeler yaşandı ve bazı üyeler Cumhurbaşkanı Emomali Rahmanov'u destekleme kararı aldı.
Parlamento ve cumhurbaşkalığı seçimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Partinin 2004 yılı sonunda yapılan VII.Kongresinde 2005 yılında düzenlenecek parlamento seçimleri için adaylar belirlendi. Kongrede 2006 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimleri için de partinin Abduhalim Gafforov'u aday göstermesi kararlaştırıldı. 2005'te yapılan seçimlerde Tacikistan Halk Demokratik Partisi ve Komünist Parti en yüksek oyu alan iki parti olurken Sosyalist Parti % 5 barajını geçemedi. 2010 parlamento seçimlerinde de % 0.47 oy alabildi.[2]
18 Eylül 2013'te düzenlenen VIII.Kongrede parti delegelerinin büyük çoğunluğu A.Gafforov'un tekrar cumhurbaşkanı adayı olarak gösterilmesini destekledi. Ancak seçim kampanyası boyunca adayların hiçbiri mevcut başkan Rahmanov'u eleştirmeye cesaret edemedi. Emomali Rahmanov % 84 oyla yeniden başkan seçilirken Abduhalim Gafforov % 1.5 oy oranıyla 5. sırada yer aldı.
1 Mart 2015 yasama seçimlerinde meclise 4 partiden toplam 63 milletvekili girdi. Tacikistan Sosyalist Partisi % 5.5 oy alarak ilk kez meclie girmeyi başarabildi. Abduhalim Gafforov da parti başkanı olarak seçildi.
Parlamento seçimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçimler | Oy | % | Sandalye |
|---|---|---|---|
| 2005 | veri yok | veri yok | 0 / 63
|
| 2010 | 14.907 | 0.47 | 0 / 63
|
| 2015 | 210.328 | 5.5 | 1 / 63
|
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Eca 20". www.hrw.org. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2016.
- ^ Ато, Абдуқаюми Қаюмзод, Абдулфаттоҳ Шафиев, Бароти Юсуфӣ ва Каюмарси (3 Ocak 2010). "Натиҷаҳои нахустин ва эътирозҳои нахустин". Радиои Озодӣ (Tacikçe). 9 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2016.