Telli Hümaşah Sultan
| Telli Hümaşah Sultan ھما شاہ سلطان | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Haseki Sultan | |||||
| Hüküm süresi | Aralık 1647 – 12 Ağustos 1648 | ||||
| Önce gelen | Hatice Turhan Sultan | ||||
| Sonra gelen | Emetullah Râbia Gülnûş Sultan | ||||
| Ölüm | Muhtemelen 1672'dan sonra İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
| Eş(ler)i | İbrahim | ||||
| Çocuk(lar)ı | Şehzade Orhan | ||||
| |||||
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı | ||||
| Dini | İslam | ||||
| Meslek | Haseki Sultan | ||||
Telli Haseki Hümaşah Sultan, (Osmanlıca: ھما شاہ سلطان ö. 1672'den sonra Osmanlı Devleti);[1] Osmanlı İmparatorluğu'nun 18. padişahı ve 97. İslam Halifesi Sultan İbrahim'in son Hasekisi, tek nikâhlı karısı, Şehzade Orhan annesi ve devlet yönetiminde sözü geçmiş bir haseki sultan'dır.
Kimliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Hümaşah Sultan, I. İbrahim'in Aralık 1647'de İstanbul'da evlendiği "Telli Haseki" olarak da bilinen son eşidir.[1] I. İbrahim'in döneminde çok büyük güce sahip olmuştur. Nikâh töreni pek parlak oldu. Hümaşah'ın vekili Kızlar Ağası, Padişahın vekili de Sadrazam idi. Mihir olarak Mısır hazinesi verildi. Gelin alayı ise çok debdebeli ve tantanalı oldu. Protokola dahil olan bütün divan üyeleri, yüksek devlet memurları ve İstanbul'un bilginleri merasim sırasına göre dizilip Davutpaşa bahçesine gittiler. Telli duvaklı gelini oradan alıp Topkapı yanındaki Valide Sultan bahçesine getirdiler (1647). Bu tarihten sonra Hümaşah, teller ve duvaklar içinde getirildiğinden Telli Haseki diye anıldı.[2]
Valide Sultan olan Kösem Sultan ve padişahın kızkardeşlerinin Edirne'ye sürgün olmalarına sebep olan bu Telli Haseki'dir yâni Hümaşah sultandır. Voyvoda kızının anlattığı masala bakarak, dâiresini samur kürkle döşendiği söylenen hanımsultanda Hümaşah Hasekidir. Padişahın bu hanımından Orhan adı verilen oğlu doğduğunda, padişah boğulmak suretiyle öldürüleli altı ay olmuştu. Telli Haseki'de eski saraya gönderilenler arasındadır. Ancak 1672'ye kadar sağ olduğuna dâir bir hazine makbuzu işaret etmektedir. Daha sonraki hâli hakkında bilgi yoktur ve ölüm târihi ile makberesi bilinmemektedir.
Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şehzade Orhan
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bahadıroğlu, Yavuz, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15inci baskısı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.
- Sertelli, İskender Fahrettin, Telli Haseki Hümaşah Sultan (Osmanlıyı Çökerten Kadın), 2011, ISBN 9786055675196
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "The Imperial House of Osman - 6". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
- ^ Hümaşah Telli Sultan, Hümaşah Telli Sultan. "ŞİİRBAZ SULTANLAR(5)-SULTAN İBRAHİM(Deli)". www.gulceedebiyat.net. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2015.
| Önce gelen: Turhan Sultan |
Haseki Sultan Aralık 1647 – 8 Ağustos 1648 |
Sonra gelen: Emetullah Rabia Gülnuş Sultan |