Texel Koyunu
Texel Koyunu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Texel koyunu, Hollanda'nın kuzeybatısındaki Texel Adası kökenli, et verimi yüksek bir koyun ırkıdır. Kaslı yapısı, hızlı büyüme oranı ve kaliteli karkas özellikleriyle dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilmektedir.
Köken ve tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Texel koyunu, adını köken aldığı Texel Adası'ndan alır. 19. yüzyılın sonlarında, yerel koyunların İngiliz ırkları (Lincoln, Leicester ve Wensleydale gibi) ile melezlenmesiyle geliştirilmiştir. Bu ıslah çalışmaları sonucunda yüksek et verimi ve belirgin kas yapısına sahip bir ırk ortaya çıkmıştır.[1]
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ağırlık: Erkekler ortalama 95 kg, dişiler ise 75 kg'dır.[2]
- Yükseklik: Erkeklerde yaklaşık 70 cm, dişilerde 68 cm'dir.[2]
- Yapağı: Beyaz renkli ve orta uzunluktadır (8–10 cm), lif kalınlığı 28–33 mikron arasındadır.[3]
- Yüz rengi: Beyazdır.
- Boynuz: Her iki cinsiyet de boynuzsuzdur (polled).[2]
Genetik özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Texel koyunları, Miyostatin geninin 3' UTR bölgesindeki bir mutasyon nedeniyle kas gelişiminde avantaj sağlar. Bu mutasyon, miR-1 ve miR-206 mikroRNA'larının hedef bölgelerini etkileyerek kas liflerinin gelişimini artırır.[2]
Yayılım ve popülerlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Texel koyunu dünya çapında yaklaşık 35 ülkede yetiştirilmektedir. Birleşik Krallık, Arjantin, Brezilya, Çekya ve Şili gibi ülkelerde 5.000'den fazla kayıtlı birey bulunmaktadır.[2]
Birleşik Krallık'ta 1970'lerde Fransa'dan ithal edilen koyunlar ile yerel ırkların melezlenmesi sonucu “British Texel” adı verilen daha iri yapılı bir varyant oluşturulmuştur.[2]
Varyantlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Blue Texel
Blue Texel, Texel koyununun mavi renkli bir varyantıdır. 1970'lerde seçici yetiştirme ile ortaya çıkmış ve 1983'te ayrı bir soy kütüğü oluşturulmuştur. FAO tarafından “risk altındaki ırk” olarak sınıflandırılmıştır.[4]
Beltex
Beltex, Texel'in Belçika'da geliştirilmiş aşırı kaslı bir varyantıdır. 1980'lerde Birleşik Krallık'a ithal edilerek et verimi yüksek bir form haline getirilmiştir.[5]
Kullanım alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Texel koyunları, et verimliliği ve kaliteli karkas yapısı nedeniyle dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilir. Hızlı büyüme oranı ve dayanıklılığı sayesinde farklı iklim koşullarına kolay uyum sağlar.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Texel UK – The Breed That Has Something for Everybody". 19 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025.
- ^ a b c d e f "Texel". Harvest Worldwide (İngilizce). 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2025.
- ^ "Harvest Worldwide – Texel". 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025.
- ^ "Blue Texel". Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
- ^ "Beltex" (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2025.
- ^ "New Zealand Sheepbreeders Association – Texel". 7 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025.