Thomas Paleologos
| Thomas Paleologos | |
|---|---|
| Mora Despotu | |
 | |
| Hüküm süresi | 1428–1460 |
| Önce gelen | Konstantinos Paleologos |
| Doğum | 1409 |
| Ölüm | 12 Mayıs 1465 (55 yaşında) |
| Eş(ler)i | Catherine Zaccaria |
| Çocuk(lar)ı | Helena Andreas Manuil Sophia-Zoe |
| Hanedan | Paleologos Hanedanı |
| Babası | II. Manuil |
| Annesi | Helena Dragaš |
| İmza |  |
Thomas Paleologos ya da Palaeologus (Yunanca: Θωμᾶς Παλαιολόγος Thomas Paleologos; 1409 – 12 Mayıs 1465), Mora despotu.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Thomas Paleologos, Bizans İmparatoru[1][2][3] II. Manuil[4] ve karısı Helena Dragaš çiftinin en küçük erkek çocuğudur. Anne tarafından büyükbabası Konstantin Dragaš'dır. Kardeşleri arasında imparatorlar VIII. İoannis ve XI. Konstantinos yanında Mora despotları II. Theodoros Paleologos ve Dimitrios Paleologos ile Selanik despotu Andronikos Paleologos bulunur. En küçük erkek çocuk olarak, hiçbir zaman hükümdarlık beklemedi ama çocukları hükümsüz Paleologos Hanedanı'nın yaşayan tek varisleri olmuştur.
Diğer imparator oğulları gibi, Thomas Paleologos Despot (despotēs) yapıldı ve 1428'den itibaren Mora'daki kardeşleri Theodoros ve Konstantinos'a katıldı. Theodoros'un 1443'te emekli edilmesinden sonra 1448'de Konstantinos (XI. Konstantinos olarak) imparator olana dek onunla birlikte idare etti. Thomas, Mora'nın Despot'u olarak kaldı ancak 1449'dan başlayarak ağabeyi Dimitrios'la paylaşmak zorunda kaldı. Mora'daki Bizans mülkleri, Latin Achaea Prensliği'ne doğru büyük ölçüde genişledi. 1430 son savaşından sonra hemen hemen tüm yarımada Bizans tarafından yönetildi ve Thomas, son Achaea Prensi II. Centurione Zaccaria'nın kızı olan Catherine Zaccaria ile evlendi ve 1432'de kayınpederinin mülkleri ona geçti.
Bu başarılı dönemden sonra, birçok kardeşin arattığı artan karmaşa ile birlik hükûmeti olarak, Bizans Mora'sının servetleri azaldı. Bu, özellikle Thomas'ın batı yönelimine karşıt olarak Osmanlı yanlısı bir politikaya sahip olan Dimitrios'un gelişinden daha ciddi bir hal aldı. 1447'den itibaren Despotlar Osmanlı padişahının vasalı olmuşlardır. Osmanlı İmparatoru II. Mehmed tarafından Konstantinopolis'in kuşatılmasının başlangıcında, Konstantinopolis'e yardım gönderilmesinin engellemek için Mora'ya akın düzenlenmesi için bir Osmanlı ordusu gönderildi. Sultan II. Mehmed tarafından Konstantinopolis'in 29 Mayıs 1453'te fethinden status quo korumak için iki kardeşten Mora'nın ortak yöneticileri olarak görev yapmalarını emretti.
Bu emir, ilk etapta I. Demetrios Kantakuzinos'un torunu Manuil tarafından 1453 yılında Konstantinopolis kuşatması sırasında başlayan Kantakuzinos ailesinin isyanı nedeniyle ilk iki yıl kabul edildi. Sadece ertesi sene Paleologos kardeşlerin güçleri isyancı güçleri yok etti.
Bu koşullar altında ve XI. Konstantinos olmadan ailenin barışını korumak için Thomas hem Osmanlı'ya hem de Osmanlı yanlısı kardeşi Dimitrios'a karşı batı yardımı arayışına girdi. Ceneviz Cumhuriyeti ve Papa ile ittifak kurdu ve 1460'ta Osmanlı'dan yardım istemeyen Dimitrios'u yendi. Osmanlı ordusu, Mora'ya usulen saldırdı ve Thomas kuvvetleri tarafından savunulan Korint Kıstağı boyunca uzanan ve etkin bir şekilde her yerinde insan olmayan Hexamilion duvarı'nı hızla ihlal etti. Thomas ailesi ile birlikte, Papalık tarafından Bizans İmparatorluğu'nun meşru mirasçısı olarak tanındığı İtalya'ya kaçtı.
Mora'daki kalelerin garnizonlarının kumandanları, hükümdarlar tarafından terk edilerek, kendi iradelerine ve koşullarına bağlı olarak ayrı ayrı savaşmayı ya da savaşmamayı seçtiler. Ertesi yıl boyunca, Graitzas kabul ettiği Venedik Cumhuriyeti'nin generali olması için bir teklif aldı ve böylece Salmenikos'u Osmanlı'ya bıraktı.
İmparatorluk mirasçıları
[değiştir | kaynağı değiştir]Mora'nın fethinden sonra Thomas, Roma'da yaşadı ve Hristiyan Avrupa'da Doğu'nun haklı imparatoru olarak tanındı. Durumundan daha fazla destek yaratmak için Thomas, yaşamının son yıllarında Rum Ortodoksluğundan itibaren Roma Katolikliğine geçti. 1465 yılında ölümünden sonra haklı Bizans İmparatoru'nun görevi 1453 yılında Mistra'da doğan büyük oğlu Andreas Paleologos tarafından devralındı.
1461 yılında II. Mehmed, de facto antik Roma devletinin son serbest bölgesi olan Trabzon İmparatorluğu'nu fethetti. Bununla birlikte, Mehmed, 1453'te İstanbul'u ele geçirdiğinde zaten kendisini "Roma İmparatoru" ilan etmişti.
Katolik Kilisesi ve Ortodoks Kilisesi'ni yeniden birleştirme çabasıyla, Papa II. Paulus, 1472'de, Rusya'nın Roma Katolik ülkesi olmasını umut ederek Thomas'ın Katolik kızı, Zoe Palaiologina (Sophia ismini aldı) ve Rusya'nın Büyük Prensi III. İvan arasında bir evlilik düzenledi. Kiliseleri birleştirme girişiminde başarısız oldu. Bununla birlikte, bu evlilik yüzünden Moskova ertesi yüzyılda "Üçüncü Roma" emperyal politikasına başlamıştır. Üstelik Thomas'ın büyük torunu, IV. İvan, Rus imparatoru (Çar) olarak taç giydirilen hükümdardı (İmparator unvanı III. İvan ve oğlu III. Vasili tarafından zaten kullanılmaya başlamıştı). Zoe / Sophia'nın bilinen son torunu Livonia'nın kral Magnus'unun karısı Staritsa'lı Maria'ydı. 1610'da öldü.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Catherine (Caterina) Zaccaria ile olan evliliğinden, Thomas Paleologos'un en az dört çocuğu oldu:
- Eleni Paleologina, Sırbistan despotu Lazar Branković ile evlendi.
- Andreas Paleologos, Bizans tahtı iddiasını devam ettirdi.
- Manuil Paleologos.
- Zoi Palaiologina (Sofia ismini aldı), Rusya Büyük Prensi III. İvan ile evlendi.
Soy ağacı
[değiştir | kaynağı değiştir]| Thomas Paleologos'un soy ağacı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ The Oxford handbook of Byzantine studies, Elizabeth Jeffreys, John F. Haldon, Robin Cormack, Oxford University Press, 2008, p.292
- ^ History of the Byzantine Jews: a microcosmos in the thousand year empire, Elli Kohen, University press of America, 2007, p.156
- ^ Empire of magic: medieval romance and the politics of cultural fantasy, Geraldine Heng, Columbia University Press, 2003, p.152
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- Genel
- Georgios Frantzis, The Fall of the Byzantine Empire, trans. Marios Philippides, Amherst MA: University of Massachusetts Press, 1980. 0-87023-290-8
- Jonathan Harris, Greek Émigrés in the West, 1400-1520, Camberley: Porphyrogenitus, 1995. 1-871328-11-X
- Jonathan Harris 'A worthless prince? Andreas Palaeologus in Rome, 1465-1502', Orientalia Christiana Periodica 61 (1995), 537-54
- Donald M. Nicol, The Immortal Emperor, Cambridge University Press, 1992. 0-521-41456-3.
- Nicol, Donald M. (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453 (İngilizce) (İkinci bas.). Londra: Rupert Hart-Davis Ltd. ISBN 0-246-10559-3.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Steven Runciman, The Fall of Constantinople 1453, Cambridge University Press, 1965. 0-521-09573-5
