Tike Heykeli (Konuralp)
| Tike Heykeli | |
|---|---|
 | |
| Hammadde | Mermer |
| Oluşturulma | M.S. 2. yüzyıl |
| Keşfedilme | 1931 Prusias Ad Hypium |
| Yer | İstanbul Arkeoloji Müzesi |
Tike Heykeli, Düzce'nin Konuralp mahallesindeki Prusias Ad Hypium antik kentinde bulunan ve İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen Tike heykeli.
Şans tanrısı Tike'nin, kucağında bolluk tanrısı Plutos'u taşır vaziyette tasvir edildiği; çok zengin süslemeye sahip 2.65 metre yükseliğinde bir heykeldir. Sol kolunda Plutos'un yanı sıra bölgeye özgü meyvelerle dolu bereket boynuzu taşıyan kadın figürünün, sağ eli bileğinden kesiktir.[1]
Eser, orijinali MÖ 4. yüzyıla ait olan bir heykelin Roma döneminde M.S. 2. yüzyılda yapılmış bir kopyasıdır.[2] Yapıldığı dönemde önemli bir kamusal veya anıtsal alanda yer aldığı düşünülür. Heykel, 1931'de bir arazide üzerindeki renklerine varıncaya kadar korunmuş vaziyette tesadüfen bulundu. İstanbul Arkeoloji bir arazide tesadüfen bulundu’ne götürüldü. Eserin bir kopyası Konuralp Müzesi'nde sergilenmektedir.[3]
Betimleme
[değiştir | kaynağı değiştir]Heykel, Prusias ad Hypium sikkeleri üzerindeki tasvirleriyle bire bir uyum gösterir şekilde tasvir edilmişir. Bir kiton (tunik) ve himasyon (şal) giyen kadın figürü; Tike ile özdeşleştirilen kule taç yerine yarım ay şeklinde, tepesi yüksek, bir kalathos (çanak) taç takmaktadır.[1] Bu taç, kentin bölgedeki tarımsal faaliyetlerinin ve toprağın bereketinin bir simgesidir. Kule taç takmaması, Tanrıça'nın kentin koruyucusu olarak görülmediğinin bir göstergesi olarak yorumlanmıştır.[1]
Heykelin yana doğru açık sağ kolu dirsekten kesiktir. Bu kol olasılıkla -kent sikkelerinde de betimlendiği şekliyle- bir tekne dümeni tutmaktadır. Dümen, yüksek ihtimalle Hypios Nehri üzerinde yapılan ticareti sembolize etmektedir.[1]
Yukarı doğru kaldırdığı sol kolunda içinde muhtemelen bölgeye özgü meyvelerin yer aldığı bir bereket boynuzu ile bebek Tanrı Plutos vardır. Plutos burada sağ elinde meyve taşırken sol eliyle de tanrıçanın saçını yakalar biçimde betimlenmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Okan, Emre (1 Aralık 2016). "Tykhe ya da Fortuna". Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi. 1 (1): 1-14. ISSN 2667-6818.
- ^ "Konural Müzesi/ Tyche Heykeli ve Orpheus Mozaiği". Kültür Portalı. 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2025.
- ^ "Konuralp Müzesi". Türkiye Turizm Ansiklopedisi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2025.