Tonga başbakanları listesi

Tonga başbakanı, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tonga Krallığı'nda 1876 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır.^[1]

1875 yılında kabul edilen anayasa ile oluşturulan başbakanlık makamına hem başbakanı hem de hükûmet üyelerini kral atamaktadır. Kralın hem başbakanı hem de hükûmet üyelerini görevden alma yetkisi de bulunmaktadır.^[2]

Tonga başbakanları listesi (1876-günümüz)

No.	İsim (Doğum–Ölüm)	Görev süresi	Siyasi parti
1	Tēvita ʻUnga (~ 1824–1879)	1 Ocak 1876 – 18 Aralık 1879	Bağımsız
Makam boş kaldı (18 Aralık 1879 – Nisan 1881)
2	Shirley Waldemar Baker (1836–1903)	Nisan 1881 – Temmuz 1890	Bağımsız
3	Siaosi U. Tukuʻaho (1854–1897)	Temmuz 1890 – 1893	Bağımsız
4	Siosateki Tonga Veikune (1853–1913)	1893 – Ocak 1905	Bağımsız
5	Siaosi Tuʻipelehake (1842–1912)	Ocak 1905 – Ocak 1905	Bağımsız
6	Sione Mateialona (1852–1925)	Ocak 1905 – 30 Eylül 1912	Bağımsız
7	Tevita Tuʻivakano (1869–1923)	30 Eylül 1912 – 30 Haziran 1923	Bağımsız
8	Viliami Tungi Mailefihi CBE (1887–1941)	30 Haziran 1923 – 20 Temmuz 1941	Bağımsız
9	Solomone Ula Ata OBE (1883–1950)	Temmuz 1941 – 12 Aralık 1949	Bağımsız
10	Taufa'ahau Tungi KBE^{[Not 1]} (1918–2006)	12 Aralık 1949 – 16 Aralık 1965	Bağımsız
11	Fatafehi Tuʻipelehake CBE (1922–1999)	16 Aralık 1965 – 22 Ağustos 1991	Bağımsız
12	Siaosi Tuʻihala ʻAlipate Vaea Tupou (1921–2009)	22 Ağustos 1991 – 3 Ocak 2000	Bağımsız
13	ʻAhoʻeitu ʻUnuakiʻotonga Tukuʻaho^{[Not 2]} (1959–)	3 Ocak 2000 – 11 Şubat 2006	Bağımsız
14	Dr. Feleti Sevele (1944–)	30 Mart 2006 – 22 Aralık 2010	İnsan Hakları ve Demokrasi Hareketi
15	Siale ʻAtaongo Kaho, Lord Tuʻivakanō (1952–)	22 Aralık 2010 – 30 Aralık 2014	Bağımsız
16	ʻAkilisi Pōhiva (1941–2019)	30 Aralık 2014 – 12 Eylül 2019	Barışçıl Adaların Demokratik Partisi
-	Semisi Sika (1968–) (geçici)	12 Eylül 2019 – 27 Eylül 2019	Barışçıl Adaların Demokratik Partisi
17	Pohiva Tuʻiʻonetoa (1951-2023)	27 Eylül 2019 – 27 Aralık 2021	Tonga Halk Partisi
18	Siaosi Sovaleni (1970–)	27 Aralık 2021 – 9 Aralık 2024	Bağımsız
-	Samiu Vaipulu (1952–)	9 Aralık 2024 – 22 Ocak 2025	Bağımsız
19	ʻAisake Eke (1960–)	22 Ocak 2025 – 18 Aralık 2025	Bağımsız
20	Fatafehi Fakafānua (1985–)	18 Aralık 2025 – Görevde	Bağımsız

Ayrıca bakınız

Tonga hükûmdarları listesi

Notlar

^ İlerleyen süreçte Kral IV. Tāufaʻāhau Tupou
^ İlerleyen süreçte Kral VI. Tupou

Kaynakça

^ "Tonga hükûmetleri". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017.
^ "Tonga Krallığı anayasası" (PDF). 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017.

Dış bağlantılar

Dünya Devlet Adamları – Tonga22 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[3] İlerleyen süreçte Kral IV. Tāufaʻāhau Tupou

[4] İlerleyen süreçte Kral VI. Tupou

[1] "Tonga hükûmetleri". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017.

[2] "Tonga Krallığı anayasası" (PDF). 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017.

[1]

[2]

[Not 1]

[Not 2]