Tropaeolum majus
| Tropaeolum majus | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Tropaeolum majus | |||||||||||||||
Tropaeolum majus, Tropaeolum cinsine bağlı bir bitki türüdür.[1] Latinçiçeğigiller (Tropaeolaceae) familyasından, gösterişli çiçekleri ve yenilebilir yapısıyla tanınan tek yıllık otsu bir bitkidir.[2] Halk arasında "Latin çiçeği" olarak bilinir.[3]
Köken ve Yayılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Latin çiçeği, Güney Amerika'nın batısında, özellikle And Dağları boyunca Bolivya ve Kolombiya arasında doğal olarak yetişir.[3] Zamanla süs bitkisi olarak dünyanın birçok bölgesine yayılmıştır.[4] Türkiye'de de park ve bahçelerde görsel amaçlı kullanılmakta ve Adana'nın doğal florasında kendiliğinden yetişmektedir.[5]
Morfoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Tropaeolum majus, tırmanıcı veya yayılıcı formda büyüyebilen, çıplak ya da neredeyse çıplak gövdeli bir bitkidir. Yaprakları dairesel ve saplıdır. Çiçekleri genellikle sarı, turuncu veya kırmızı tonlarındadır ve beş taç yaprağa sahiptir. Bitki, 0,5-2 metreye kadar uzayabilir. Çiçek sapı 6–13 cm'dir.[5]
Kullanım Alanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Süs Bitkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Gösterişli çiçekleri sayesinde peyzaj düzenlemelerinde, özellikle dikey bahçelerde ve çitlerde sıkça kullanılır.
Yenilebilir Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Latin çiçeğinin çiçekleri ve yaprakları yenilebilir olup, hafif acımsı ve baharatlı bir tada sahiptir. Salatalarda, garnitürlerde ve çeşitli yemeklerde kullanılır. Ayrıca, C vitamini açısından zengindir.
Tıbbi Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Geleneksel tıpta, antiseptik ve idrar söktürücü özellikleri nedeniyle kullanılmıştır. Ancak, bu tür kullanımlar için bilimsel araştırmalar sınırlıdır.[5]
Yetiştirme Koşulları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Işık: Güneşli veya yarı gölge alanları tercih eder.
- Toprak: İyi drene edilmiş, hafif ve besin açısından zengin topraklarda iyi gelişir.
- Sulama: Toprağın nemli kalması sağlanmalı, ancak su birikintisinden kaçınılmalıdır.
- Çoğaltma: Tohumla kolayca çoğaltılabilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ Doğan, Hüseyin (18 Ekim 1753). "Tropaeolum majus (Latin çiçeği)". Kocaeli Bitkileri. 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ a b Yüksel, Erdal (10 Haziran 2012). "Latin çiçeği, Tropaeolum majus | AZbitki". Adan Zye Bitkiler Dünyası. 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ "Cittaslow Botanik Park: LATİN ÇİÇEĞİ ( Tropaeolum majus )". Cittaslow Botanik Park. 8 Temmuz 2023. 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". semanticscholar.org. 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Tropaeolum majus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Tropaeolum majus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
| Tropaeolum ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |