Tzkruti
Tzkruti (Gürcüce: წყრუთი; okunuşu: "tzkruti"), Gürcistan’nın Samtshe-Cavaheti bölgesinde (mhare), Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Ahaltsihe Havzası'nda, deniz seviyesinden 1.130 metre yükseklikte yer alır. Ahaltsihe kentine 6 km uzaklıktadır.
Tzkruti, Mikeltzminda ve Tzira köyleriyle birlikte Tzkruti temini oluşturmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Tzkruti'nin kuruluşuna ilişikin bilgi yoktur. Birleşik Gürcistan Krallığı'ndan bağımızlığını alan Samtshe Atabeyliği sınırları içindeyken köyü 1578'de Osmanlılar ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde büyük bir köy olarak yer almış olması Tzkruti'nin eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlı idaresinin "Zuğurt" (زوغورت) olarak kaydettiği Tzkruti, Ahısha livasının Güney nahiyesine bağlıydı. Köyde Osmanlıların Hristiyan köylülerden tahsil ettiği ispenç vergisi vermekle yükümlü 32 hane yaşıyordu. Hane reisleri Azara, Vardzel, Ahala, Grigol, Matata, Maharebel, Manvel, Kvirike, Gogiça, İvane, Revaz, Grigol gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, darı, mercimek, nohut, keten tarımı ve arıcılık yapıldığı, koyun ve domuz beslendiği defterdeki vergi kayıtlarından anlaşılmaktadır.[1]
Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan Tzkruti, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında imzalanan Edirne Antlaşması'yla Rusya'ya bırakıldı. Köy bu şekilde yeniden Gürcistan'ın bir parçası haline geldi. Bugün Tzkruti'de yaşayan Ermeniler Erzurum vilayetine bağlı Ilıca'dan göç etmiştir.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 yılı verilerine göre köyde 1.056 kişi yaşıyordu. Nüfusu Ermenilerden oluşuyordu.[2]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 1.194 | 567 | 627 |
| 2014 | 1.056 | 523 | 533 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 22, II. cilt (1941), s. 25". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2021.
- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 273 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7