Varşova Matematik Okulu

Varşova Matematik Okulu, Dünya Savaşları arasındaki yirmi yıl içinde, özellikle mantık, küme teorisi, nokta-küme topolojisi ve gerçel analiz alanlarında, Polonya, Varşova'da çalışan bir grup matematikçiye verilen isimdir. Çalışmalarını, 1920'de kurulan, dünyanın ilk uzman saf matematik dergilerinden biri olan Fundamenta Mathematicae dergisinde yayınladılar. Birkaç yıl sonra ünlü kariyeri onu Berkeley'deki California Üniversitesi'ne götürecek olan Alfred Tarski, 1933'te bu dergide, doğru kavramının tanımlanamazlığı üzerine ünlü teoremini yayınladı.

Tarihçe

Varşova Matematik Okulu, ortaya çıkışını kurucuları Zygmunt Janiszewski, Wacław Sierpiński ve Stefan Mazurkiewicz’in olağanüstü bilimsel ve örgütsel yeteneklerine borçludur. Bu matematikçi grubu önemli sonuçlar elde etti ve nispeten kısa bir süre içinde uluslararası tanınırlık kazandı. Başarı büyük ölçüde, Janiszewski'nin 1920'de çıkmaya başlayan Fundamenta Mathematicae dergisini Varşova'da yaratma konusundaki yenilikçi fikrinin uygulanmasının etkisiydi. Ne yazık ki, fikrin yazarı ve derginin ilk editörü Janiszewski - ilk cilt yayımlanmadan daha önce öldü. Onun yerine Wacław Sierpiński ve Stefan Mazurkiewicz geçti. Onların rehberliği altında dergi büyük bir başarı elde etti ve yeni araştırmaları sunmak için uygun bir forum olarak Polonya içinde ve dışında hızla kabul edildi. 1920–1939 yılları arasında Fundamenta Mathematicae’nın 32 cildi çıktı, on dokuz ülkeden matematikçilerle, 212 yazarın 934 makalesi yayımlandı. Bu başarı büyük ölçüde Wacław Sierpiński'nin marifetinin ve sıkı çalışmasının sonucuydu.

Sierpiński ve Mazurkiewicz tarafından oluşturulan grup arasında yaratıcı bir işbirliği ve samimiyet atmosferi hüküm sürüyordu. Bu çevrede Kazimierz Kuratowski, Stanisław Saks, Bronisław Knaster, Antoni Zygmund, Stefan Straszewicz, Aleksander Rajchman, Zygmunt Zalcwasser, Otto Nikodym, Kazimierz Zarankiewicz, Karol Tarsuk, Edward Szpil Stefania, Adnkiewicz, Karol Tarsuk, Edward Szpil Stefania Marczewski, Alfred Tarski Zenon Waraszkiewicz ve Samuel Eilenberg gibi matematikçiler Varşova Matematik okulu bünyesinde yer almıştır. Liderler Sierpiński ve Mazurkiewicz, öğrencilerine ve işbirlikçilerine karşı her zaman olumlu bir tavırla yaklaştı. Sierpiński, bilimsel konuların çok ötesine geçen nezaketiyle ünlüydü.

Polonya dışında Varşova Matematik Okulu'nun artan ünü ile bilimsel temasların seviyesi de gelişti. Varşova matematikçileri kısa ve uzun süreler için diğer merkezleri ziyaret etmeye davet edildi. Bütün dersleri verdiler ve genç bilim adamları birkaç ay süren burslardan yararlanmaya hevesliydi. Benzer şekilde, Varşova, Polonyalı meslektaşları ile tanışmak, konferanslar vermek ve konferanslara katılmak için oraya giden hem tanınmış profesörler hem de genç burs sahipleri olan çok sayıda yabancı bilim adamı tarafından ziyaret edildi.

Matematikçiler

Varşova Matematik Okulu'nun önemli üyeleri şunları içermektedir:

• Wacław Sierpiński
• Kazimierz Kuratowski
• Edward Marczewski
• Bronisław Knaster
• Zygmunt Janiszewski
• Stefan Mazurkiewicz
• Stanisław Saks
• Karol Borsuk
• Roman Sikorski
• Nachman Aronszajn
• Samuel Eilenberg

Ayrıca, Varşova'da Lwów-Varşova Mantık Okulu'nda çalışan dikkate değer mantıkçılar da aşağıda listelenmiştir:

• Stanisław Leśniewski
• Adolf Lindenbaum
• Alfred Tarski
• Jan Łukasiewicz
• Andrzej Mostowski
• Helena Rasiowa

Fourier analizi, Varşova'da aşağıdaki isimlerin çalışmalarıyla geliştirildi:

• Aleksander Rajchman
• Antoni Zygmund
• Józef Marcinkiewicz
• Otton M. Nikodym
• Jerzy Spława-Neyman

Ayrıca bakınız

• Polonya Matematik Okulu
• Kraków Matematik Okulu
• Lwów Matematik Okulu

Konuyla ilgili yayınlar

• Murawski, Roman (5 Haziran 2010), "Philosophy of Mathematics in the Warsaw Mathematical School", Axiomathes, Springer Science and Business Media LLC, 20 (2-3), ss. 279-293, doi:10.1007/s10516-010-9107-y, ISSN 1122-1151 
• Duda, Roman (2004), "On the Warsaw interactions of logic and mathematics in the years 1919–1939", Annals of Pure and Applied Logic, Elsevier BV, 127 (1-3), ss. 289-301, doi:10.1016/j.apal.2003.11.025, ISSN 0168-0072 
• Niwiński, Damian (3 Haziran 2016), "Contribution of Warsaw Logicians to Computational Logic", Axioms, MDPI AG, 5 (2), s. 16, doi:10.3390/axioms5020016, ISSN 2075-1680 
• Zygmund, Antoni (26 Kasım 2015). "Chapter 3: Steinhaus and the Development of Polish Mathematics". Mauldin, R. Daniel (Ed.). The Scottish Book: Mathematics from The Scottish Café, with Selected Problems from The New Scottish Book. Birkhäuser. ISBN 9783319228976. 
• Sierpiński, Wacław (1959), "The Warsaw School of Mathematics and The Present State of Mathematics in Poland" (PDF), The Polish Review, University of Illinois Press on behalf of the Polish Institute of Arts & Sciences of America, 4 (1/2), ss. 51-63, JSTOR 25776222 
• Duda, Roman (2014), "Some Remarks Concerning Reception of Mathematics in Central-Eastern Europe in the Years 1850‒1920", Technical Transactions Fundamental Sciences 
• Duda, Roman (1996), "Fundamenta Mathematicae and the Warsaw school of mathematics", Goldstein, Catherine; Gray, Jeremy; Ritter, Jim (Ed.), L'Europe mathématique: Histoires, mythes, identités/Mathematical Europe: History, Myth, Identity, Paris, ss. 480-498, ISBN 2-7351-0685-3 
• Przeniosło, Małgorzata (2011), "Powstanie i rozwój warszawskiej szkoły matematycznej w dwudziestoleciu międzywojennym (Savaşlar arası dönemde Varşova matematik okulunun kurulması ve geliştirilmesi)", Przegląd Historyczny (Lehçe), 102 (2)