Vikipedi:Temiz başlangıç
 | Bu sayfa Vikipedi'nin resmî politikalarından biridir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak kullanıcılar tarafından benimsenmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin kullanıcılardan onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir kısım varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin. |
 | Bu sayfanın özeti: Geçerli kısıtlamalar veya engellemeler altında olmayan bir kullanıcı, mevcut hesaplarını kullanmayı bırakabilir ve yeni bir hesap ile başlangıç yapabilir. Kullanıcılar, vandalizm karşısında veya olası bir kişisel saldırı karşısında temiz bir başlangıç yapma ihtiyacı duyabilirler. Bununla birlikte yeni bir kullanıcı, edindiği tecrübeler dahilinde eski davranışlarını düzeltmek için de bu yola başvurabilir. Bu durum kullanıcının iyi niyetle Vikipedi’de devamlılık sağlamasını ve katkıda bulunmasını amaçlar. Temiz bir başlangıç, kukla politikaları dikkate alınarak gerçekleştirilmelidir. Temiz bir başlangıç yapma ihtiyacı duyan bir kullanıcı, eski hesabını belirtmek zorunda değildir ancak eski hesabı ile ilişkisini de kesmelidir. |
| Vikipedi politikaları |
|---|
| İlkeler |
| İçerik standartları |
| Diğer kullanıcılarla çalışma |
| Dizinler |
Temiz başlangıç, kullanıcının yeni bir hesapla yeni bir başlangıç yapmak için eski bir hesabı kullanmayı bırakmasıdır. Temiz bir başlangıç yapmak için en yaygın iki neden, geçmiş hataları tecrübe ederek düzeltmek veya tacizden kaçınmaktır. Eski hesap açıkça durdurulmalı ve yeni hesap, diğer kullanıcıların hesabı tanımasına ve tanımlamasına olanak tanıyan kalıpları veya davranışları sergilemekten kaçınmalıdır. Yeni hesabın gerçekten "temiz başlangıç" gerçekleştirebilmesi için kullanıcılardan, yeni alanlarda düzenleme yapması, eski anlaşmazlıklardan kaçınması ve topluluk kurallarına uyması beklenmektedir.
Gerçek bir temiz başlangıç, Vikipedi'nin kukla politikası dikkate alınarak yapılmalıdır. Nitekim, hatalarını düzeltmeye çalışan bir kullanıcı, maddeleri veya konuları düzenlemeye devam etmek için yeni oluşturduğu hesabını ilk etapta olumsuz bir itibara yol açacak şekilde kullanırsa (anlaşmazlıklara karışmak, değişiklik savaşları veya diğer işleyişi aksatıcı faaliyetlerde bulunmak), muhtemelen tanınacak ve eski hesabı ile olan ilişkisi ortaya çıkarak bunun neticesinde de kukla politikası uygulanacaktır. Geçmişteki kötü davranışların sonuçlarından kaçınmak için hesapların değiştirilmesi genellikle gözden kaçan bir inceleme olarak görülür ve ek yaptırımlara yol açabilir. Kullanıcının yeni hesap adı altındaki davranışı, hesabın temiz bir başlangıç mı yoksa incelemeden kaçınmak için yasaklanmış bir girişim mi olduğunu belirler. Eski hesaba ait etkin yasaklar, engeller veya yaptırımlar (burada listelenenler dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) varsa temiz başlangıç uygun görülmez.
Kriterler
[kaynağı değiştir]Temiz başlangıç yapabilecek kullanıcılar
[kaynağı değiştir]Aktif veya süresi dolmamış yaptırımları olmayan ve davranışları için resmî olarak tartışılmayan veya tartışılmak üzere olmayan her kullanıcı temiz bir başlangıç yapabilir. Bununla birlikte vandalizm ve kişisel saldırılardan rahatsızlık duyup Vikipedi'yi bırakma noktasına gelen ayrıca Vikipedi'ye olan katkılarını devam ettirmek isteyen kullanıcılar temiz bir başlangıç yapabilirler.
Temiz başlangıç yapamayacak kullanıcılar
[kaynağı değiştir]Etkin yasaklar, engeller veya yaptırımlar uygulanan herhangi bir kullanıcı (burada listelenenler dâhil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere); veya halihazırda davranışları üzerine resmî olarak tartışılan (örneğin idari bir alanda veya Tahkim Komitesiyle açık bir davada); veya incelemeden kaçmaya çalışan kullanıcıların, temiz bir başlangıç yapması uygun görülmez.
"Temiz başlangıç" nasıl yapılır
[kaynağı değiştir]Yeni bir başlangıç yapmaya karar verdiğiniz vakit önceki hesabınız ile ilişkilendirilmek istemiyorsanız, eski hesabı kullanmayı bırakın ve kullandığınız tek hesap olan yeni bir hesap oluşturun. Yanlış anlaşılma olasılığını azaltmak için eski hesabınıza, {{Emekli}} etiketini kullanarak veya başka bir mesaj bırakabilirsiniz. Nitekim çoğu durumda aynı anda birden fazla hesap kullanamazsınız. Eğer isminizi açıklamak istemeyeceğiniz türden olaylar ile karşılaşmışsanız (vandalizm ve kişisel saldırı gibi) ve bunun üzerine temiz bir başlangıç yapmışsanız eski hesabınız ile tüm ilişkinizi kesip sadece yeni oluşturduğunuz hesap ile oturum açın. Yine olası yanlış anlaşılmalara mahal vermemek adına yeni hesabınızda, eski hesabınızı belirtmek istediğiniz takdirde; {{Kullanıcı Alternatif Hesap}} veya belirtmek istemediğiniz takdirde ise; {{Kullanıcı Temiz Başlangıç}} şablonlarını kullanabilirsiniz.
Bildirim ve izin
[kaynağı değiştir]Geçmişte herhangi bir yaptırıma tabi olmamışsanız ve kukla davranışları sergilememişseniz temiz başlangıcınızı kimseye bildirmeniz gerekmez. Bununla birlikte, denetçilere bildirimde bulunmak sizin için yararlı olabilir ve temiz başlangıç prosedürünü izleyerek sizinle ilgili belirgin bir sorun olmadığını doğrulayabilirsiniz. Bu, "perde arkası" tartışmalarından ve soruşturmalarından kaynaklanabilecek yanlış anlama riskini azaltabilir ve alternatif bir hesap oluşturmak için yanlış bir engelleme veya yaptırım başvurusunda size yardımcı olabilir. Eğer herhangi bir idari birim yaptırımı altındaysanız, temiz başlangıç yaparken idari birime bu durumu bildirmelisiniz. Kimsenin temiz bir başlangıç için izin verme yetkisinin olmadığını unutmayın. "İzin" terimi, eylemleriniz için hatalı tutulmayacağınız duygusunu beraberinde getirir. Temiz bir başlangıç yapmaya çalışırsanız, ancak bunu başaramazsanız, hem eski hem de yeni hesaplardaki işlemlerinizden sorumlu tutulursunuz. Değişikliği birisine bildirmiş olmanız, sizi kötü davranışlarınızın sonuçlarından mazur görmeyecek veya sizi tanınmadan korumayacaktır.
Temiz başlangıçtan sonra düzenleme
[kaynağı değiştir]Yeni başlangıç şartları altında hesaplarını değiştiren kullanıcıların tam olarak yeni bir başlangıç arayışında oldukları varsayılmaktadır. Topluluğun davranış normlarına saygı gösterecek ve eski hesabınız altında dâhil olabileceğiniz anlaşmazlıklar veya kötü davranışlarla ilişkilendirilmekten kaçınacak şekilde düzenleme yapmaktan sorumlusunuz. Özellikle başka bir kullanıcı veya kullanıcılar ile anlaşmazlığa karıştıysanız, daha önce düzenlediğiniz maddelerden veya konulardan tamamen kaçınmanız en iyisidir. Davranışlarınızda olumlu değişiklikler yapmazsanız, geçmiş hesaplarınızın işlemlerinden tanınabilir ve sorumlu tutulabilirsiniz. Benzer şekilde, diğer kullanıcılardan gördüğünüz kişisel saldırılar nedeniyle temiz bir başlangıç yapmak istiyorsanız, sizi aynı kullanıcılarla çatıştırabilecek maddeleri düzenlemekten kaçınmalısınız, çünkü muhtemelen sizi tanıyacaklardır.
Önceki maddelere ve konulara dönmeyin
[kaynağı değiştir]Kullanıcıların ilk etapta onları Vikipedi'ye çeken aynı konuları düzenlemek istemeleri doğaldır. Bununla birlikte, temiz başlangıçtan sonra favori bir konuya dönmek, diğer kullanıcıların eski ve yeni hesapları tanıması ve ilişkilendirmesi açısından önemli bir risk taşır. Bu yeni hesabı kullanırken davranışınız tamamen uygun olsa bile, tartışmalara, daha fazla itibar kaybına, engellemelere veya yasaklara neden olabilir. Bu nedenle, temiz başlangıçtan sonra eski konu alanlarından tamamen kaçınmak en iyisidir. Düzenlemek istediğiniz favori bir konunuz varsa, eski hesabı kullanmaya devam etmek, davranışınızı temizlemek ve itibarınızı zor bir şekilde olsa dahi yeniden oluşturmak daha iyi olabilir. Alternatif olarak, eski ilgi alanlarına dönmeden önce diğer alanları düzenlemeye ve "iyi" katkılarda bulunan bir kullanıcı olarak itibar kazanmaya biraz zaman ayırın. "Temiz başlangıç" hedefinin davranışınızda olumlu bir değişiklik yapmak olduğunu unutmayın, böylece eski hesabınız ile tanınamazsınız; derhal önceden çekişmeli olan düzenleme alanlarına geri dönmek, önceki hesabınızın tanımlanmasını daha olası hale getirir.
Çekişmeli ve irdelenmiş konular
[kaynağı değiştir]Bazı maddeler ve konular özellikle çekicidir ve haklarında tartışmalar, topluluk yaptırımları veya tahkim davaları şeklinde ek topluluk incelemeleri gerçekleştirilebilir. Temiz başlangıç yapmaya çalışan kullanıcılar bu alanlardan tamamen kaçınmalıdır. Orijinal hesap resmî bir düzenleme kısıtlaması altında olmasa bile, hesapların değiştirilmesi düzenleyicinin tartışmalı taraflarla olan geçmiş ilişkisini gizler ve topluluğun anlaşmazlığı izlemesine müdahale eder. Çekişmeli veya incelenen konuları yeni bir hesapla düzenlemeye devam etmek için temiz başlangıç yapmak uygun bir kullanım değildir. Hesapları değiştirmek ve çekişmeli bir alanda düzenlemeye devam etmek, diğer kullanıcıların sizi tanıması, eski ve yeni hesaplarınızı birbiriyle ilişkilendirmesi açısından önemli bir risk taşır. Uzun vadeli engeller ve yasaklar riski taşıyan kullanıcıların temiz bir başlangıç yapması kaçınma olarak görülebilir. Belirli bir durumda emin değilseniz, Vikipedi'de yer alan hizmetlilerden tavsiye isteyebilirsiniz. Temiz başlangıç eski anlaşmazlıkları ve davranışlarınızı devam ettirmek için değildir. Temiz başlangıç geçmişten edinilen tecrübeler ile yeni alanlara geçmek isteyen veyahut eski anlaşmazlıkları ve kötü davranışları bir kenara bırakmak isteyen kullanıcılar için tasarlanmıştır.
Hizmetlilik talepleri
[kaynağı değiştir]Önceki hesabınızı açıklamak zorunda değilsiniz; ancak, hizmetlilere veya denetçilere, hizmetlilik veya benzer işlevsel pozisyonlar aramadan önce bir önceki hesabın veya hesapların varlığını bildirmeniz önemle tavsiye edilir. Bunu yapmamak aldatıcı olarak kabul edilebilir ve Vikipedi topluluğu tarafından yetersiz kabul görülebilir. Temiz başlangıçtan sonra hizmetli adaylığı başvurusu genellikle tartışmalara neden olur. Temiz başlangıcınızın nedenleri artık geçerli değilse, en iyi seçeneğiniz başvurunuzdan önce, iki hesabı birbirine bağlamak ve düzenlemeyi durduran hesapla ilgili önemli sorunları çözmektir. Daha önce bir hesabınız olduğunu kabul etmeden hizmetli olmak, eski hesap daha sonra açıklanırsa topluluğun güvenini kaybetme riskiyle karşı karşıyadır. Eski hesabınızı açıklamadan hizmetli olmak istiyorsanız, kullanıcıların eski hesabınızı kontrol etmesine izin vermiş olmanız yerine daha uzun süre beklemek en iyisidir.