İnternet sitesi
| İnternet |
|---|
 |
Web sitesi, Ortak bir alan adı ile tanımlanan ve en az bir web sunucusunda yayınlanan web sayfaları ve ilgili içeriklerden oluşan bir koleksiyondur. Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur.[1] Ziyaretçiler bir web sitesine, HTTP veya HTTPS protokollerinde aşağıdaki bileşenlerden oluşan benzersiz bir adresi kullanarak erişirler:
- www: World Wide Web
- alanadi: Alan adı (Domain name)
- com: TLD Top Level Domain, yani üst seviye alan adı
Web siteleri genellikle haber, eğitim, ticaret, eğlence veya sosyal ağ oluşturma gibi belirli bir konuya veya amaca adanmıştır. Web sayfaları arasındaki köprüler, genellikle bir ana sayfayla başlayan sitenin gezinmesine rehberlik eder. Mayıs 2023 itibarıyla en çok ziyaret edilen 5 web sitesi Google Arama, YouTube, Facebook, Twitter ve Instagram'dır. Son yıllarda sitelerle paralel Web uygulaması, bilgisayar uygulaması ve mobil uygulama'lar da popülerlik kazandı.
Bu adres gerekli dosyalara ulaşımı ve sergilenmesi sağlanarak ziyaretçiye görsel sunum şeklinde hizmet verir. Ayrıca web siteleri çok güncel kullanılmamasına rağmen özel bir IP adresinden de sergileme hizmeti verir.
Herkese açık tüm web siteleri toplu olarak World Wide Web'i oluşturur. Bir şirketin çalışanlarına yönelik dahili web sitesi gibi, yalnızca özel bir ağ (intranet) üzerinden erişilebilen özel web siteleri de vardır. Kullanıcılar web sitelerine masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar, tabletler ve akıllı telefonlar dahil olmak üzere çeşitli cihazlardan erişebilir. Bu cihazlarda kullanılan uygulamaya web tarayıcısı denir.
En popüler site türlerine viki, web portal, web postası, Warez, sosyal haber sitesi, sosyal ağ hizmetleri, sosyal imleme, şok sitesi, arama motoru, kişisel web sayfaları, haber siteleri, internet forumu, çevrimiçi arkadaşlık servisi, istihdam web sitesi, tıkla bağışla siteleri, arşiv sitesi, blog ve diğer türler dahildir.[2]
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Web sitelerin tarihi 1990'lara dayanmaktadır. CERN laboratuvarlarında bilgisayar profesörü olarak çalışan Tim Berners-Lee, üniversitelerdeki bilim insanları ve enstitüler arasında bilgi paylaşımı amacıyla 1989 yılında World Wide Web'i icat etmiş, 1990 yılında ise http://info.cern.ch 'yi kurmuştur. İlk web siteleri 1991'de geliştirilmeye başlandı. Daha sonra 30 Nisan 1993'te CERN tarafından WWW ön eki ile internet kullanıcılarının ulaşabileceği şekle getirildi. 12 Nisan 1993 tarihinde ODTÜ'den Ankara-Washington arasında kiralık hat ile Türkiye'de ilk internet bağlantısı gerçekleşti.[3]
Köprü Metni Aktarım Protokolü'nün (HTTP) kullanıma sunulmasından önce, bir sunucudan tek tek dosyaları almak için dosya aktarım iletişim kuralı ve gopher gibi diğer protokoller kullanılıyordu. Bu protokoller, kullanıcının içinde gezindiği ve indirilecek dosyaları seçtiği basit bir dizin yapısı sunar. Belgeler çoğunlukla biçimlendirilmeden düz metin dosyaları olarak sunuldu veya kelime işlemci formatlarında kodlandı.
Şubat 2009'da, Web'in büyümesini takip eden bir web sitesi izleme şirketi olan Netcraft, Ağustos 1995'te yalnızca 19.732 web sitesine kıyasla, 2009'da alan adları ve içerikleri olan 215.675.903 web sitesi bulunduğunu ve Eylül 2014'te 1 milyar web sitesine ulaşdığını duyurdu. Ocak 2020'deki Netcraft Web Sunucusu Araştırması, 1.295.973.827 web sitesi bulunduğunu ve Nisan 2021'de 264.469.666 benzersiz alanda 1.212.139.815 site bulunduğunu bildirdi. Tüm web sitelerinin tahmini yüzde 85'i etkin değildir.[4]
Web sitesi türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir web sitesi statik veya dinamik olabilir:
Statik web sitesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Statik bir web sitesi, monoton veya az güncellenen sitelerdir. İçerik sık bir şekilde değişikliğe uğramaz. Genellikle uzun süre değişiklik olmayacak olan sitelerdir. Ziyaretçi veya üye katkısı yok denecek kadar azdır. Site tamamen siteyi oluşturan kişi tarafından düzenlenebilir.
Statik web sitesini oluştururken;
dilleri kullanılabilir.
Yazılım dilleri ile sayfa mizanpajı ve navigasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Photoshop ve FIREWORKS gibi görsel grafik editörleri kullanarak mizanpajlar da kullanılarak GIF, JPEG ve PNG formatlarındaki görsel dokümanlar ile ziyaretçinin tarayıcılarında izlenmesi sağlanır.
Statik web sayfası/sayfaları, sayfaları oluşturan birey tarafından değiştirilmedikçe herhangi bir güncellemeye maruz kalmayarak en son yapılandırıldığı gibi bilgi veya görsel sunum aktarımı sağlar. PHP (açılımı Hypertext Preprocessor) sanal programlar geliştirmek için tasarlanmış HTML içine gömülebilen, öğrenimi oldukça kolay bir dildir. Web Tasarım konusunda en aktif kullanılan diller arasındadır. ASP (Active Server Pages) yani aktif sunucu sayfalarının İngilizce kısaltmasıdır. Bir Microsoft yazılımıdır. Internet Information Services altında çalışır. Temelinde html dosyaları ile aynıdır. Kullanılan kodlar sunucu tarafından derlenerek çalışır hâle getirilir. ASP 3.0 bağlantılıdır.
Dinamik web sitesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Dinamik bir web sitesi, her kullanıcı için ya da her ziyarette özel olarak oluşturulabilir. Dünya üzerindeki her kullanıcı, bir siteye kendi kullanıcı adıyla girdiğinde diğer kullanıcılardan farklı bir içeriğe erişebilir. Bu farklı içerik, web sitesinin renkleri, teması, müzikleri, sitedeki yetki derecesi vb. şeklinde olabilir. Günümüz internetindeki popüler siteler dinamik sitelerdir. Bu dinamikliği oluşturmak için dünyada kullanılan farklı diller vardır.
Dinamik bir web sitesinde kullanılabilen dillerden bazıları şunlardır:
Sayfaların dinamik, yapımcı veya ziyaretçi tarafından sürekli güncellenebilir olmasını sağlayan bu Web yazılımı dilleri; yapımcı ve yazılım dillerinin geliştiricileri tarafından sağlanan yenilikler ile kendilerini geliştirmektedir.
Microsoft firması tarafından geliştirilen ASP.Net ve ASP'nin belli bir kesim tarafından kabul edilip kullanılmasının yanı sıra günümüzde PHP olarak adlandırılan ve belki de en çok kullanlan betik ve programlama dili de bir hayli yaygın olarak kullanılır.
Sayfalardaki içeriğin dinamikliği için bu kullanılan yazılım dillerine yardımcı ve hatta tüm sayfaların dinamik bir şekilde kullanılmasını sağlayan JavaScript, JQuery, Flash, Silverlight gibi gerçek zamanlı veri akışı diller de kullanılabilir.
2008 yılı başlarında Web 2.0 adlı bir kavram doğmuştur. Bu kavram yeni nesil web sitesini ifade eder. Hız ve kodlama olarak çok değişen bir şey olmamakla beraber; renk uyumu, daha zarif geçişler, yuvarlak köşeler, kontrast renklerin bir arada bulunması gibi kombinasyonlarla oluşturulan sitelerdir.[5]
Web3 veya Web 3.0 uzun yıllardan beri var olmasına rağmen 2020-2021 yılları arasında blockchain teknolojisinin popülerleşmesiyle birlikte oldukça yaygın bir terim haline geldi. Birçok internet sitesinin kullandığı bu teknolojinin yakın gelecekte daha da yaygın kullanılması beklenmektedir.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "What is a Website? - Definition from Techopedia". 14 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2024.
- ^ Shwake, Emily (14 Kas 2023). "27 Common Types of Websites (With Templates To Get You Started)". Wix Blog. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2014.
- ^ "How Many Websites Are There in the World? (2024)". 27 Şub 2024. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2024.
- ^ "Web 2.0 - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 16 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Web 3.0 Explained, Plus the History of Web 1.0 and 2.0". Investopedia. 24 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2024.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- En popüler web siteleri listesi
- World Wide Web Consortium
- Site Haritası
- Web sitesi izleme
- Web sitesi tahrifatı
- Web tabanlı oyunlar
- Web tabanlı simülasyon
- Web trafiği
- Web dizisi
- Web şablon sistemi
- Web tarayıcı motoru
- Web erişilebilirliği
- Web geliştirme araçları
- Web ofset
- Web of Science
- Web içeriği
- Web geliştirici
- Açık Web
- Web servis
- Web hosting
- Web kazıma
- Web önbelleği
- Web sayfası bildirimcisi
- İleri web uygulaması
- Web uygulama iskeleti
- Web dizini
- Web renkleri
- Web grafik tasarımı
